الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین.
السلام علیک یا حجه الله السلام علیک یا بقیه الله فی ارضه و رحمه الله و برکاته.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله
«عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْبَاقِرِ ع قَالَ كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع يَقُولُ إِنَ لِأَهْلِ التَّقْوَى عَلَامَاتٍ يُعْرَفُونَ بِهَا صِدْقَ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ وَ الْوَفَاءَ بِالْعَهْدِ وَ قِلَّةَ الْفَخْرِ وَ الْبُخْلِ وَ صِلَةَ الْأَرْحَامِ وَ رَحْمَةَ الضُّعَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْمُؤَاتَاةِ لِلنِّسَاءِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ».[1]ابوبصیرازوجودمقدس امام باقر(ع) مطلبی رانقل میکنندکه ایشان میفرماید:وجودمقدس امیرمومنان علی (ع) برای اهل تقوی میفرمودعلامتهاونشانه هایی وجوددارد.خب ماهمیشه توصیه به تقوامیکنیم اما این تقوا دارای چه شاخصها و دارای چه ممیزاتی است در کلام نورانی امیرالمومنین(ع) مواردی را به عنوان نشانه های تقوا بیان کرده است. اولین مسئله؛«صِدْقَ الْحَدِيثِ»راستگویی از ممیزات ومشخصات تقواست. انسان های راستگو وانسانهایی که از دروغ پروادارند و پرهیز میکنند اینها شاخصه تقوا را دارند. انسانهایی که اهل امانت داری اند، ادا امانت میکنند، خیانت در امانت نمیکنند، بهره از تقوا برده اند. کسانی که وفای به عهد میکنند پایبند به پیمانهای خود هستند کسانی که صله رحم بجا میآورند. دنبال تقوا میگردید، اینها شاخصهای تقواست. کسانی که به مستمندان جامعه با محبت و رحمت برخورد میکنند، دل مستمندان و محرومان جامعه را به دست میآورند، اینها متقی هستند. بذل معروف میکنند، درکارهای خیرمشارکت دارند، پیشقدم و جلودار هستند و بالاخره برخوردار ازاخلاق حسنه درجامعه هستند، مردم از اخلاق آنها لذت میبرند و دوست می دارند زندگی کنند. خب این ماه مبارک رمضان کم کم برادران وخواهران دارد سپری میشود روزه ای که هرروز دربرابر پیشگاه پروردگار عالم روزه میگیریم، هدف این روزه وغایت روزه عبارت است از تقوا.«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ».[2]یعنی به جایی برسید دروغ نگویید، امانت داری کنید، وفای به عهد کنید، حسن خلق داشته باشید و صله ارحام به جا بیاورید.
در خطبه اول ملاحظه دارید که پبرامون سیره نورانی پیامبر(ص) واهل بیت(ع)، موضوع اصلی بحث ما در هفته های گذشته بوده است. از آنجا که هفته پیش و رو هفته ای است که مصادف است با شهادت مولی الموحدین امیرمومنان علی (ع)، اجازه بفرمایید درباره سیره نورانی حضرت، پیرامون دونکته عرایضی داشته باشم. نکته اول؛ این است که نگاه امیرالمومنین(ع) در رابطه با مسئله تربیت چیست؟ چه روش هایی را برای تربیت توصیه میکند؟ یعنی ما در این فضای جامعه از چه روشهایی بهره ببریم تا هم خودمان وهم جامعه ما تحت تاثیر مسئله تربیت قرار بگیرد. نکته دوم؛سیره حکومتی حضرت هست. جالب است که سیاستمداران عالم رسیدن به قدرت را به هر قیمتی مجاز میدانند، میگویند هدف وسیله را توجیه میکند، اما در فرهنگ امیرالمومنین(ع) واولیای الهی حتی حکومت داری تنها مدیریت امور اقتصادی نیست، حکومت داری بحث رفاه و آرامش نیست، مسئله حکومت داری تنها تامین امنیت وآبادانی نیست، در فرهنگ امیر المومنین(ع) به حکومت هم با نگاه تربیت نگاه میکنند. یعنی حاکم اسلامی، کارگزاران نظام اسلامی، باید روش ومنش آنها در کنار امور اقتصادی، مسائل تامین اجتماعی و در کنار آبادانی باید به گونه ای حرکت کنند که این جامعه تربیت شود. یعنی علاوه بر تکامل مادی، تکامل معنوی دریک جامعه اسلامی بوجود بیاید. لذا تعبیر زیبایی از آنحضرت داریم که میفرماید: «النَّاسُ بِأُمَرَائِهِمْ أَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبَائِهِم»[3]مردم پیش از آن که به پدرانشان شباهت داشته باشند، به حاکمانشان شباهت دارند. یعنی رفتار و عملکرد حاکمان در یک جامعه آنچنان تاثیر گذار است که رفتار جامعه بر اساس آن شکل میگیرد. تاثیری که رفتار حاکمان در یک جامعه اسلامی دارد آن تاثیر را رفتار پدران نسبت به فرزندان ندارد. اما در رابطه با مطلب اول؛ که چه روشی امیر المومنین پیشنهاد میدهند برای امروز ما برای فردای ما که جامعه ما تربیت بشود، اولین روش را خود امیرالمومنین(ع)، روش الگویی معرفی میکند. خب ما آموزه ها، فراوان داریم اما این آموزه ها از نظر تاثیرگذاری به پای الگوها نمیرسد. اگر من و شما الگوی موفقی را ببینیم وراه ورسم او را در نظر بگیریم تاثیرگذاری این الگو برای ما خیلی مهم است.برای الگوپذیری، بچه به پدر و مادر نگاه میکند، اهالی محل به روحانی محل نگاه میکنند، دیگران به الگوهایشان نگاه میکنند وتحت تاثیر قرا میگیرند. لذا خود نبی گرامی اسلام(ص) به عنوان الگو در قرآن معرفی شده وامیرالمومنین(ع) هم توصیه میکند سراغ این الگوهای اصیل بروید. کلام نورانی امیرالمومنین(ع) این است: «وَ لَقَدْ كَانَ فِي رَسُولِ اللَّهِ (ص) كَافٍ لَكَ فِي الْأُسْوَةِ» یعنی رفتار پیغمبربه عنوان اسوه برای شما کافی است.«فَتَأَسَّ بِنَبِيِّكَ الْأَطْيَبِ الْأَطْهَر»ِ پس پیروی کن راه پیامبر پاک وبرگزیده را،«فَإِنَّ فِيهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْمُتَأَسِّيبِنَبِيِّهِ».[4] بعد حضرت پرهیز میدهد که نکند سراغ الگوهای دیگری بروید در رفتارتان دقت کنید لذا حضرت میفرماید: «فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ» کجا دارید میرویدراه راگم کرده اید، مسیر را دارید عوضی میروید؛«وَأَنَّى تُؤْفَكُونَ» به کجا باز میگردید «والْأَعْلامُ قَائِمَةٌ وَ الْآيَاتُ وَاضِحَةٌ وَ الْمَنَارُ مَنْصُوبَةٌ» علامتها روشن و آیات ودلیلها واضح وآشکار است ونشانه ها پا برجاست و «فَأَيْنَ يُتَاهُ بِكُمْ وَ كَيْفَ تَعْمَهُونوَ بَيْنَكُمْ عِتْرَةُ نَبِيِّكُمْ»[5]در میان شما عترت پیغمبرهستند شما دست از این الگوها برندارید سراغ چه کسانی میخواهید بروید جز انحراف چه نصیب شما خواهد شد؟.
مسئله دوم که حضرت روی آن تاکید میکند؛ مسئله محبت است. یعنی اگر ما بخواهیم پیرو درست کنیم، پیرو اهل بیت درست کنیم، اول باید در دل فرزند مان محبت اهل بیت(ع) را ایجاد کنیم. بچههای ما به امیرالمومنین(ع) عشق بورزند، بچه ما به امام مجتبی(ع)، به پیامبر(ص) عشق بورزند. خود امیرالمومنین (ع)میفرماید:«مَنْ أَحَبَ شَيْئاً لَهِجَ بِذِكْرِهِ»[6] اگر کسی چیزی را دوست بدارد به یاد آن علاقمند میشود اول محبت ایجاد کنیم وبعد انتظار داشته باشیم بچه های ما راه اهل بیت را درپیش بگیرند. اینها کلام وروشهای امیرالمومنین(ع) برای تربیت در جامعه اسلامی است.
