بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری مورخ 90/09/04 خطبه شماره 39 |
خطبه اول
بسم الله الرحمن الرحیم
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
« الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و ،الهداة المهدیین، اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین»
السلام علیک یا بقیه الله، السلام علیک یا حجه الله فی ارضه و رحمه الله و برکاته. عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله. قال امیرالمؤمنین علی ابن ابی طالب علیه افضل صلوات: «الجأوا إلى التقوى، فإنه جنة منيعة، من لجأ إليها حصنته، ومن اعتصم بها عصمته»[1] بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می کنم . وجود مقدس امیر مومنان علیه والصلوات والسلام در رابطه با تقوی می فرماید : به تقوا پناه ببرید زیرا تقوی سپری است قوی و استوار ، هر کس بدان پناه ببرد اورا حفظ می کند و هر کس بدان بپیوندد تقوا او را نگه می دارد . ما انسان ها دنبال پناهگاه مطمون می گردیم که کجا پناهنده شویم، چه جا و مکانی را برای پناهگاه برای خود برگزینیم تا ما را از لغزش ها، آفات ،ظلمات،تاریکی ها،گناهان حفظ کند . وجود نازنین امیرالمومنین (ع) پناهگاهی مطمئن را به ما آدرس و نشانه می دهند. و آن پناهگاه مطمئن تقواست. در خطبه اول همانگونه که می دانید بحث ما پیرامون سیره نورانی رسول گرامی اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت بوده است.و از آنجا که در آستانه ورود به ماه محرمایم مناسب میدانم درباره شخصیت حسین ابن علی سالار شهیدان و قیام جائدانه آن بزرگوارچند دقیقهای با شما نمازگزاران سخنی داشته باشیم . سرتاسر تاریخ زندگی وجود نازنین ابی عبدا.. و همچنین نهضت کربلا و رهبری آن حضرت دارای ابعاد مختلفی است که هر بعدی از آن میتواند برای ما الگو باشد ،درسآموز باشد ، عبرت آفرین باشد و جنبه سازندگی داشته باشد. ولی متاسفانه در رابطه با شخصیت ابی عبدالله الحسین یک بعدی برخورد کردهایم و همه ابعاد شخصیت حسین بن علی را مورد بررسی قرار ندادیم.شاهد خطبههای ما،گویندگان ما، ذاکران ما، مداحان ما هم یا فرصت نکردند یا شرایطی ایجاد نکرده که به همه ابعاد زندگی حسین بن علی بپردازند و اشاره کنند. روانشناسان سخنی داند، این سخن شنیدنی است میگویند:شخصیت هر کس یک کلیدمعین و یک رمز معین دارد که اگر آن را پیدا کنید میتوانید سراسر زندگی او را توجیه کنید. البته به دست آوردن کلید شخصیت انسانهای بزرگ،انسانهای تاریخسازی مانند حسین بن علی کار سادهای نیست ولی
آب دریا را اگر نتوان کشید هم ز بحر تشنگی باید کشید
انسان با مراجعه با گفتار نورانی آن حضرت، رفتار آن حضرت،خطبههای آتشین آن حضرت،مضاریح آن حضرت،شعارهای آن حضرت در روز عاشورا میتواند به جلوه یا جلوههایی از شخصیت آن حضرت دسترسی پیدا کرد. در یک ارزیابی حسین بن علی را به عنوان یک شخصیت با عظمت، به عنوان یک شخصیت با صلاحیت،به عنوان یک شخصیت دارای منطق استوار، به عنوان یک شخصیت حماسی،به عنوان یک شخصیتی که در کوران حوادث ایستادگی میکند و در مقابل دشمن نه بزرگ میگوید در وجود حسین حق پرستی و عمل به وظیفه و روح عاطفی میشود مشاهده کرد این شخصیت. والای حسین بن علی است که از مجموعه زندگی حسین بن علی میتوان چنین برداشتی کرد چنین بیوگرافی از حسین بن علی ارائه داد. شخصی از حسین بن علی سوال میکند سخنی را با گوش خودت از پیامبر شنیدهای برای ما بیان کن؟ انتخاب حسین بن علی را نگاه کنید،این انتخاب نشانگر شخصیت حسین بن علی است یعنی جملهای، کلامی و سخنی را برای شنونده بازگو میکند که در حقیقت منعکس کننده روح حسین بن علی است.