بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین، وصلی الله علی سیدنا ونبینا محمد وآله الطاهرین.
وارد دهه دوم ماه مبارک رمضان شدهایم، امشب شب سیزدهم ماه مبارک رمضان است، چشم باز کنیم ماه مبارک رمضان به پایان میرسد، نهایت تلاش ما و نهایت جدیت ما این باشد که از این ماه پر فیض و برکت استفاده کنیم و بهره ببریم. در اینجا ما دو خواسته را از خدا در شب گذشته مطرح کردیم، خواسته اول این بود که خدایا احسان و نیکوکاری را در نظرم زیبا جلوه بده، انگیزه پیدا کنم کار خوب انجام بدهم و خواسته دوم این بود که گناه و زشتی و پلشتی را در نظرم ناپسند جلوه بده، بدم بیاید، سوال این است که احسان به معنای واقعی یعنی چه؟ احسان در تعبیری که به کار رفته میگوید نیکوکار کسی است که خیرش به دیگران برسد، گاهی از اوقات انسان خیرش به دیگران نمیرسد، این انسان، انسان مُحسن و نیکوکاری نیست ولی گاهی از اوقات آحاد جامعه موقعی که به یک فرد نگاه میکنند میگویند این آدم اهل خیر است، کمک او، امکاناتی که در اختیار او هست به همسایه میرسد، به فقرا و نیازمندان میرسد، اگر کسی در زندگی دارای مشکلی هست و به سراغ او برود او مشکل گشاست. در این دعا این نوع احسان از خدا خواسته شده است. سوال این است که آثار احسان در زندگی انسان چیست؟ انسانهایی که محسن و نیکوکار و اهل خیر هستند خدای متعال در حق آنها چه میکند؟ من به چند نمونه اشاره میکنم، اولین نکته این است که محبت الهی نصیبشان میشود، خدا این آدمها را دوست میدارد. ما چقدر باید تلاش و فعالیت کنیم که جلب محبت پروردگار عالم داشته باشیم، «أَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُ الْمُحْسِنِين»؛[1] کار خوب انجام بدهید، نیکوکار باشید، خدا محسنین و نیکوکاران را دوست میدارد، پس جلب محبت الهی در سایه احسان و نیکوکاری، اینها که بیمارستان میسازند، اینها که یتیم خانه میسازند، اینها که کارهای عام المنفعه انجام میدهند، اینهایی که در جامعه منشا خیر و برکات هستند این آیه پیامش این است که محسنین، نیکوکاران خدا شما را دوست میدارد. رحمت خداوند شامل حال نیکوکاران هست، چقدر ما باید کار و تلاش کنیم که مشمول رحمت واسعه خداوندی بشویم، این تعبیر این جمله را میگوید: «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَريبٌ مِنَ الْمُحْسِنين»؛[2] رحمت خدا به محسنین و نیکوکاران نزدیک است. یعنی تو احسان و نیکی کن مشمول رحمت پروردگار عالم خواهی شد. نکته دیگری که در رابطه با احسان وجود دارد این است که انسانهای محسن و نیکوکار در دلها تصرف میکنند، یعنی دلهای دیگران را در اختیار میگیرند، ما گاهی ساعتها باید تلاش کنیم و زحمت بکشیم، ساعتها حرف بزنیم تا بتوانیم روی دلی اثر کنیم، در کلمات نورانی اهل بیت دارد: «بِالْإِحْسَانِ تُمْلَكُ الْقُلُوب»؛[3] بوسیله احسان و نیکوکاری دلها به تصرف درمیآید، یعنی زمام امر دلهای مردم در اختیار انسانهای محسن ونیکوکار قرار میگیرد، این هم این نکته که نکته بسیار مهم و ارزشمندی است، در رابطه با گناه و در رابطه با معصیت که در این دعا آمده بود که خدایا بدم بیاید از گناه، خوب دقت کنید برادران و خواهران ایمانی، آدم در زندگی برای اولین بار که دروغ میگوید، بسیار نگران میشود، برای اولین بار که غیبت میکند بسیار از خودش بدش میآید، برای اولین بار که تهمت به کسی میزند، بسیار خودش را ملامت و سرزنش میکند، اما اگر این دروغ شد برای انسان یک عادت، این غیبت کردن شد برای انسان یک عادت، تهمت زدن به دیگران برای انسان شد عادت، موقعی که عادت شد دیگر بدش نمیآید، چه تعبیر جالبی این در دعا وجود دارد، آن تعبیر جالب این است که خدایا من از گناه بدم بیاید یعنی همانطور که روز اول اگر دروغ گفتم خودم را سرزنش میکنم، اگر غیبت کردم خودم را سرزنش میکنم، این حالت و این روحیه همیشه در وجود من باشد تا در نتیجه به سراغ گناه نروم.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته