تفسیر

 

بسمه تعالی مشروح خطبه‏ های نماز جمعه   حضرت آیت الله حسینی بوشهری   مورخ 93/06/07                                                   خطبه شماره 89

 

 

 

 

خطبه اول

السلام علیک یا حجة الله؛ السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه؛ السلام علی المهدی الذی وعد الله عزّ و جلّ أن یملأ به الارض قسطاً و عدلاً کما ملأت ظلماً و جوراً

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه و نعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد أن لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلّی و نسلّم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سرّه و مبلّغِ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمّد (ص) و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین الهداة المهدیین و اللعن دائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین آمین یا رب العالمین.

عباد الله أوصیکم و نفسی بتقوی الله؛

قال مولانا و مقتدانا امیر المؤمنین علی بن ابی طالب (علیه افضل صلواة المصلین): «أُوصِيكُمْ‏ بِتَقْوَى‏ اللَّهِ‏ فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ خَيْرُ مَا تَوَاصَى بِهِ عِبَادُ اللَّهِ وَ أَقْرَبُهُ لِرِضْوَانِ اللَّهِ وَ خَيْرُهُ فِي عَوَاقِبِ الْأُمُورِ عِنْدَ اللَّهِ وَ بِتَقْوَى اللَّهِ أُمِرْتُمْ وَ لِلْإِحْسَانِ وَ الطَّاعَةِ خُلِقْتُمْ فَاحْذَرُوا مِنَ اللَّهِ مَا حَذَّرَكُمْ مِنْ نَفْسِه‏»^[1]؛

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می‏کنم؛ وجود مقدس مولای متقیان امیر مؤمنان علی علیه الصلاة و السلام در این تعبیر رسایشان به همه ما خطاب می‏کنند که: «شما را به تقوای الهی سفارش می‏کنم زیرا تقوی بهترین چیزی است که بندگان راستین خدا به یکدیگر سفارش می‏کنند؛ تقوا موجب قرب الهی است. تقوا از مشخصاتی که دارد بهترین چیز در عواقب کارها و امور بندگان در نزد خداست.»

بعد می‏فرماید: «شما به تقوا امر شده‏اید و برای احسان و نیکی و اطاعت پروردگار آفریده شده‏اید.» اضافه می‏فرمایند که: «پس از چیزی که خدا شما را از آن بر حذر داشته بپرهیزید و صرف نظر کنید زیرا خدا متعال شما را با این پرهیز دادن از عذاب سختی بر حذر می‏دارد.

ما در خطبه اول به عنوان سلسله بحث‏هایی که در جلسات گذشته ارائه کردیم، پیرامون مرزهای الهی سخن گفتیم؛ گفته شد که هم قرآن کتاب آسمانی ما و هم روایات نورانی اهل بیت (ع) انسان‏ها را دعوت می‏کنند به حفظ حدود و مرزهای الهی و عبور و به شدت ما را از تجاوز از مرزهای الهی را بر حذر می‏دارند.

سؤالی مطرح کردیم و آن سؤال این بود: این دعوت خدا و رسول الله (ص) و اولیاء خداست که خطوط قرمز الهی را حفظ کنیم و از مرزها تعدی و تجاوز نکنیم، پس چه چیز در زندگی انسان باعث ساختار شکنی، حرمت شکنی و قانون شکنی می‏شود؟ باعث عبور از خطوط قرمز و تعدی و تجاوز از همه مرزهای الهی می‏شود؟

ما یک سلسله عوامل را برشمردیم؛ گفتیم عدم شناخت و جهل بشر یکی از این عوامل است و برای انسان مشکل ایجاد می‏کند. همچنین گفتیم تقلید کورکورانه دیگر عاملی است که مشکل ساز است. و نیز بیان کردیم که تفسیر ناروا از دین و برداشت نادرست و تفسیر بی جهت از دین (و هر کس از پیش خود تفسیری از دین الهی داشته باشد) عامل مهم دیگری است که زمینه فراهم می‏کند که هم خود انسان از حدود و مرزهای الهی تجاوز کند و هم دیگران را به این مسیر فرا بخواند. در بیان عامل دیگر آن گفتیم که بد عمل کردن وابستگان به دین یعنی کسانی که به ظاهر در جرگه متدینین هستند با رفتار نادرست خود زمینه عبور از مرزها را برای دیگران فراهم می‏کنند.

سبک شمردن گناه در جامعه اسلامی و نظاره گر بودن در جامعه اسلامی (ببینیم گناه اتفاق می‏افتد و سخن نگوییم) یکی دیگر از عواملی بود که برای زمینه سازی نسبت به عبور از خطوط قرمز و عبور از مرزهای الهی است.

