بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری مورخ 90/07/15 خطبه شماره 38 |
خطبه اول
بسم الله الرحمن الرحیم
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
« الحمدلله نحمدهو نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و الهداة المهدیین»
«عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله»،
قال امیرالمومنین: «إنَّ التَقوی عِصمَه لَكَ فِی حَیاتِك و زلفی لک بعد مماتک»[1] بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم.توصیفی که وجود مقدس امیرالمؤمنان درباره تقوا دارند، به دو ویژگی تقوا اشاره میکند.ویژگی نخستینی که برای تقوا اشاره میکند این است که تقوا در دنیای انسانها نگهبان آدمی است او را حفظ میکند از خطرات پیش رو، در مقابل لغزشها، در مقابل افراطها، در مقابل تفریطها، و فرو غلطیدن در گناهان تقوا حافظ و نگهبان انسان در این عالم دنیا است.ویژگی دومی که برای تقوا بیان میکند میفرماید: تقوا مایه قرب به پیشگاه پروردگار عالم است در عالم آخرت. برای جهان آخرت تقوا سرمایهی انسان است، انسان را به خدا نزدیک میکند. هر چه تقواتقوای ما بیشتر باشد در پیشگاه پروردگار عالم آبرومندتر خواهیم بود پس بنابراین تلاش کنیم که خود را به زیور تقوای الهی آراسته کنیم تا هم در دنیا و هم در آخرت سربلند باشیم. در خطبه اول سخن ما پیرامون سیره نورانی نبی گرامی اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت بوده است. اکنون که در آستانه میلاد با سعادت هشتمین امام پیشوا وجود مقدس امام رئوف علی بن موسی الرضا (ع) هستید اجازه بدهید من در خطبه اول به بخشهایی از سیره آن وجود مقدس و بعد اخلاقیو تربیتی اشاره کنم در بعد انسان سازی و هدایتگری امام رئوف اشاره کنم. منتهی قبل از اینکه وارد بحث شویم میدانید انسانی که میخواهد الگوی بپذیرد از شخصیتی باید جایگاه و مقام و رتبه و موقعیت آن شخصیت را بشناسد تا بتواند به درستی از او الگو بگیرد. درباره شخصیت وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضا از سه راه میتوان او را شناخت، علاوه بر راههایی که وجود داردو خداوند متعال امامان را معرفی کرده، پیامبر، امامان را معرفی کرده است. راه اول: کسانی که معاصر امام بودند. دریافتشان از شخصیت امام چیست؟ چه دوستان امام و چه دشمنان امام خیلی جالب است.ما هنگامی که از منظر معاصرین امام نگاه میکنیم، میبینیم ادبیاتی که دشمنان امام درباره امام به کار میبرند نظیر همان ادبیاتی است که دوستان امام درباره امام به کار میبرند. ملاحظه بفرمایید من جملهای را از اباسلت هروی درباره امام عرض میکنم.معاصر امام هست،خدمتگزار امام هست، همراه امام است که میگوید:«ما رأیتُ أعْلَم مِنْ علی بن موسی الرضا و لا رأه عالمٌ الاّ شَهِدَ له بمثل شهادتی»[2] من کسی را داناتر از علی بن موسی الرضا ندیدم، و هر دانشمندی که او را ببیند مانند من اعتراف به داناتر بودن او میکند. این سخن دوست است، اما سخن دشمن، مأمون دشمن اهل بیت است، شهادت وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضا توسط همین مامون صورت گرفته،« باب الفضل ما شهد به الاعداء» فضیلت باید تا جایی برسد که دشمنان هم گواهی بدهند به فضیلتمند بودن یک انسان.