حسین بن علی در پاسخ میگوید: آنچه من از پیغمبر شنیدهام این است این است که او فرمود : خداوند کارهای بزرگ و رفیع را دوست دارد و کارهای پست و کوچک را خدای متعال دوست ندارد نگاه کنید جمله ای را منتقل میکند از از پیامبر که پیامبر فرمودند: خداوند کارهای بزرگ و رفیع را دوست دارد نه کارهای پست و پایین را، این نقل در واقع بیانگر شخصیت حسین بن علی است یعنی حسین بن علی به شنونده همان بیان می کند که منِ حسین بن علی هم به قضایا نگاه میکنم، نگاه ژرف، نگاه عمیق و بزرگ است. آنگونه که پیغمبر و فدای پیغمبر آن را دوست دارد. یا در رابطه با زندگی حسین بن علی تعریف جالبی دارد آنهایی که به دنیا که چسبیدهاند به این حیات زندگی، حیات و زندگی ولو همراه با ذلت و تن دادن به خواری، حسین بن علی میگوید: در قاموس من چنین زندگی مرگ است. و مرگ با عزت زندگی است. «موتٌ فی عزِّ خیرٌ من حیاةٍ فی ذلٍّ»[2] انسان بمیرد ولی با عزت بسیار ارزشمندتر از این است که بماند و در دست دشمن ذلت بکشد. اینها پیام-های روشن حسین بن علی نه برای آن روز بلکه برای امروز جامعه ماست یا در زیبا سخن دیگری که اینها بیانگر شخصیت ابی عبد الله است. میفرماید:« ان جميع ما طلعت عليه الشمس في مشارق الارض و مغاربها ، بحرها و برها ، و سهلها و جبلها عند ولي من اولياء الله و اهل المعرفة بحق الله كفي ء الظلال »[3] چه سخن زیبایی جمیع آنچه که خورشید بر آن طلوع میکند تمام دنیا و مافیها ، دریای آن، خشکی آن، کوه آن، دشت آن، در نزدیک ولی و اولیا الله که با خدای خود آشنایی دارد عظمت الهی را درک کند و به خداوند سر سپرده است خونه به کس دیگر تمام دنیا و مافیها برای یک ولی از اولیاء الله مثل یک سایه است.«کفی الظلال» و بعد اضافه میکند« الا حر يدع هذه اللماظة لاهلها » آیا یک آزاد مرد پیدا نمی شود که به دنیا و مافیها بی اعتنایی کند آن غذایی است که بعد از خوردن غذا، باقی مانده لای دندانها تشبیه میکند. میگوید آیا کسی هست که دنیا و مافیها را واگذار کند. حسین بن علی را اینگونه بشناسیم، عظمت را، صلابت را، ایستادگی را، حق پرستی را، عمل به وظیفه و تکلیف را. از نظر بعد عبادی هم حسین بن علی نمونه است، یک از صفات برجسته حسین بن علی خوف و خشیت از خداست. وقتی از شدت خوف و ترس از خداوند میپرسند میفرماید:« لا یأمَن یومَ القیامَةِ إلاّ مَن خافَ الله فِی الدُّنیا »[4] دنبال امنیت هستید در فردای قیامت، دنبال آرمش هستید کسانی که در این راه خدا ترس هستند فردای قیامت در امنیت به سر میبرند و من فرازی دیگری از حسین بن علی عرض کنم و به سخنم پایان بدهم. در رابطه با احترام به شخصیت افراد؛ مردی خدمت میرسد نامهای نوشتم به امام که حاجتی را خواسته، حضرت به محض دریافت نامه فرمود خواسته و حاجت تو پذیرفته است عدهای به حضرت گفتند شما نامه را نخوانده چرا میفرمایید حاجت و خواستهات برآورده است خوب دقت کنید اگر عاشورایی هستیم، اگر حسینی هستیم، اگر عزا به پا میکنیم اینگونه مانند حسین بن علی عمل کنیم. فرمود: خداوند از ایستادن ذلت بار این فرد در برابر من تا نامهاش را بخوانم از من سوال خواهد کرد. همین مقدار زمانی که برای صرف خواندن نامه میشود فردای قیامت خداوند از من سوال خواهد کرد که چرا اجازه دادی که این انسان در مقابل تو به حالت ذلت بایستد و بعد اضافه میکند، میفرماید: چون وقت خواندن نامه این شخص میان خوف و رجا خواهد بود که آیا خواستهاش را برآورده میکنم یا نمیکنم و من ایستادن فردی را با این وضعیت در برابر خودم نمیپسندم. یکی از مسائل حادثه عاشورا را ویژگیهای عاشورا که حسین بن علی بر اساس آن قیام کرد مسأله امر به معروف و نهی از منکربود و انی لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی (ص) ارید ان امر با المعروف و انهی عن المنكر و اسیر بسیره جدی و ابی»[5] حسین بن علی فتنهگر نمیباشد، آشوبگر نیست، و نمیخواهد در جامعه اسلامی فساد ایجاد کند. او دنبال صلاح امت اسلامی است، او سیره فراموش شدهی پیغمبر و امیرالمومنین را دوباره میخواهد احیا کند « ارید ان امر با المعروف و انهی عن المنكر » منتها مراتب به سخن حسین بن علی در روز عاشورا گوش ندادهاند چه پاسخی به حسین بن علی دادهاند، یاری کردهاند حسین بن علی را یا نه این جریان را عرض کنم و تمام. روز اول محرم شخصی است به نام ریان بن شدید خدمت وجود مقدس آقا علی بن موسی الرضا میرسد حضرت فرمود:دانی ماه محرم چه ماهی است؟ ماه محرم همان ماهی است که اهل جاهلیت در گذشته ظلم و ستم روا نمیداشتند به احترام این ماه، ولیکن این امت احترام این ماه و پیامبرشان و فرزند پیامبرشان را رعایت نکرده، او را کشتند خانودهاش را به اسارت بردند « فَلَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ أَبَداً » محرم دارد نزدیک میشود. عاشوراییها این جمله را دیگر لازم نیست من ترجمه کنم یابن شبیب « يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع » اگر برای چیزی میخواهی گریه کنی برای حسین گریه کن.« فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ الْكَبْشُ» حسین را مانند گوسفند سر بریدند و بعد این جمله را حضرت اضافه میکند در روز ماه محرم اللهم انا عترة نبيك محمد صلي الله عليه و آله و سلم و قد اخرجنا و طردنا و ازعجنا عن حرم جدنا» ما را از حرم پیامبر بیرون کردند «و تعدت علينا بنوامية»[6] و بنی امیه بر ما تعدی و ستم روا کردند
« لا اضحك اللّه سنّ الدّهر ان ضحكت و آل احمد مظلومون قد قهروا
مشرّ دون نقوا عن عقر دارهم كانّهم قد جنوب ماليس يغتفر»
دعای پایانی خطبه اول
پروردگارا عاقبت همه را ختم به خیر بگردان.ما را جز یاران. پیروان و ارادتمندان اهل بیت قرار بده. به خدمتگذاران دین توفیق و نصرت عنایت فرما.بر درجات حضرت امام و مراجع گذشته ما بیفزا. رهبر فرزانه انقلابمان توفیق و طول عمر مرحمت فرما. به مراجه بزرگ تقلید ما عزت و سلامت عنایت فرما. به خانواده مکرم شهدا صبرو اجر و کرامت بفرما. به جانبازان عزیز ما، آزادگان ما،رزمندگان قهرمانان ما خدا عزت و عنایت عنایت فرما. به زائران و مجاوران سلامت و سعادت مرحمت فرما. به نسل جوان ما عشق به مکتب اهل بیت عنایت فرما. در فرج مولایمان تعجیل فرما.
ان الاحسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
قل اعوذ برب الناس*ملك الناس*اله الناس*من شر الوسواس الخناس * الذي يوسوس في صدور الناس * من الجنة و الناس.
خطبه دوم
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله رب العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، ثم الصّلوة والسلام علی سیدنا و نبینا حبیب إله العالمین ابالقاسم محمد و آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی، علی امیر المؤمنین علی بن ابطالب علیه افضل صلوات المصلین، و علی فاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید شباب اهل الجنه و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علیٍ و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المهدی، حججک علی عبادک، و امناءک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم، نتبرّاَ الی یوم القیامه»
السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنه
عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال امیر المومنین: «اشعر قلبک التقوی و خالف الهوی تغلب الشیطان»[7] بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم جمله زیبای امیر المومنین را در رابطه با ضرورت تقوا در یک جامعه دینی و اسلامی این است میفرماید: پرهیز کاری و تقوا را در دل قرار بده و در عمل با هوای نفس مخالفت کن زیرا اگر میخواهی بر شیطان پیروز شوی راه کار غلبه بر شیطان تقوا پیشگی و مخالفت با هوای نفس است.در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره می کنم. اولین مناسبت روز 5آذر سالروز تشکیل بسیج مستضعفان است که با گذشت کمتر از یکسال از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از گامهای فهم و از ابتکارات مهم حضرت امام که فرمان بسیج مستضفان را صادر کرد. جمله زیبای امام همیشه بر تارک تاریخ میدرخشد فرمود:«اگر در کشور نوای دلنشین تفکر بسیجی طنین انداز شود چشم طمع دشمنان و جهان خواران از آن دور خواهد بود و الا هر لحظا باید منتظر حادثه بود»[8] بسیج حقیقتا فتح الفتوح انقلاب ماست. بسیج شجره طیبه انقلاب اسلامی ماست، ما آثار و برکات این نهاد مقدس را در طول دفاع مقدس شاهد بودیم. حضور بسیجیان عزیز ما در صحنه جنگ که لرزه بر اندام دشمن میانداخت را شاهد بودیم. ملت ما بداند که بسیجی بودن دارای ابعاد مختلفی است.بسیجی تنها در لباسنظامی نیست.هر کس با اندیشه و تفکر بسیجی در این کشور زندگی می کند مصالح اسلام و انقلاب را در نظر دارد، مصالح کشور را در نظر دارد و در حقیقت یک بسیجی است.امروز که جمعیت کشور ما به 75میلیون رسیده ما باید در آینده نه چندان دور شاهد دهها میلیون انسان بسیجی در این کشور باشیم.اگر در این کشور فرهنگ بسیجی پیاده شود مسولان ما بر اساس فرهنگ بسیجی جامعه را اداره کنند جامعه ما تحول پیدا خواهد کرد، آن هم تحول بنیادین زیرا بسیجی بودن این تعریفهای روشن را دارد. فداکاری، گذشت، ایثار، همت مضاعف،کار و تلاش از ویژگی های بسیجیان است. ما امیدواریم که همهی بسیجیان انشاء الله زینت بخش این کشور باشند و در مقابل تهدیدها و توطئه های دشمنان ایستادگی و مقاومت کنند. من همین جا از پشت تریبون به جهانخواران عرض میکنم به کسانی که ملت ما را تهدید میکنند همانگونه که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ما اعلام فرمود: اگر تهدید کنید شما را تهدید می کنم و پاسخی کوبنده و خرد کننده به شما خواهم داد.
مناسبت دوم که در خطبه اول هم به آن اشاره کردم شروع ماه محرم است. به خطبا عرض می کنم، به گویندگان، به مبلغان متواضعانه عرض میکنم محرم یک فرصت طلایی و استثنایی است. ما در رابطه با محرم باید کار فکری و معنوی انجام دهیم و هم در رابطه با ارتقاء و بصیرت دینی تلاش کنیم هم در جهت رشد معنوی تلاش کنیم تا عاشورا را با خاندان پاک و مطهرش زنده و جاودان بماند. سهم رسانه ملی سهم بسیار مهمی است باید تمام شبکههای رادیو و تلویزیون بسیج شوند برای معرفی فرهنگ عاشورا و کربلا، نباید هیئتهای عزاداری با صحنههای غیر دینی و غیر شرعی قداست مراسم عزاداری ابا عبد الله را از بین بیرند ما نیاز به برنامههای مختلف نداریم تا نام حسین زنده بماند. آن بیرق ساده و سرخ حسینی و عاشورایی هزاران پیام را به همراه دارد و نیاز به برنامههای دیگر نداریم.
مناسبت سوم هفتم آذر روز نیروی دریایی است.در تعبیری از رسول گرامی اسلام دیدم تعبیر جالبی است یکی شب نگهبانی در راه خدا بر کرانه دریا بهتر از هزار سال نماز و روزه انسان در میان خانودهاش است. چه تعبیر جالبی در رابطه با نیروی دریایی و دریا دلان ماست. حماسه 7آذر را ما وسالگرد آن روز را گرامی می داریم و برای سپیدپوشانمان در خلیج فارس و دریای عمان و تنگه هرمز برای همه برای همه این عزیزان ما آروزی توفیق و سربلندی داریم. چهارمین مناسبت سالگرد شهادت مرحوم آیت الله سید حسن مدرس و روز مجلس است. مدرس اسطوره مقاومت و پایداری است، مدرس در راه حق سخن گفت و در راه حق به شهادت رسید. روز مجلس را ما گرامی میداریم و من همین جا باید تشکر کنم از نمایندگان مجلس، در این چند روز اخیر به خاطر آن لغو مصوبه سابق کار انقلابی کردند و چه زیباست که اگر یک مجموعهای یک نهادی به این جمع بندی برسد که کار گذشتهی او اشتباه بوده و کار گذشتهاش را اصلاح کند مردم ما این حرکت را یک حرکت انقلابی