بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری مورخ 95/05/01 خطبه شماره 121 |
خطبه اول
قال مولانا أمیر المؤمنین علی بن أبی طالبٍ علیه أفضل صلوات المصلین:
«إن التقوی دارُ حَصینٍ عزیزٍ لمن لَجَأَ إلیه و الفجورُ دارُ حَصینٍ ذلیلٍ لا یُحرِزُ أهلَهُ و لا یَمنَعُ من لَجَأَ إلیه»
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. وجود مقدس امیر مؤمنان علی علیه الصلاة و السلام در این جمله ارزشمند میفرماید: حقیقتاً تقوا پناهگاه محکم و استواری است. هرکس به او پناه برد، او را حفظ میکند... برخلاف گناه و معصیت که در حقیقت بنیانی سست و خوار و ذلیل دارد. هرکس به او پناه برد، او را حفظ نمیکند. نتیجه کلام مولا این است که اگر پناه محکمی میخواهیم، باید سراغ تقوا برویم و اگر دچار سرگردانی باشیم و احساس عدم امنیت کنیم، در دامن گناه گرفتار میشویم.
یکی از راههای مهم و تأثیرگذار در مقابل تهاجم فرهنگی که از ارکان اساسی اسلام و ضامن حفظ و بقای فرائض و ارزشهای الهی است، امر به معروف و نهی از منکر است و اگر بخواهم باصراحت بگویم واجب فراموش شده جامعه ماست. امر به معروف تا اندازه زیادی در جامعه رنگ باخته است. آنان که باید اهتمام بورزند و بر اساس قانون دستور دهند و ابلاغ کنند، نمیکنند و آنان که باید مجری باشند و عمل کنند چون پشتیبانی ندارند، بیانگیزه شدهاند. بنده بنا دارم در ضمن چند خطبه تا آنجایی که زمینه وجود دارد، در رابطه با این مسئله یعنی جایگاه امر به معروف و نهی از منکر، ضرورت آن، آثار و برکات آن و آثار سلبی و منفی ترک امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بپردازم.
در نظام اعتقادی اسلام انسان جزئی مستقل از جامعه نیست و دارای حیات اجتماعی است و همانگونه که در رابطه با خود و خدا احساس مسئولیت میکند، در رابطه با دیگران باید احساس مسئولیت کند. اسلام عزیز جامعه را کانونی واحد میداند که تمامی اعضای آن نسبت به یکدیگر مسئولند... نمیشود کسی در جامعهای باشد و احساس مسئولیت نکند. پیامبر بزرگوار اسلام به عنوان عالیترین الگو در رابطه با دغدغه دین و مسئله امر به معروف و نهی از منکر تا جایی احساس مسئولیت میکند که در سه سوره قرآن، کهف، طه و شعرا با تعبیرات مختلف خداوند به پیغمبر میگوید ای رسول ما اگر قرآن بر تو نازل کردهایم برای آن نیست که خودت را از بین ببری که چه کسی به قرآن ایمان آورده و چه کسی ایمان نیاورده. ﴿فلَعَلَّکَ باخِعٌ نفسَکَ عَلی ءاثارِهِم إن لم یُؤمِنوا بهذا الحدیثِ أَسَفاً﴾ چرا محزون و نگرانی و نزدیک است خود را از بین ببری که جامعه پایبند به قرآن نیست یا در تعبیر دیگر ﴿ما أَنزَلنا علیک القرآن لتَشقی﴾ ما قرآن را بر تو نازل نکردهایم که خودت را به سختی بیندازی و در سوره شعرا ﴿لَعَلَّکَ باخِعٌ نفسَکَ ألّا یکونوا مؤمنین﴾ تو خودت را داری به زحمت میاندازی. تعبیر هست که پیغمبر اکرم کان دائم الفکر لیس له راحة همیشه نگران بود و احساس آرامش نمیکرد، بیتفاوت از کنار مسائل عبور نمیکرد. روایتی وارد شده که پیغمبر اکرم میفرماید: من سَعی فی حاجةٍ لأخیه فلم یَنصَحهُ فقد خانَ الله و رسوله اگر کسی برای برآورده کردن حاجت برادر دینی خود تلاش کند، ولی آنجایی که لازم است نصیحت کند او را و به خوبی دعوت کند و از بدیها پرهیز دهد، کوتاهی کند به خدا و رسول خیانت کرده است. لازم است افراد جامعه دینی و انقلابی به مسئولیت اجتماعی خود آگاهی داشته باشند و عمل کنند و خود را خلاصه در اینکه من اهل عبادتم و به مسئولیتهای فردی خود عمل میکنم، به این بسنده نکنند. به پیغمبر خبر دادند یکی از اصحاب صفه از جامعه فاصله گرفته و مشغول عبادت شده... کسی به نام سعد بن اشجع. پیغمبر خیلی نگران شد. چون سعد بن اشجع جملهای مطرح کرد: خدا و رسول و حاضران میدانند که من خواب و استراحت ندارم و مرتب عبادت میکنم. تعبیر پیغمبر این است: لم تَصنَع شیئاً تو کار مهمی نمیکنی... عزلت گزیدهای و خودت را در عبادت منزوی کردهای... به مسئولیت فردی پرداختهای و از مسئولیت اجتماعی صرف نظر کردهای. حضرت میفرماید: کیف تَأمُرُ بالمعروف و تَنهی عن المنکر إذا لم تُخالِطِ الناس اگر همراه جامعه نیستی و از حیات اجتماعی خود استفاده نمیکنی، چگونه میتوانی امر به معروف و نهی از منکر کنی؟ فرمود: بئس القوم قومٌ لا یَأمُرونَ بالمعروف و لا یَنهَونَ عن المنکر بد مردمی هستند که به وظیفه اجتماعی خود در رابطه با امر به معروف و نهی از منکر عمل نمیکنند. امروز در سطح جامعه بعد از 38 سال از پیروزی انقلاب ناهنجاری میبینیم. گاهی به من و دوستان میگویند: چرا اینجا اینچنین است؟ موارد منکر هم متعدد است. اگر شما تک تک نمازگزاران بر اساس کلام نبی اکرم و رسالت ایشان عمل کنید، طبیعتاً فضای جامعه عوض میشود... اما متأسفانه هرکدام از ما میگوییم آن دستگاه مسئول امر به معروف است... مسئولیت را از خود سلب کردهایم. نبی گرامی اسلام یک هشدار در این تعبیر میدهد که اگر سکوت کردید، فضای جامعه چه میشود؟ ارزشها ضد ارزش میشود و ضد ارزش میشود ارزش. جوانی که در این جامعه چشم باز میکند، به لباسفروشیها نگاه میکند چه دختر و چه پسر، لباسی را برای او عرضه میکنند و او به عنوان یک ارزش در فضای جامعه دینی آن را میبیند و میپوشد... با طراحیهایی که از بیرون مرزها کردند یا در داخل انجام دادند. پیغمبر اکرم میفرماید: کیف بکم إذا أَمَرتُم و نَهَیتُم عن المعروف میدانید سرانجام شما به کجا میرسد؟ به بدیها و زشتیها امر میکنید و از معروف نهی میکنید؟ کیف بکم إذا رَأَیتُمُ المعروفُ منکراً و المنکرُ معروفاً میبییند زمانی پیش میآید که معروف منکر میشود و منکر معروف. پایگاههای نماز جمعه جای این است که پیام بگیریم از خطبه و فضای معنوی نماز جمعه و فضای جامعه را معطر کنیم به عطر دعوت به ارزشها و بازداشتن از زشتیها.
خطبه دوم
قال مولانا أمیر المؤمنین:
«إتَّقِ الله فی نفسک و اصرِف إلی الأخرة وجهک و اجعَل لله جِدَّک»
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. وجود نازنین امیر مؤمنان علی علیه الصلاة و السلام به سه نکته کلیدی اشاره میکند.
1- خداترس باش.
2- در رابطه با آخرت توجه کن.