سخن مامون درباره درباره علی بن موسی الرضا این است « ما أعلم احدا افضل من هذا الرّجل علي وجه الأرض»[3]سراغ ندارم کسی بر روی این کره هستیرا که برتر و بالاتر از علی بن موسی الرضا باشد،این سخن دشمن حضرت است. ما هنگامی که مراجعه میکنیم به کسانی که تحقیق کردند،مطالعه کردهاند در باره امام آنها چگونه قضاوت میکند. در رابطه با وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضا(ع) ذهبی کسی است که در تاریخ آمده نسبت به اهل بیت علاقه و ارادت خوبی ندارد او هنگامی که کتابی مینویسد، تحقیق ژرف انجام میدهد درباره علی بن موسی الرضا این جمله را مینویسد (جمله عجیبی است) «کان سید بنی هاشم فی زمانه»[4] او سرور و آقای بنی هاشم در زمان خودش بود و « اجَلُّهم و انْبَلُهم»[5] بردبارترین و نجیبترین انسان وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضاست. اما موقعی که یک امام در وصف امام دیگری سخن میگوید خیلی جالب است، کلام نورانی امام موسی کاظم(علیه السلام) پدر بزرگوار آقا علی بن موسی الرضا ببینید چگونه فرزندش را نه از باب پدر و فرزندی بلکه به خاطر لیاقت و شایستگی امام، اینگونه مطرح میکند همه فرزندانش را جمع میکند.امام کاظم میگوید:«هذا اَخوکُم علیُّ بنِ موسی الرّضا (ع) عالم آل محمد فَسَلُوه عَن اَدیانِکم واحفَظوا ما یَقوُل لَکُم» بعد میفرماید:«فلوه عن ادیانکم و حفظوا ما یقول لکم »[6] هر چه پرسش داری از او بپرسید بعد میگوید از پدرم امام صادق این جمله را شنیدم که فرمود:« إنّ عالمَ آلِ محمد لَفی صُلبِکَ »[7] عالم آل رسول در سلب توست «ولَیتَنی اَدرَکتُه » ای کاش من فرزند تو را درک میکردم«فإنّه سُمّیَ امیرالمؤمنین علیٍّ» او همنام امیرالمومنین است. من یک نکته عرض کنم در بعد اخلاقی که ارادتمندوجود مقدس ثامن الحجج هستیم، افتخار ما ایرانیان این است که مرقد مطهر آن امام در کشور عزیز ما ایران است.این نحوه برخورد امام را نگاه کنید. کمی تامل کنیم که اگر امروز امام میان ما بود و ما میخواستیم با آن بزرگوار ملاقات کنیم نحوه برخورد امام با ما چگونه بود.جمعی از شیعیان امام از راه دور آمدند خراسان منتها شیعیانی بودند که در نام شیعه وآلوده به انواع گناهانبودند.یک ماه در خراسان ماندند روزی دو بار در خانه علی بن موسی الرضا میآمدند تقاضای ملاقات میکردند و به آنها ملاقات داده نمی شد. روزی به دربان در خانه یکی از آنها این جمله را مطرح کرد گفتند: این پیغام ما را به امام برسانما از راه دور آمدیم اگر ما شمارا ملاقات نکنیم روسیاه خواهیم بود و به وطن باز میگردیم مورد شماتت دوستان و دشمنان قرار خواهیم گرفت.امام به آنها اجازه ملاقات داد.موقعی که وارد شدند باب گلایه را باز کردند آقا ما یک ماه اینجا هستیم چرا اجازه ملاقات به ما ندادید؟ خوب دقت کنید آقا این جمله را فرمود:« قَالَ لِدَعْوَاكُمْ أَنَّكُمْ شِيعَةُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ » علت اینکه به شما راه ندادم چون ادعا میکنید که ما شیعه امیر المومنین هستیم«وَ أَنْتُمْ فِي أَكْثَرِ أَعْمَالِكُمْ مُخَالِفُونَ» در حالی که شما اکثر اعمالتان مخالف شیعه و روش امیرالمومنین است«وَ مُقَصِّرُونَ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْفَرَائِضِ» در بسیاری از واجبات شما کوتاهی میکنید «وَ تَتَهَاوَنُونَ بِعَظِيمِ حُقُوقِ إِخْوَانِكُمْ فِي اللَّه» نسبت به حقوق برادران دینی خود کوتاهی میکنید و توجهی به حقوق برادران دینی خود ندارید «وَ تَتَّقُونَ حَيْثُ لَا تَجِبُ التَّقِيَّةُ»[8]آنجا که جای تقیه نیست شما تقیه میکنید و آنجا که جای تقیه است شما تقیه نمیکنید،یعنی اصول مبارزه را بلد نیستید کجا باید تقیه کنید و کجا نباید تقیه کنید. شما با این ویژگی انتظار دارید که من به شما اجازه ورود بدهم به کسی که اصول اولیه شیعه بودن را رعایت نمیکند چه انتظاری دارد که امامش را ملاقات کند.این سخن بزرگی است از امام و درس بزرگی است برای ما و تک تک ما که ادعای شیعه بودن داریم. اگر این صحنه برای ما پیش بیاید چه اتفاقی خواهد افتاد. اینها بعد از اینکه جملات حضرت را شنیدند پشیمان شدند و توبه کردند و قول دادند، آقا ببخشید از این به بعد قول میدهیم که شیعه واقعی و پیرو راه شما اهل بیت باشیم.
