باسمه تعالی متن سخنرانی حضرت آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری«دامت برکاته» موضوع: شخصیت حضرت زهرا(س) تاریخ: 94/01/21 مکان: بندر لنگه
|
لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ الّا بِاللهِ العَلِیِ العَظیِم، حَسبُنَا الله وَ نِعمَ الوَکیِل، نِعمَ المَولی وَ نِعمَ النَّصیِر.
اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطَان الرَّجِیم بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیم.
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين بَارِء الْخَلَائِقِ أَجْمَعِينَ، باعِثِ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْمُرْسَلِين ثُمَّ الصَلاةُ و السَّلامُ عَلَى سَيِّدِنَا وَ نَبِيِّنَا حَبیبِ إلِهِ العالَمین أبِیالقاسِم مُحَمَّد (ص) وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ المَعصومین المُکَّرَمین الهُداةِ المَهدیّین و اللَّعنُ الدائِم عَلی أعدائِهِم أجمَعین مِنَ الآن إلی قِیامِ یَومِ الدِّین آمینَ یا رَبَّ العالَمین»
قال الله العظیم فی کتابه الکریم: «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى»[1].
جلسه باشکوهی است که به مناسبت شب میلاد فاطمه زهرا(س) و مراسم جشن عمامهگذاری سربازان امام زمان(عج) و همچنین جشن ازدواج این عزیزان برگزار شده است.
موضوع اول: شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س).
دوران رسالت نبی گرامی اسلام(ص) بیست و سال است؛ مشکلاتی که در مسیر بیان نبوت و رسالت پیامبر(ص) بوجود آمد تا جایی است که این از زبان ایشان مطرح شد: « ما أوذي نبي مثل ما أوذي»[2]؛ هیچ پیغمبری از پیامبران الهی مانند پیامبر اسلام(ص) مورد اذیت و آزار قرار نگرفت. گاهی ایشان را شاعر، ساحر و مجنون نامیدند ولی با این همه توهین، خدای متعال به پیامبر(ص) خود خطاب میکند «فَاسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ»[3]؛ یعنی ای پیامبر، استقامت و پایداری از خود نشان بده و پیغمبر(ص) هم در مقابل همه ناملایمات و سختیها، ایستادگی کرد.
زمانی که انصار و مهاجران آن روز برای تشکر به پیش پیامبر(ص) آمدند، به ایشان گفتند یارسول الله(ص)، چه کنیم تا وظیفه خود را نسبت به زحمات شما انجام دهیم؟ پیغمبر(ص) در این جا چیزی نمیگویند بلکه خداوند میفرماید ««قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى»[4]؛ یعنی پیغمبر(ص) تصور میکند که کاری نکرده است و مسئولیتی بوده بر دوش او بوده است و باید این مسئولیت را به درستی به انجام برساند اما خدای متعال میفرماید در مقابل این زحمات و سختی، به مهاجران و انصار و کسانی که آمدهاند حق شناسی و سپاسگزاری کنند بگو من از شما پاداش نمیخواهم و فقط بگو نزدیکان من را و فرزندان مرا دوست بدارید. این مسئله قطعاً مربوط به دوره خود پیغمبر(ص) نیست بلکه مربوط به کل امت اسلامی است و در فضای امروز برادران اهل سنت و برادران شیعه مخاطب این کلام الهی هستند. به تعبیر روشنتر هر کسی که پیغمبر(ص) و مسیر او را قبول دارد مخاطب این خطاب الهی است. البته اظهار ارادت و دوستی زبانی کافی نیست و انسان باید با عمل، محبت خود را نسبت به اهلبیت(ع) نشان دهد.
مودّت چیست؟
آن چه خدا از امت پیغمبر(ص) انتظار دارد و در قالب این آیه سفارش میکند، تنها ابراز محبت ظاهری نیست. مودّت یعنی دوستی و محبت را به گونهای ظاهر کنیم که در رفتار ما باشد، زیرا خدای اهلبیت از ما سه چیز را میخواهد: 1. اهلبیت را بشناسیم 2. به آنها محبت بورزیم 3. اثر و نشانه مودت و محبت در زندگی ما موج بزند که ما واقعاً دوستدار اهلبیت(ع) هستیم.
حضرت زهرا(س) از نظر قرآن
حضرت فاطمه(س) یکی از جلوههای نورانی اهلبیت(ع) است.
1. فاطمه زهرا(س) مصداق بارز آیه تطهیر است «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً»[5]؛
2. ویژگی دیگری که قرآن در وصف حضرت فاطمه(س) و اهلبیت(ع) بیان میکند این است که آنها نفس و جان پیغمبر(ص) هستند: «نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبين»[6].