پرسش دیگری مطرح کردیم و آن پرسش این بود که چه کنیم انسان‏هایی که در باتلاق گناه گرفتار می‏آیند، برگردند و مسیرشان را عوض کنند؟ خلاصه مطلب این بود که گفتیم بشر دارای حب ذات است (خودش و منافعش را دوست می‏دارد) اگر احساس کند چیزی منافعش را به خطر می‏اندازد و تهدید می‏کند، خودش را جمع می‏کند و از آن مسیر که تهدید کننده منافع اوست، صرف نظر می‏کند لذا گفتیم باید در جامعه اسلامی ما پیامدها و آثار و عواقب گناه بیشتر مطرح بشود. در جامعه اسلامی بگوییم گناه چه پیامدها و چه عواقبی برای جامعه اسلامی و مؤمنان و متدینان آن دارد؟

بیان کردیم که گناه پیامدش ظلم به نفس است؛ انسان در دنیا دچار مصائب و گرفتاری‏ها می‏شود که از پیامد گناه است. پیامد گناه این است که اعمال نیک انسان از بین می‏رود و دچار حبط عمل می‏شود و همچنین از عواقب گناه این است که قدرت تشخیص از انسان گرفته می‎شود.

اینها پیامدهای گناه بود؛ امروز در مقام جمع بندی بحث باید گفت که گاهی پیامدهای گناه دنیایی و گاهی اخروی و گاهی مادی و گاهی معنوی؛ اگر ما دقت کنیم و به همه این پیامدها و عواقب شوم گناه در زندگی توجه کرده و آنها را بررسی کنیم تبعاً اگر انسان تأمل کند و بیندیشد دست از گناه برمی‏دارد.

 

پیامدهای دنیایی گناه

قرآن آیه‏ی دارد: «فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذينَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما كانُوا يَفْسُقُون‏»^[2] ما به خاطر نافرمانی عده‏ای که در وادی فسق و گناه بودند از آسمان بر آنان عذابی فرستادیم. یعنی اگر کسی در جامعه گناه کرد تصور نکند که از دید تیز بین الهی دور مانده است «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصاد»^[3] نه خداوند شاهد است و طبق آیه شریفه عذاب از آسمان از آثار گناه است.

«وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثير»^[4] مصیبت‏هایی که بر شما وارد می‏شود فکر نکنید همین طوری اتفاق افتاده بلکه «فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ» به خاطر عملکرد و از آثار اعمال بد و گناهان شماست. اگر ما می‏خواهیم در دنیا زندگی کنیم و خوب هم زندگی کنیم، توجه داشته باشیم که گناه یک مرتبه کانون زندگی ما را در هم می‏ریزد.

پیامدهای معنوی گناه که در همین دنیا انسان را گرفتار می‏کند این است که دعای انسان مستجاب نمی‏شود؛ شب‏های قدر و مناسبت‏های ارزشمند می‏آید و انسان در این شب‏ها دعا و راز و نیاز و گریه ولی از استجابت خبری نیست. امام باقر (ع) فرمودند: «إِنَ‏ الْعَبْدَ يَسْأَلُ‏ اللَّهَ‏ الْحَاجَةَ فَيَكُونُ مِنْ شَأْنِهِ قَضَاؤُهَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ أَوْ إِلَى وَقْتٍ بَطِي‏ء» بنده و عبد از خداوند حاجت می‏طلبد شأن خدا این است که در وقت و اجل نزدیکی یا در میان مدت آن را برآورده کند «فَيُذْنِبُ الْعَبْدُ» عبد دچار گناه می‏شود «ذَنْباً فَيَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لِلْمَلَكِ» خداوند به آن فرشته مخصوص خطاب می‏کند «لَا تَقْضِ حَاجَتَهُ وَ احْرِمْهُ إِيَّاهَا» حاجت این شخص گنه کار را برآورده نکن«فَإِنَّهُ تَعَرَّضَ لِسَخَطِي» چرا که او موجب خشم من شده است و با مقام کبریایی من در افتاده است «وَ اسْتَوْجَبَ الْحِرْمَانَ مِنِّي.»^[5] و این موجب محرومیت شده (بذار هر چه می‏خواهد آه و ناله دارد بکشد از اجابت دعا خبری نیست.)

امام باقر (ع) روی این نکته خیلی تکیه می‏کند؛ یکی از مسائلی که از پیامدهای گناه است از دست دادن جنبه‏ای از عقلانیت است؛ می‏فرماید انسان‏هایی که در میدان گناه قدم می‏گذارند جنبه‏ای از عقلانیت خود را از دست می‏دهند یعنی گویا گناه کردن مساوی است با اینکه آن عقل و خرد لازمش را از دست داده و وارد در این میدان گناه شده است. «قال رسول الله صلي الله عليه وآله: مَن قارَف ذنباً فقد فارَقه عَقلٌ لا يرجع اليه اَبداً»^[6] کسی که مرتکب گناه بشود یک جنبه عقلانیت او از دست رفته که هرگز به او بر نمی‏گردد.

یکی از دیگر پیامدها گناه این است که قلب انسان را فاسد می‏کند امام باقر (ع) می‏فرماید: «مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ‏ مِنْ‏ خَطِيئَة» چیزی بالاتر از گناه برای فساد قلب نیست «إِنَّ الْقَلْبَ لَيُوَاقِعُ الْخَطِيئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَيْه‏»^[7]؛ اگر قلب با گناه مواجه شود آن چنان این گناه اثر می‏کند که غلبه بر قلب می‏کند.

در روایات آمده که بر اثر گناه نقطه‏های سیاه در قلب ایجاد می‏شود و این حالت اندوه در زندگی انسان مؤمن به وجود می‏آورد و شادمانی را از زندگی مؤمن می‏گیرد «قَالَ النَّبِيُّ (ص)‏ إِذَا كَثُرَتْ‏ ذُنُوبُ‏ الْمُؤْمِنِ‏ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنَ الْعَمَلِ مَا يُكَفِّرُهَا ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِالْحُزْنِ لِيُكَفِّرَهَا بِهِ عَنْهُ.»^[8]؛ زمانی که گناهان مؤمن زیاد می‏شود و عمل شایسته‏ای ندارد که بتواند آن عمل شایسته جبران کند آن گناهان را خداوند این انسان مؤمن را به حزن مبتلا می‏کند.

پیامد دیگر پیامدهای اخروی است؛ اگر انسان بداند که اگر در دنیا مبتلای به گناه بشود فردای قیامت این چنین مبتلا می‏شود، هیچ کس دنبال گناه نمی‏رود؛ قرآن می‏فرماید: «وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُون‏»^[9]؛ آنان که اعمال بدی انجام داده‏اند به رو در آتش افکنده می‏شوند. آیا جزائی جز آنچه عمل کرده‏اند خواهد بود؟ یعنی نتیجه طبیعی اعمال آنهاست. و گاهی آنچنان گناه در زندگی انسان فضای زندگی را تاریک می‏کند که خدا می‏فرماید: من هرگز این بنده را نمی‏آمرزم؛ خدایی ارحم الراحمین است و ما دائماً می‏گوییم بسم الله الرحمن الرحیم خدایی که آمرزنده گناهان است در روایات ما وارد شده که گاهی گناه به جایی می‏رساند که خدا با همه رحمانیتش دست رد به سینه بنده می‏زند. تعبیر امام صادق (ع) این است: «مَنْ‏ هَمَ‏ بِسَيِّئَةٍ فَلا يَعْمَلْهَا» اگر کسی قصد گناه دارد سراغ آن نرود و گناه نکند چرا که «فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّيِّئَةَ فَيَرَاهُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَيَقُولُ وَ عِزَّتِي وَ جَلالِي لا أَغْفِرُ لَكَ بَعْدَ ذَلِكَ أَبَداً.»^[10] گاهی بنده در حال ارتکاب این گناه خواهد بود و خداوند شاهد او خواهد بود و سوگند یاد می‏کند به عزت و جلالش که این گناه را از بنده هرگز نیامرزد.

«إِنَ‏ اللَّهَ‏ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ‏ وَ الْإِحْسانِ وَ إيتاءِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ يَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون‏»^[11].

دعاهای پایانی خطبه اول

پروردگارا در فرج مولیمان تعجیل فرما؛ پروردگارا به ما توفیق جلب رضایتت را عنایت فرما؛ پروردگارا به امام راحل، مراجع گذشته و علمائی که در میان رفته‏اند به همه آنان روح و رضوان عنایت فرما؛ به رهبر معظم انقلابمان این سکاندار بزرگ کشتی انقلاب پروردگارا عزت روز افزون عنایت بفرما؛ به مراجع بزرگوارمان این پاسداران دین و مکتب سلامت، عزت عنایت بفرما؛ خدمتگزاران دین و معنویت را توفیق بیشتر عنایت بفرما؛ به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر کرامت بفرما؛ به رزمندگانمان، به جانبازانمان، به آزادگانمان پیروزی، سلامت و عزت عنایت بفرما؛ به بانوانمان حیاء و عفت عنایت بفرما؛ به جوانانمان این نسل انقلابیمان غیرت دینی عنایت بفرما؛ پروردگارا توطئه‏های دشمنان ما را به خود آنان برگردان.