سومین راه؛ ذکر ویاد خداست. امیر المومنین(ع) میفرماید : ذکر ویاد خدا تربیت کننده است ایشان تعبیر زیباییدارد :«من عمر قلبه بدوام الذكر حسنت افعاله فى السر و الجهر»[7]. کسی که پیوسته به یاد خداست ذکر خدا میگوید، این ماه رمضان یک فرصت طلایی است دعای افتتاح، دعای سحر، دعای ابوحمزه، همه اینها ذکر ویاد خداست. یک ماه، این زبان ما عادت میکند با ذکر یاد خدا. کسی که قلبش را آباد کند با یاد خدا نتیجه اش این میشود که کردارش در نهان وآشکار نیکو میگردد. این طور نیست دچار ریا بشود درمیان مردم اقدامی بکند ودر خفا چیز دیگری . در نهان وآشکار یاد خدا رفتار انسان را درست میکند.
اما در بعد حکومت داری خیلی کوتاه اشاره کنم حضرت راجع به سیره حکومتیشان چند مسئله کلیدی را مطرح میکنند که من به عنوان نمونه عرض میکنم. در مسئله حکومت داری اولین چیزی که از ارکان مهم حکومت است صدق وراستگویی است. حاکم اسلامی کسی که میخواهد زمامدار امور جامعه اسلامی باشد باید صدق وراستگویی در رفتار او موج بزند. حضرت میفرماید من اگر تقوا مانعم نبود زیرک ترین افراد عرب بودم، بلد بودم چه شکلی عمل کنم ولی آن که مانع من هست، تقواست.مسیر صدق وراستگویی در جامعه اگر من پایبند نباشم، چه کسی به آن پایبند باشد. نکته دوم؛ حق محوری وباطل ستیزی است. زمامدار امور اسلامی کسی که اداره امور جامعه عهده دار شود باید حق محور باشد مانند خود امیرالمومنین(ع) که نبی گرامی اسلام حضرت خاتم انبیاء محمد مصطفی (ص)درباره او فرمود : «الْحَقُ مَعَ عَلِيٍ أَيْنَمَا مَال»[8].هرجا علی برود حق همراه امیرالمومنین(ع) است. حاکم اسلامی این ویژگی را دارد. ویژگی سوم؛ در سیره حکومتی امیرالمومنین(ع)، انتخاب کارگزاران سالم برای پستها ومسئولیتهاست. میفرماید:«أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِهَذَا الْأَمْرِ أَقْوَاهُمْ عَلَيْهِ وَ أَعْلَمُهُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ فِيه»[9]دو ویژگی باید داشته باشد هم متخصص وهم متعهد. کارگزار متخصص و متعهد گره گشای زندگی مردم هست وخطا نمیکند. اما چه بگویم در آستانه شب نوزدهم ماه مبارک رمضان هستیم این امیرالمومنین با این عظمت در مقایل سه جبهه ناکثین،قاسطین ومارقینایستادگی کرد. قاسطین برنامه ریزی کردند، دسیسه کردند. ناکثین بیتفاوتی از خود نشان دادند ومارقین دست به عمل شدند، که این چهره ای که قتل فی محرابه لشده عدله به شهادت برسانند.نمیدانم؛ آماده اید بگویم السلام علیک یا امیرالمومنین، آماده اید بگویم السلام علیک یا شیخ المظلومین.سحر ماه مبارک رمضان شب نوزدهم یک مرتبه صدایی بلند شد چه خبر است کوفه چه خبر شد تهدّمت و اللَّه اركان السماء قتل ابن عم المصطفى قتل على المرتضى: به خدا قسم ستونهاى آسمان در هم شكست، پسر عمّ پيامبر، على مرتضى به قتل رسيد در محراب عبادت هم این جملات به گوش میخورد : بسم الله و بالله وعلی مله رسول الله فزت ورب الکعبه.
در ظلمت شب نور جلی را کشتند در مسلخ عاشقان را کشتند
در لوح قدر نوشته با خط جلی از فرط عدالتش علی را کشتند.
لاحول ولا قوه ال باالله پروردگارا در فرج مولایمان تعجبل فرما. مارا با محبت اهل بیت زنده بدار و با محبت اهل بیت بمیران. پروردگارا به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما. و رهبر معظم انقلابمان و سایر مراجع تقلیدمان را عزت و سلامت مرحمت فرما.به خدمتگزاران این کشور علوی و فاطمی توفیق بیشتر مرحمت فرما. توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان. به خانواده های مکرم شهیدانمان صبر و اجرکرامت فرما. شهدایمان را با شهدای کربلا محشور بگردان. آزادگانمان و رزمندگانمان عزت و پیروزی و سلامت عنایت فرما. پروردگارا باران رحمتت را شامل حال ما بگردان.
ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.
بسم الله الرحمن الرحیم قل هو الله احد الله الصمد لم یلد ولم یولد ولم یکن له کفوا احد. صدق الله العلی العظیم.
خطبه دوم
اعوذبالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و حبیب قلوبنا ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی مولانا امیرالمومنین و علی فاطمه الزهراء سیده نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید الشباب اهل الجنه و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمدبن علی الباقر و علی جعفربن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علی ابن موسی الرضا المرتضی وعلی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی العسکری و علی الحجه القائم المهدی.حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم نتبری الی یوم القیامه السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفراشفعی لنا فی الجنه و انّ لک عند الله شانا من الشان.
عباد الله اوصیکم ونفسی بتقوی الله.
«كان علي يأتي أهل السوق، اتقوا الله وإياكم والحلف، فإن الحلف ينفق السعلة، ويمحق البركة، وإن التاجر فاجر إلا من أخذ الحق وأعطى الحق، والسلام عليكم ثم يمکث الایام، ثم یاتی فيقول لهم مثل مقالته»[10].بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم،امیرالمومنین(ع) وارد بازار میشد (این اقدام امیرالمومنین برای جامعه امروز ما هم بسیار ارزشمند است).بازاریان را اینگونه مورد خطاب قرار میداد:«أهل السوق، اتقوا الله وإياكم والحلف»بازاریها تقوا پیشه را کنید و پرهیز کنید از سوگند خوردن در داد وستدهایتان. جنسی را خرید و فروش میکنید قسم را قاطی آن نکنید زیرا قسم خوردن شما، باعث رواج کالامیشود کالا وپول زیاد میشود چون با قسمی که خورده اید مشتری باور میکند و جنسش را به شما میفروشد یا از شما میخرد اما بدانید که«يمحق البركة» برکت را از شما میگیرد. شما اگر دلخوش به افزونی ثروت هستید هرکار میخواهید انجام دهید، اما اگر بدنبال برکت در مال خود هستید قسم خوردن برکت را از شما میگیرد در ادامه این روایت میفرماید: تاجر میتواند خیلی بزرگ باشد اگر هم درست بگیرد وهم درست به مشتری تحویل بدهد. اما خدای ناخواسته اگر غیر از این عمل بکند از راه دینداری بیرون رفته وایشان تعبیر ناگوار فاجر را در رابطه او به کار میبرد. بعد امیرالمومنین همین جمله را میفرمود و خداحافظی میکرد. بعد میرفت تا چند روز دیگر وارد بازار میشد«ثم يمکث الایام، ثم یاتی فيقول لهم مثل مقالته». دوباره همین حرف را تکرار میکرد. چون همه ما نیاز به نصیحت داریم طلبه، بازاری و همه اقشار نیاز به نصیحت دارد. آن روز عزیزی بعد از خطبه به من گفت چرا راجع به گرانی صحبت نمیکنی گفتم از خودم نمیخواهم حرف بزنم از امیرالمومنین(ع) میخوام حرف بزنم که زدم.
درخطبه دوم به بیان مناسبتها اشاره میکنم، اولین مناسبت پنج مرداد سال 1358اولین اقامه نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به پا شده توسط مرحوم آیت الله طالقانی (رضوان خدا بر او باد) آن بزرگی که با خطبه های وزین واستوارش به جامعه سود وبهره میرساند ما یاد او را گرامی میداریم.برادران وخواهران آفرین بر شما که اهل نماز جمعه و جماعت هستید نماز جمعه در اسلام خیلی جایگاه بالایی دارد تا جایی که ما در روایات اینتعبیر را داریم پیامبر اکرم(ص) فرمود: «من كان يؤمن باللّه و اليوم الاخر فعليه الجمعة يوم الجمعة»[11]تعبیرش این است که کسی که به خدا وروز قیامت ایمان دارد روز جمعه حواسش باشد نماز جمعه را فراموش نکند.
مناسبت دوم شبهای قدر را در پیش داریم شب های مربوط به ایام سوگواری مولایمان .قدر شب های قدر را بدانیم شب نوزدهم، بیست ویکم وبیست وسوم. خیلی خدا به شما عنایت کرده درها به سوی شماگشوده شده است. یکسال منتظر ماندیم تا ماه رمضانبیاید شب توبه وانابه ودعا است انشاالله که همه بتوانیم بهره ببریم.