میدانند و این می تواند برای دیگر نهادها نیز جنبه الگویی داشته باشد. نمایندگان مجلس مردم ما هم خوب میفهمند و هم زبان تشکر دارند. ما در روزهای اخیر شاهدیک سناریوی استکباری بودیم و در ضمن چند روز تلاش کردند سه قطعنامه علیه ملت ایران در مقابل ایستادگی ملت ایران در مجامع بین المللی صادر کنند. در رابطه با انرژی هستهای با حقوق بشر و در رابطه با مسئله تروریست؛ انصافا وقاحت هم حدی دارد. ما را متهم میکنند به اینکه به دنبال سلاح هستهای هستیم. چه کسی هزاران کلاهک هستهای در اختیار دارد. چه کسی ژاپن را بمباران هستهای میکند؟ آیا این رژیم اشغالگر است که صدها کلاهک هستهای به عنوان عامل تهدید کنندهی کشورهای اسلامی در اختیار دارد، چرا دنیا خفه خون گرفته و سخن نمیگویند و بعضی از کشورهایی که به ظاهر ادعای مدنیت و تمدن میکنند و دستهایشان رو به عنوان همراهی با آمریکاییها علیه ملت ما بالا میبرند، پرونده حقوق بشر شما سیاه است اگر مردم گیرندهها دراختیار نداشتند و صحنههای مواجه شدن پلیس شما را با مردمتان در جریان وال استریت نمیدیدند شاید حرف شما را باور میکردند. آیا حقوق بشر شما رعایت میکنید. آیا شما ضد تروریست هستید که هر جای دنیا اگر قتلی واقع میشود قطعا دست استکبار با آمریکا در آن هست. بعد ما را متهم به تروریست میکنید ولی مردم دنیا میدانند حتی در خود آمریکا راجع به مسئلهی متهم کردن ایران به تروریست تمسخر گرفتند این سناریوی پلید آمریکایی را. و آخرین جمله را عرض میکنم در رابطه با مسئله منطقه است مردم انقلابی مصر در مقابل شورای نظامی باز به صحنه آمدند گویا آن فاز اول برای سرنگونی مبارک برای نظامیان کافی نبود دوباره بر حکومتشان ادامه دادند و ملت به خیابانها ریختند. بیش از پنجاه شهید و بیش از دو هزار نفر مجروح تقدیم انقلاب اسلامیشان کردند. انقلابی که هم ویژگی مردمیدارد و هم ویژگی اسلامی دارد، هم ویژگی ضدآمریکایی و صهیونیستی دارد این انقلاب قطعاَ به پیروزی خواهد رسید. من در پایان شهادت سردار رشید اسلام سردار تهرانی مقدم و همکاران عزیزش را به خانوادههای محترمشان و به رهبر فرزانه انقلاب تسلیت میگویم. عزیزان سپاهی ما از اول انقلاب تا الان درخشیدند امروز ما شاهد بیانات ارزشمند سردار سرلشکر سپاهی عزیزمان بودیم که در کوران حوادث در کنار رزمندگان بوده است. دشمن خیال نکند که اگر عزیزی این چنین ما از دست دادیم دیگر گردونهی انقلاب معطل میماند مطمئن باشند همرزمان او همراهان او با همتی مضاعف و تلاشی بیشتر انشاءالله در جهت جهاد خودکفایی تلاش موفقتری خواهند داشت.
دعای پایانی خطبه دوم
پروردگارا ما را بیامرز. فضل و رحمت خود را نصیب ما بگردان. روز به روز بر استواری ملت ما در مقابل توطئههای دشمنان بیفزای.به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما. مراجع بزرک عالیقدر و عالمان گذشته ما ما را مشمول لطف خودت قرار بده. به رهبر فرزانه انقلابمان این سکاندار کشتی انقلاب پروردگارا عزت،صلابت، و قدرت عنایت فرما. به مراجع ما توفیق بیشتر مرحمت فرما. به نبلغان ما عزت مرحمت فرما.توطئههای دشمنان را به خودشان برگردان. به حافظان مرزهای ما، به رزمندگان سلحشور ما، قدرت روحی بیشتر مرحمت فرماودر فرج مولایمان صاحب اصلیمان حضرت بقیه الله تعجیل فرما.
إن احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
قل هوالله احد* الله الصمد* لم یلد و لم یولد* ولم یکن له کفوا احد.
[1] . غرر الحكم: ١٣٣٠، ٢٩٥٢، ٢٥٥٣
[2] . نفس المهموم،ص562 ؛ بحار الانوار ج 44 ص 192
[3] . الانوار البهیه، ص235.
[4] . مناقب ابن شهر آشوب ج4 ص 69.
[5] . مقتل خوارزمي، ج 1، ص 188
[6] . لمناقب: 105/4، بحارالانوار: 381/44.
[7] . غررالحکم، ج2، صفحه 195
[8] . پیام امام خمینی به مناسبت تشکیل بسیج دانشجو و طلبه، 2/9/ 1367