دعای پایانی خطبه دوم
«ان الله یامر بالعدل و الاحسان و ایتاء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر والبغی یعظکم لعلکم تذکرون »
ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره الحسنه وقنا عذاب النار
پروردگارا ما را با سیره اهل بیت آشنا بگردان.مشکلات جامعه ما را خودت برطرف بگردان.رهبر فقید انقلابمان روح و رضوان عنایت فرما. به مقام معظم رهبری، مراجع بزرگ تقلیدمان طول عمر با برکت عنایت فرما. به خانواده شهیدانمان به جانبازان و قهرمانان و آزادگان آفرینمان و رزمندگان سلحشورمان، به مردم دین باورمان، به جوانان پاک فطرتمان به بانوان عفیف و پاکدامنمان به مسولان و دلسوزان ما عزت عنایت فرما. به زائران و مجاوران حسن عاقبت مرحمت فرما. در فرج مولایمان، ولی نعمتمان حضرت بقیه الله تعجیل فرما.
إنّ أحسن الحدیث لابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ*فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ*إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ*
خطبه دوم
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الر حیم
«الحمد لله رب العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، وارث الانبیاء والمرسلین، ثم الصّلوة والسلام علی سیدنا و نبینا حبیب إله العالمین ابالقاسم محمد و آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی، علی امیر المؤمنین علی بن ابطالب ابطالب علیه افضل صلوات المصلین ، و علی فاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید شباب اهل الجنه و علی، علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علیٍ و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المهدی صلوات الله علیه اجمعین، حججک علی عبادک، و امناءک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم، نتبرّاَ الی یوم القیامه»
قال امیرالمومنین:«اتَّقِ اللَّهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ وَ اجْعَلْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللَّهِ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ»[9]بندگاه خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم.امیرالمومنین سفارشی دارند به همه ما، سفارش این است، تقوا را ولو به مقدار کم در زندگی رعایت کنید«وَ إِنْ قَلَّ » یعنی یک راه باریکهای باز کنید به سوی خدا که این خود آرام آرام میتواند مایهی سعادت و خوشبختی شما شود این یک پیام مربوط به تقوا است و پیام دوم این است که بین خودتان و خدا پردهای از حجب و حیا قرار دهید ولو اینکه نازک باشد،پرده دری نکنید.یک حجابی ولو نازک بین خود و خدا قراردهید.تجربه به گناه پیدا نکنید،معصیت خدا نکنید، برای خدا حریم قائل شوید تا بندگان خدا برای شما حرمت قائل شوند. در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره میکنم. اولین مناسبت میلاد با سعادت وجود مقدس علی بن موسی الرضاست که این مناسبت خجسته را بر همه شما ارادتمندان آن حضرت تهنیت و تبریک عرض میکنم. و همین جا لازم میدانم از همه دستاندرکاران ایام دهه کرامت، به خصوص دستاندرکاران حرم مطهر کریمه اهلبیت،دست اندرکاران حرم وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضا تشکر ویژه کنم.گرچه حال و هوای رضوی امسال در 22 استان کشور تجلی داشت خیلی صحنه جالبی بود. دیروز من یزد بودم خدام حرم رضوی در شهرهای مختلف آمده بودند، مردم عطر حرم مطهر رضوی را استشمام میکردند،یک فضای معنوی بود.چند سال قبل مقام معظم رهبری جملهای فرمود و آن جمله سرآغاز یک حرکت ارزشمند شد. ایشان فرمودند: آقا امام رضا را به استانها و شهرهایتان ببرید و این حرکتی شد که هر جا در یزد،در فارس،در کرمان امسال شنیدم در 22استان همه احساس کردند فضای عطرآکین وجود مقدس اقا علی بن موسی الرضا در آنجا حاکم است. خوشا به حال ارداتمندان آن حضرت.