3- تمام تلاشت را برای خدا به کار ببر.
در خطبه دوم به چند مناسبت میپردازم و به چند نکته اشاره میکنم.
مناسبت اول روز 5 مرداد سالگرد اقامه نماز جمعه در تهران با حکم رهبر فقید انقلاب حضرت امام قدس الله نفسه الزکیة توسط حضرت آیت الله طالقانی است. یاد و خاطره امام و آیت الله طالقانی را در این جمع بزرگ گرامی میداریم. شاید آن روزی که امام این پیام را دادند و این حکم را صادر کردند، کسی به عظمت نماز جمعه در فضای بعد از انقلاب توجه نداشت... ولی امروز در سراسر کشور نماز جمعه گسترش یافته، حتی در روستاهای با جمعیت قابل توجه خطیب جمعه دارد و مردم از خطبههای نماز جمعه بهره میگیرند. در شرایط مختلف انقلاب این خطبهها و این نمازهای جمعه و این حضور پررنگ مردم بود که جلوی این فتنهها و مشکلاتی که تهدیدکننده انقلاب بود را گرفت و امروز انقلاب ما میدرخشد و در دنیا بر خود میبالد. تعبیر بلند رهبر عزیز انقلاب در رابطه با نماز جمعه این است که مصلاهای نماز جمعه قرارگاه ایمان و تقوا و بصیرت است و نماز جمعه در هر شهر قلب فرهنگی آن شهر است.
1- تشکر از مردم در سراسر کشور به خاطر این حضور پررنگ و الهامبخش
2- به خودمان تنها بسنده نکنیم برای شرکت در نماز جمعه... فرزندانمان را چه دختران و چه پسران تشویق کنیم که در صفوف به هم فشرده نماز جمعه شرکت کنند.
این روزها سالگرد عملیات غرورآفرین و قهرمانانه مرصاد است. بعد از پذیرش قطعنامه 598 صدام این بار با همکاری منافقین دست به یک عملیات انتحاری زد و با شعار از مهران تا تهران در ظرف 48 ساعت میخواستند به تهران برسند... اما کور خوانده بودند. این عملیات مرصاد یعنی کمینگاه برای دشمن... 4800 نفر کشته شدند و 120 تانک و 400 نفربر و مقدار زیادی ابزار و ادوات جنگی و در حقیقت تمام توان نظامی منافقین از بین رفت. منافقین آن روز با پشتیبانی صدام عملیات نظامی انجام دادند و امروز در فرانسه قلب ادعای آزادی و دموکراسی و حقوق بشر و ضد تروریسم همایش برگزار میکنند و برای مفلوکترین انسان از کشورهای مرتجع هورا میکشند. ما هم به سعودیها هشدار میدهیم و هم به فرانسه. فرانسویها شما میدانید همین چند روز پیش در یکی از شهرهای شما چه حادثهای توسط تروریستها اتفاق افتاد... مگر تروریست خوب و بد دارد؟ سعودیها ملت ما ملت صبوری است... مسئولین ما صبور هستند... با ملت ما شوخی نکنید... هر روز توطئهای را علیه ملت ایران آغاز نکنید. این ملت دارای پشتوانه ایمانی و اعتقادی است... شما به پشتیبانی اربابانتان چنین اقداماتی میکنید. این ملت در موقع لزوم اقدامات لازم را خواهد کرد.