مناسبت سوم؛ هفته اکرام وایتام را داریم که از پانزدهم رمضان تا بیست ویکم رمضان است. گزارشی کمیته امداد به من دادند من لذت بردم از کار شما مردم که غوغا کردید، نسبت به اکرام ایتام واطعام نیازمندان بایک اشاره، آن حس نوعدوستی است، آن درک دینی است که در وجود تک تک شما وجود دارد.روز بیست ویکم برنامه ریزی کردند برای ثبت نام اکرام وایتام.
این دهه آخر ماه مبارک رمضان که میآید پیغمبر مقید بود به اعتکاف هرساله عزیزانمان به عنوان سنت حسنه مراسم اعتکاف به پا میکند من هم دعا میکنم برای این عزیزان وهم برای عزیزانی که توفیق پیدا میکنند وشرکت میکنند.
اما نکته ای که میخواهم اشاره کنم راجع به مسائل مصر هست در اخبار حتما شنیدهاید امروز در حقیقت صف کشی در مقابل هم اعلام کردند. وزیر دفاع دولت موقت مصر اعلام راهپیمایی کرده، اخوان المسلمین هم اعلام راهپیمایی کرده اند، ما واقعا نگرانیم باتمام وجود برای کشور اسلامی که جنگ و کشتار وخونریزی در آنجا به پا شود. این حرکت بیداری با این زیبایی که انجام شد با این سرنوشت دچار شد. آیا میخواهند مصر را به سرنوشت سوریه دچار کنند؟ ما پشت صحنه آمریکا را میدانیم، دشمن را شادمان نکنید، بنشینید یک انسجامی در بین خود ایجاد کنید اما اگر نکنید ودچار تنازع بشوید وسست بشوید دشمن اقدامات لازم خودش علیه شمال انجام خواهد داد، دستاوردهای حرکت خوبتان راحفظ کنید.
نکته بعد راجع به اقدام زشت اتحادیه اروپاس برادران وخواهران شنیدید در اخبار آمده حزب الله قهرمان را، حزب الله مقاوم را، که در مقابل چهارمین ارتش دنیا یعنی رژیم اشغالگر آنچنان زیبا ایستادگی کرد به عنوان یک مجموعه تروریستی اعلام کردند، ننگ بر شما آنچه اعلام میکنید.آیا شما واقعا طرفدار حقوق بشر وضد تروریست هستید؟خب این مردم ما با کارنامه ننگین شما آشنا هستند در سوریه چکار دارید میکنید؟ مزدور دارید تربیت میکنید، امکانات دراختیار این تروریستها قرار میدهیدکه به جان ومال وناموس مردم اعتنا نمیکنند شما ضد تروریست هستید حقیقتا؟ شما منافقینی که تعداد زیادی از مردم این کشور را به خاک وخون کشیده در کشورهایتان، در سازمانهای بین المللی، راه براشون باز کردهاید آنجا نطق و سخنرانی کنند شما ضد توریسم هستید؟ ملتها شما را میشناسند من نصیحت میکنم به شما دست از این برنامه ها بردارید وگرنه شکست نابودی شما قطعی واجتناب ناپذیر است. جناب سید حسن نصرالله جمله زیبایی فرموند در مقابل همه این دشمنی ها؛ که مقاومت همچون خاری در چشم صهیونیستها باقی خواهد ماند.