16مهرماه به عنوان روز جهانی کودک نامگذاری شده است. خب اینها در سازمانهای بین المللی خیلی برنامههای طویل و عریضی طراحی کردند به عنوان دفاع از حقوق کودک، ولی متاسفانه شاهدیم کودکان درمعرض انواع و اقسامآسیبها قرار میگیرند.از سوء تغذیه گرفته تا نبود بهداشت و هر روز تعداد کودکان از بین میروند و اساساً روی تربیت کودک به عنوان کودک حسابی باز نمیکنند.اما به نازم به اسلام عزیز، به نازم به پیشوایان، رسول گرامی اسلام ما در رابطه با کودک چه زیبا میفرماید:«إنَّ لِكُلِّ شَجَرَةٍ ثَمَرةً و ثَمَرَةُ القَلبِ الوَلَدُ»[10] هر درختی میوهای دارد و میوه دل فرزند آدمی است. ودر جای دیگری از امام صادق(علیه السلام) میفرماید: شیعیان ما، علاقمندان ما، نمازگزاران، کسانی که نگران آینده فرزندانتان هستید راه سعادت فرزندانتان در این جمله خلاصه میشود بگویم و عبور کنم«عَلِّمُوا صِبْيَانَكُمْ مِنْ عِلْمِنَا مَا يَنْفَعُهُمُ اللَّهُ بِهِ»[11] از علوم ما اهلبیت به بچهها یاد بدهید یعنی بچههایتان را شاگرد مکتب ما بکنید، اگر بچههای شما تربیت شده مکتب ما اهلبیت شدند راه انحراف را نخواهند داشت،این کلام نورانی امام صادق است.پس آنها که از شیوه و سیره اهلبیت جدا هستند انتظار نداشته باشند فرزندانشان اهل نماز شب بشوند و مانوس با قرآن باشند. و مناسبت بعدی روز جهانی پست است که من از همین جا از تلاشهای خستگی ناپذیر دست اندرکاران شبکه پستی کشور که در سالهای اخیر منشا خدمات ارزشمندی بودند تشکر میکنم و امیدوارم که در جهت اشاعه فرهنگ ایمنی تلاش کنند. به نکته مهمی میخواهم اشاره کنم که ما روزهای اخیر شاهد آن بودیم و آن برگزاری کنفرانس انتفاضه فلسطین، اجلاس با شکوهی بود. شخصیتهای سیاسی، جهادی، علما، دانشمندان، و مسئولین پارلمانی کشورهای مختلف شرکت کرده بودند و آنچه بر اهمیت این اجلاس افزود سخنان حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیه الله العظمی خامنهای بود.رهبری روی دو نکته کلیدی تاکید کردند، نکته اول: ملتهای مسلمان آزادی همه سرزمین فلسطین را دنبال میکنند نه بخشی از آن و دوم: راه رسیدن به این هدف که از طریق جنگهای کلاسیکی ارتشهای اسلامی است، نه از طریق به دریا ریختن یهودیان است، نه از طریق بیانیه ملالآور سازمان ملل است، بلکه یک راه بیشتر ندارد و آن یک راه عبارت از این است که پرسش از خود مردم فلسطین هر فلسطینی یک رای. این میتواند پیروزی مردم فلسطین را تضمینکند.هفته نیروی انتظامی راداریم، برادران سختکوش و پر تلاش نیروی انتظامی امروز در جمع ما حضور دارند.من چند نکته میخواهم عرضکنم نیروی انتظامی حافظ امنیت، آسایش و ارامش مردم است.اینها در عرصه عمل اگر به این رسالت به خوبی عمل کنند مانند جاهدان در عرصه جنگ وکار را دارند.نیروی انتظامی میباید هم مظهر اقتدار باشد و هم رافت و رحمت . مانیاز به نیروی انتظامی داریم که در همه عرصهها زیبا جلوه کند. نیروی انتظامی پیشرفتهای خوبی داشته و امروز در منطقه نیروز انتظامی ما به خاطر مقابله با توطئه استکبار مانند مواد مخدر، توطئه دیگری مانند سست کردن بنیادهای اخلاقی جامعه بیشترین تلاش را نیروی انتظامی داشته و شهدای گرانقدری راتقدیم اسلام و انقلاب کردهاند.نیروی انتظامی به ایمان، دانش، و تجربه نیاز داردو باید از این جهت خودش را از هر جهت مجهز کند و مطمئن باشید نیروی انتظامی در خدمت مردم، مورد حمایت مردم است.این روزها زائران بیتالله الحرام کم کم برای آن سفر معنوی آماده میشوند.حج یک بعد فردی و بعد اجتماعی دارد و یک بعد بین المللی دارد.امسال در ایام حج تجلی بعد بین المللی حج است .از مصر، از تونس، از کشورهای دیگری که موج بیداری در آنجا راه افتاده، مردم آن سامان انتظار دارند که زائران ایرانی ما با تجربه32 ساله بعد از پیروزی انقلاب تجربیاتشان را به مسلمانان دنیا منتقل میکنند.امیدواریم چنین اتفاقی بیفتد و زائران ما در رفتارشان، در ادب اسلامیشان، از همه زوار کشورهای اسلامی جلوتر و مقدمتر باشند. مایه آبرومندی اسلام و انقلاب باشند.من به نکته آخر اشاره می کنم و دعاتان میکنم.نکته آخر جنایتهایی است که بعد از بازگشت علی عبدالله صالح در یمن اتفاق افتاده.حمام خود در آنجا راه انداختند و در بحرین دادگاههایی،دادگاه چه عرض کنم بیدادگاههایی که تشکیل دادند،پزشکان انقلابی را محکوم کردند،زنان را محکوم کردند.من نمیدانم اجازه بدهید این پرسش را از وجدان بشریت مطرح کنم چرا بشریت سکوت کرده،آمریکا و انگلیس شما که دم از حقوق بشر ملتها میزنید میگویید ما به عراق آمدهایم به افغانستان آمدهایم تا حقوق انسانهارا احیا کنیم .البته مردم ما شما را شناختهاند دیگر حنای شما برای ملتها و بخصوص ملت ایران رنگی ندارد چرا ما در خود آمریکا و انگلیس شاهدیم که چگونه با مردم خودتون برخورد میکنید.پلیس آمریکا خشنترین برخوردرا با مردم آمریکا دارد.شما که تحمل درخواست های مردم خود را ندارید میخواهید مبشر صلح و پیگیرحقوق ملت-ها باشید. ننگ بر شما باد.مردم شما را میشناسند ما انتظار آن روزی را میکشیم که بنابر تعبیر رهبر فرزانه انقلاب موج بیداری در اروپا و آمریکا مردم را علیه شما بشوراند و بساط ننگین حکومت شما را براندازد.
دعای پایانی خطبه دوم
پروردگارا شردشمنان را به خودشان برگردان. مسلمانان را در همه نقاط عالم پیروز بگردان.به امام راحلمان،مراجع عالیقدرمان روح و رضوان عنایت فرما. به سکاندار بزرگ کشتی انقلابمان طول عمر با برکت مرحمت عنایت فرما.مراجع عالیقدر را سلامت بدار. به همه ما حسن عاقبت مرحمت فرما.در فرج مولایمان تعجیل فرما.
إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب العزیز
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الر حیم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ * وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ
صدق الله العلی العظیم
[1]. میزان الحكمه، ج 6، ص343. غررر الحكم و دررالكم عبدالواحد آمدى با شرح فارسى تصحيح مير جلال الدين محدث ارموى. انتشارات دانشگاه تهران ج: 2 ص: 509
[2]. مفتاح النجاة فی مناقب آل عبا، ص 179
[3]. الارشاد)شيخ مفيد(، ص 602.
[4]. الوافی بالوفیات ج 22 ص 9 ـ 248 )
[5]. تاریخ الإسلام، ص 270
[6]. اعلام الوری، ص 328
[7]. بحارالانوار، ج49، ص 100
[8]. عاملى، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشيعة؛ ج16، ص: 217
[9]. نهج البلاغه /150
[10]. ميزان الحكمه ، ح ۲۲۶۰۸
[11]. عاملى، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، ؛ ج21، ص 478