6 ماه از اجرای برجام گذشته است. دبیر کل سازمان ملل جناب بانکیمون گزارشی 19 صفحهای تهیه کرده و اتهامات بیاساسی را متوجه جمهوری اسلامی کرده است. البته از بانکیمون جای تعجب نیست... چون او هم تحت تأثیر تطمیع قرار میگیرد و هم تهدید. شنیدید چندی قبل که در یک بیانیه عربستان را به عنوان ناقض حقوق کودکان محکوم کردند و با یک فاصله بسیار کم پس گرفتند و بعد در مصاحبهای گفت عربستان ما را تهدید کرده که اگر پافشاری کنید، من کمکهایی که به شما میکنم قطع میکنم. بانکیمونی که از عربستان میترسد و بیانیه رسمی را به عنوان یک دیپلمات عالیرتبه در سازمان ملل پس میگیرد، معلوم است که اگر تحت فشار آمریکا قرار گیرد چه میکند. 6 ماه از مسئولیت بانکیمون باقی نمانده... من پیشنهاد میدهم در این چند ماه آینده آبروی آینده خود را حفظ کن و اینطور ایران را متهم نکن... چرا سردار سلیمانی به عراق میرود؟ به جنابعالی چه مربوط... با درخواست دولت عراق میرود و سردار سلیمانی پرچمدار مبارزه با تروریست است. مگر شما ضدتروریست نیستید؟ شما مسئله موشکهای ما را مطرح میکنید... جناب بانکیمون چرا در مقابل این کشتارهای وحشیانه در یمن سکوت کردهاید؟ کودکان را میکشند و آنجا را به سرزمین سوخته تبدیل کردهاند. چرا شهروندان بحرینی را سلب تابعیت میکنند، سکوت میکنید و دهها و صدها، 52 لایحه در کنگره آمریکا علیه ما مطرح کردهاند که با روح برجام مخالف است، چرا سکوت میکنید؟ این آبروریزی است برای شما در این دنیا و متأسفانه شما نمیتوانید در این جهت پاسخگو باشید. ما به شما صراحتاً میگوییم دست از دوگانه سخن گفتن و دوگانه عمل کردن بردارید تا جامعه بینالملل و دنیا با شما به دید مثبت نگاه کند. من همینجا به مسئولان سازمان انرژی اتمی به صراحت عرض میکنم آماده باشید علامت بدعهدیهای آمریکا به چشم میخورد. ملت ما، رهبر و مسئولان همه از شما انتظار دارند که اگر کوچکترین نقضی نسبت به برجام توسط آمریکا انجام شود، وضعیت را برگردانید به قبل از توافقنامه تا این ملت با اراده استوار به راهش ادامه دهد.
راجع به حقوقهای نجومی که هم رهبر عزیز انقلاب و هم بقیه مسئولین پیگیرند، انتظاری که مردم دارند این است که ولو تعداد اینها زیاد نیست و دشمن میخواهد همین را مستمسکی قرار دهد برای مقابله با جمهوری اسلامی، اما انتظار این است که درست رسیدگی کنید. اینها خیانت است به تعبیر رهبری و مخالف ارزشهای اسلامی و دینی است و چهره کارمندان عزیزی که در این نظام خدمت میکنند منزه است از اینگونه اقدامات. امیدوارم سریع و درست رسیدگی شود و گزارش متقنی به سمع ملت برسد.
در قضیه کودتای ترکیه میخواهم یک توصیه به مسئولان ترکیه کنم. الآن یک فرصت طلایی است که با همسایگان آشتی کنید... با سوریه و دست از تمام برنامههایی که در جهت تخریب بنیانهای اقتصادی و نظامی کشور همسایه داشتید، بردارید. البته شنیدم افسران خود را فراخوانده به حلب برای کمک به تیمهای مختلف مخالف دولت سوریه. جمهوری اسلامی کودتا را محکوم کرده و همراهی خود را با مردم اعلام میکند... شما هم در این جهت حرکت کنید.
نکته آخر راجع جریان بحرین است. 200 نفر از علمای بزرگ بحرین متنی را امضا کردهاند در دفاع از شخصیت استوار بحرین حضرت آیت الله شیخ عیسی قاسم. ما عملیات و اقدامات دولت بحرین را محکوم میکنیم. کسی با ملت خود اینچنین رفتار نمیکند... عدهای را زندانی کند، عدهای را سلب تابعیت کند، عدهای را شکنجه دهد. اینها پایدار نیست. عبرت بگیرید از گذشتگان تا بتوانید چند روزی بیشتر به زندگی خود ادامه دهید و تبدیل نشوید به استانداری از استانداران دولت سعودی. این پیام ما به دولت بحرین است.