جایگاه حضرت زهرا(س) در کلام معصومین(ع)
1. نبی گرامی اسلام(ص) درباره حضرت فاطمه زهرا(س) میفرماید «مَنْ عَرَفَ هَذِهِ فَقَدْ عَرَفَهَا وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهَا فَهِيَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ هِيَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ هِيَ قَلْبِيَ الَّذِي بَيْنَ جَنْبَيَّ فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ آذَانِي فَقَدْ آذَى اللَّهَ»[7]؛ یا در جمله دیگری میفرمایند «عليا و زوجته و أبناء [ه] حجج الله على خلقه و هم أبواب العلم في أمتي من اهتدى بهم هدي إلى صراط مستقيم»[8]؛ علی(ع) و همسرش زهرا(س) و فرزندانش(ع)، حجت خدا بر مخلوقات هستند و آنان در میان درهای علم هستند؛ اگر کسی از طریق آنان هدایت یافت به صراط مستقیم الهی هدایت شده است.
2. وجود مقدس حضرت بقیة الله(روحی فداه) هم جزء قربی است که مورد سفارش خدای متعال است که او را دوست بداریم. زمانی که امام زمان(عج) حضرت زهرا(س) را توصیف میکنند، میفرمایند: «وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»[9]؛ دختر پیغمبر، مادرم زهرا(س) برای من الگو است. یعنی هر کسی که در جامعه به دنبال الگو است و به دنبال این است که شخصی را پیدا کند تا مسیر زندگی خود براساس آن تنظیم کند، باید از حضرت زهرا(س) الگو بگیرد.
3. وجود مقدس امام صادق(ع) درباره حضرت زهرا(س) را میفرمایند: « فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ»[10]؛ هر کس بخواهد حضرت فاطمه(س) را بشناسد، مانند کسی است که شب قدر را درک کرده باشد.
شخصیت حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا(س) یک شخصیت انتصابی و یک شخصیت اکتسابی دارد. شخصیت انتسابی حضرت زهرا(س) این است که پدری مانند حضرت محمد(ص) و مادری چون حضرت خدیجه(س) دارد. حضرت زهرا(س) از روزی که متولد شدند تا روزی که از این دنیا رفتند، برای آحاد جامعه جنبه الگویی دارند. ایشان در زمان اوج مشکلات متولد شدند؛ به عنوان مثال زنان قریش رفتن به نزد حضرت خدیجه(س) را تحریم کرده بودند. زمانی که شکمبه گوسفند روی پیغمبر(ص) میریختند، حضرت زهرا(س) آن را از سر و صورت پیغمبر(ص) جدا میکنند لذا پیغمبر(ص) درباره ایشان سه مرتبه میفرمایند «ْ فِدَاهَا أَبُوهَا»[11]؛ یعنی پدر به قربان دختر [حضرت زهرا(س)] برود.
عبادت حضرت زهرا(س)
پیغمبر اکرم(ص) درباره عبادت حضرت زهرا(س) میفرمایند« فَأَمَّا ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَهِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ وَ إِنَّهَا لَتَقُومُ فِي مِحْرَابِهَا فَيُسَلِّمُ عَلَيْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ»[12]؛ زمانی که دخترم [زهرا] در محراب عبادت میایستد درخشندگی نور او برای فرشتگان آسمان مانند درخشندگی ستارگان آسمان برای اهل زمین است.
همسرداری حضرت زهرا(س)
روزی امیرالمؤمنین(ع) از بیرون وارد خانه شود و از حضرت زهرا(س) سؤال کرد آیا چیزی در خانه است؟ حضرت زهرا(س) فرمود چیزی در خانه نداریم. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند که چرا به من نگفتهای تا چیزی برای خانه تهیه کنم؟ حضرت زهرا(س) عرض کرد از پدرم شنیدم که زن در خانه نباید شرایطی ایجاد کند که شوهر در تنگنا قرار بگیرد.
موضوع دوم: تذکر چند نکته برای روحانیون
نکته اول: روحانیت باید سیره زندگی پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) را برای مردم بیان کند. به عنوان مثال حساسیت پیامبر(ص) نسبت به نماز را برای مردم بیان کنید. راوی میگوید ما با پیغمبر مشغول صحبت کردن بودیم ولی زمانی که صدای اذان بلند میشد حالت پیغمبر عوض میشد که گویا او را نمیشناختیم و او هم ما را نمیشناخت. حضرت فاطمه زهرا(س) در دل شب برای همسایگان دعا میکردند که امام حسن مجتبی(ع) به ایشان فرمودند که مادر چرا برای خود دعا نکردید؟ حضرت زهرا(س) پاسخ دادند «الْجَارَ ثُمَّ الدَّار»[13]؛ اول همسایه و بعد خود انسان. در جامعه اسلامی و دینی قبل از اینکه آحاد جامعه به فکر خود باشند، باید باید به فکر دیگران باشند. حضرت زهرا(س) در شب ازدواج لباس عروسی خود را به نیازمند بخشیدند، زیرا قرآن میگوید «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّون»[14]؛ به خیر و نیکی نمیرسید، مگر اینکه از آنچه که دوست میدارید در راه خدا انفاق کنید. اما اگر لباسی اضافه داشته باشیم و بخواهیم آن را به کسی بدهیم، این کار ارزش ندارد.
نکته دوم: امروز دشمن تلاش میکند تا بین شیعه و سنی تفرقه بیندازد و من از همه عزیزان اهل سنت و شیعه تقاضا میکنم که اجازه ندهید که دشمن در این کار پیشرفت کند.
نکته سوم: شما عزیزان طلبه قبل از اینکه لباس روحانیت را به تن کنید، سرباز امام زمان(عج) بودهاید ولی مسئولیت شما با پوشیدن این لباس خیلی سنگینتر شده است. منشور طلبگی در این سخن پیامبر اکرم(ص) است که میفرمایند: «مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ لِلَّهِ لَمْ يُصِبْ مِنْهُ بَاباً إِلَّا ازْدَادَ فِي نَفْسِهِ ذُلًّا وَ فِي النَّاسِ تَوَاضُعاً وَ لِلَّهِ خَوْفاً وَ فِي الدِّينِ اجْتِهَاداً وَ ذَلِكَ الَّذِي يَنْتَفِعُ بِالْعِلْمِ فَلْيَتَعَلَّمْه»[15]؛ کسی که برای خدا درس میخواند، احساس کوچکی میکند و زمانی که به مردم میرسد فروتن است. زمانی که پیغمبر(ص) وارد مجلسی میشدند، هرکجا که جای خالی بود مینشستند و اگر فرد ناآشنایی وارد مجلس میشد، نمیتوانست تشخیص دهد که در این مجلس چه کسی پیغمبر است. لذا انسان هرچه فروتنتر و افتادهتر باشد، در دلها بیشتر نفوذ میکند. در حالات بزرگان آمده است که مرحوم حاج شیخ عباس قمی(ره) در ماه رمضان در مسجد گوهرشاد بر بالای منبر رفتند و ملاعباس تربتی را دیدند که آمده است پای منبر ایشان بنشیند. حاج شیخ عباس قمی از منبر پایین آمدند و به مردم خطاب کردند که شما ملاعباس را داشتهاید و از من دعوت کردهاید که برای شما سخنرانی کنم؟ در دوران قبل از رهبری از مقام معظم رهبری سؤال کرده بودند که شما چه مسئولیتی را قبول خواهید کرد؟ ایشان فرموده است هرکجا وظیفه و تکلیف است، من همان مسئولیت را قبول میکنم و اگر به من تکلیف شود که در دورترین نقطه مرزی کشور به عنوان روحانی خدمت کنم، با جان و دل میپذیرم.
مرحوم صاحب حدائق و مرحوم وحید بهبهانی در یک دوره زمانی بودند. چون مرحوم بهبهانی نمیخواست رفتار اربابگری در جامعه نفوذ کند، فتوا داده بود که از صاحب حدائق تجلیل و تکریم نشود و یا مثلاً نماز جماعت او مورد تکریم قرار نگیرد. نظر صاحب حدائق را سؤال کردند و ایشان فرمود من امروز احساس عَلم به دست وحید بهبهانی است و از شما میخواهم که از او حمایت کنید.
در پایان از حضور عزیزان محترم و بزرگوار، امام جمعه محترم حضرت آیت الله حکمی و روحانیت عزیز و بزرگوار اهل سنت و شیعه و همه برادران و خواهرانی که در این جا حضور دارند و جلوه خاصی به جلسه بخشیده است، تشکر و قدردانی مینمایم.
«والحمد لله رب العالمین»
[1] . الشوری: 23.
[2] . المناقب، ج3، ص247.
[3] . هود: 112.
[4] . الشوری: 23.
[5] . الأحزاب: 33.
[6] . آل عمران: 61.
[7] . بحارالانوار، ج43، باب3، ص54.
[8] . شواهد التنزیل، ج1، ص76.
[9] . بحارالانوار، ج53، باب31، ص178.
[10] . همان، ج43، باب3، ص65.
[11] . الأمالی للصدوق، ص234.
[12] . بحارالانوار، ج43، باب3، ص24.
[13] . مستدرک الوسائل، ج5، ص244.
[14] . آل عمران: 92.
[15] . بحارالانوار، ج2، باب9، ص34.