در هفته گذشته مسئولین نظام با رهبر فرزانه انقلاب ملاقاتی داشتند من دوسه فراز از نقطه نظراتی رهبری که در این شرایط برای ما خیلی کلیدی است که خواهش میکنم که خیلی کلیدی است .اولین نکته؛ رهبری در رابطه باجهتگیری دولتها در نظام جمهوری اسلامی. فرمودند: جهت گیری ها باید بر اساس قرائت امام باشد و قرائت امام هم نیاز به نیاز به تفسیر وتوجیه ندارد جلوی چشمان ماست. هم سخنان امام هم آثار امام هم وصیتنامه امام. کسی توجیه وتاویل نکند وخودش را از زیر بار مسئولیت جدا نکند. نکته دوم؛ خیلی تعبیر جالبی استفرمود: جابجایی مسئولین در نظام برای ملت ما هم عید است وهم فرصت خیلی تعبیر زیبایی است در نظامهایی که خیلی دم از دموکراسی میزنند این ویژگی ها کمتر دیده میشود منتها مسئولینی که مسئولیتی را عهده دار میشوند باید کارهای قوی گذشته را دنبال کنند تا کشور را به قله رفیع برسانند. فرمودند : دوچیز اولویت ماست وپیشرفت علمی. اقتصاد همان نکته ای بود که درآغاز سال به آن اشاره کردند درکنار حماسه سیاسی. در کنار حماسه سیاسی انصافا شما مردم در دنیا سربلند بیرون آمدید .نکته آخر فرمودند: این روزها هم آمریکاییها هم اروپاییها دم از مذاکره میزنند ما ملتی هستیم اهل مذاکره وتعامل هستیم اما کسانی که در داخل کشور از این سخنان آمریکاییها واروپاییها خیز برمیدارند، اول طرف مقابل را خوب بشناسند وبعد خیز بردارندبرای جریان مذاکره وگرنه ما مسائلمان روشن وبا دنیاهم میتوانیم تعامل کنیم اما کسانی میشود با آنها تعامل کنیم که هرروز تحریم ها را علیه ما تشدید نکنند لذا رهبری فرمود من خوشبین نیستم وچون خوی دشمنان ما خوی ضدیت با ملت ما و با آرمانهای ماست.ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الآخره حسنه و قنا عذاب النار.
پروردگارا مشکلات امت اسلامی را خودت برطرف بگردان، در فرج مولایمان تعجیل بفرما، مراجع بزرگوار تقلیدمان و رهبر فرزانه انقلابمان را عزت و سلامت کرامت بفرما، به مسلمان عزت بیشتر مرحمت بفرما، باران رحمتت را شامل ما برگردان، پروردگارا به همه ما حسن عاقبت مرحمت بفرما.
[11] متن کامل حدیث: «خطبته صلى الله عليه و اله فى الأحد حين سوى الصفوف فقام خطيبا و قال: ايّها النّاس اوصيكم بما اوصانى به اللّه فى كتابه من العمل بطاعته و التّناهى عن محارمه ثمّ انّكم اليوم بمنزل اجر و ذخر لمن ذكر الّذى عليه ثمّ وطّن نفسه على الصّبر و اليقين و الجدّ و النّشاط فانّ جهاد العدوّ شديد كريه قليل من يصبر عليه الّا من عزم على رشده، انّ اللّه مع من اطاعه و انّ الشّيطان مع من عصاه، فاستفتحوا اعمالكم بالصّبر على الجهاد و التمسوا بذلك ما وعدكم اللّه و عليكم بالّذى امركم به فانّى حريص على رشدكمانّ الاختلاف و التّنازع و التّثبّط من العجز و الضّعف و هو ممّا لا يحبّه اللّه و لا يعطى عليه النّصر و الظّفر ايّها النّاس انّه قذف فى قلبى انّ من كان على حرام فرغب عنه ابتغآء ما عند اللّه غفر له ذنبه و من صلّى علىّ صلّى اللّه عليه و ملآئكته عشرا و من احسن من مسلم او كافروقع اجره على اللّه فى عاجل دنياه و فى اجل اخرته و من كان يؤمن باللّه و اليوم الاخر فعليه الجمعة يوم الجمعة الّا صبيّا او امرأة او مريضا او عبدا مملوكا، و من استغنى عنها استغنى اللّه عنه و اللّه غنىّ حميد، ما اعلم من عمل يقرّبكم الى اللّه الّا و قد امرتكم به، و لا اعلم من عمل يقرّبكم الى النّار الّا و قد نهيتكم عنه و انّه قد نفث الرّوح الامين فى روحى انّه لن تموت نفس حتّى تستوفى اقصى رزقها لا ينقص منه شيء و ان ابطأ عنها فاتّقوا اللّه ربّكم و اجملوا فى طلب الرّزق و لا يحملنّكم استبطاؤه على ان تطلبوه بمعصية ربّكم فانّه لا يقدر ما عنده الّا بطاعته، قد بيّن لكم الحلال و الحرام غير انّ بينهما شبها من الامر لم يعلمها كثير من النّاس الّا من عصمفمن تركها حفظ دينه و عرضه و من وقع فيها كان كالرّاعى الى جنب الحمى اوشك ان يقع فيه و يفعله و ما من ملك الّا و له حمى الا و انّ حمى اللّه محارمه و المؤمن من المؤمنين كالرّاس من الجسد، اذا اشتكى تداعى عليه سآئر جسده و السّلام عليكم» نهج الخطابة؛ج1ص 14.