إنّ احسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب الله العزیز

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ‏

«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ (1) فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ (2) إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ (3)»

خطبه دوم

السلام علیک یا بنت رسول الله السلام علیک یا بنت ولی الله السلام علیک یا اخت ولی الله السلام علیک یا فاطمة بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنة فإنّ لک عند الله شأناً من الشأن

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین، ابی القاسم محمد6 و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صلّ و سلم علی مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی فاطمة الزهراء سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سیدی الشباب اهل الجنة و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمد بن علی الباقر و علی جعفر بن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علی ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی الزکیّ العسکری و علی الحجة القائم المهدی. حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک، بهم نتولی و من اعدائهم نتبرئُ الی یوم القیامة.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛

«فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ‏ يَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ‏ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَيْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِيرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْكَنَةِ وَ الْغَارِمِينَ وَ الْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ كَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي الْأَشْيَاء»^[12]

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می‏کنم؛ جابر می‏گوید: خدمت امام باقر (ع) بودم امام این گونه شیعه را توصیف کرد؛ این روایت در حقیقت یک منشور شیعه بودن است. فرمود: به خدایی خدا قسم کارنامه شیعیان ما این است؛ «مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَى اللَّهَ»؛ شیعیان ما کسانی هستند که اهل تقوا هستند «وَ أَطَاعَهُ» اهل اطاعت پروردگارند.

شناسنامه شیعه این است: «وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ‏ يَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ» شیعیان ما اهل تکبر نیستند و متواضع هستند، اهل خشوع، امانت داری، اهل ذکر خدا، اهل روزه، اهل نماز، اهل بر به پدر و مادر هستند و اهل وارثی نسبت به همسایگان هستند و از فقرا سرکشی می‏کنند و بدهکاران و مقروضان سرکشی می‏کنند و به ایتام و مساکین سرکشی می‏کنند. دروغ نمی‏گویند و اهل راستی و تلاوت قرآن هستند (ماه رمضان تمام شد با قرآن خداحافظی نمی‏کنند) زبانشان را نسبت به دیگران می‏بندند مگر جایی که پای خیر کسی مطرح باشد سخن می‏گویند و در بین طایفه و اقوام آنچنان امین هستند که هم طایفه به آنها اعتماد می‏کند و هم آنها در همه مسائل آنها ورود پیدا می‏کند در جهت خیر خواهی آنان.

این کارنامه درخشان شیعه است.

در خطبه دوم پیرامون مناسبت‏ها و نکاتی اشاراتی خواهم داشت:

اولین مناسبت در ایام دهه کرامت قرار داریم که آغاز آن اول ماه ذی القعده مصادف با میلاد با کرامت کریمه اهل بیت فاطمه معصومه سلام الله علیها بود و پایان آن روز میلاد با سعادت ثامن الحجج امام رئوف علی بن موسی الرضا علیه السلام است؛ انتظاری که می‏رود از همه دست اندر کاران (الحمدلله این آستانه مقدسه برنامه ریزی‏های خوبی انجام داده‏اند که إن شاء الله امیدواریم در سراسر کشور بلکه با این گستره تبلیغات ماهواره‏ای سراسر دنیا بتوانند از انوار پاک اهل بیت (ع) استفاده کنند.

یک روایت کوتاهی از وجود مقدس علی بن موسی الرضا (ع) وجود دارد که روایت عالی و بی نظیری است؛ می‏فرماید: «مَنْ‏ رَضِيَ‏ عَنِ‏ اللَّهِ‏ تَعَالَى‏ بِالْقَلِيلِ‏ مِن‏ الرِّزْقِ رَضِيَ اللَّهُ مِنْهُ بِالْقَلِيلِ مِنَ الْعَمَلِ.»^[13]؛ اگر کسی به روزی کم قانع شد و رضایت داد، خدای متعال از عمل کم او رضایت می‏دهد. هر چه توقع در مسئله رزق و روزی کمتر باشد حساب پس دادن هم کمتر خواهد بود. یعنی هر چه بیشتر به سراغ دنیا و دنیا خواهی برویم به همان تناسب باید بیشتر حساب پس دهیم علاوه اینکه «و فى‏ حلالها حسابٌ و فى‏ حرامها عقاب‏»^[14].

مناسبت بعد روز یازدهم شهریور روز بزرگداشت احمد بن موسی (ع) شاهچراغ است؛ شیراز به عنوان سومین مرکز و سومین آستانه مقدسه شناخته شد توسط رهبر معظم فرزانه انقلاب^[15]. احمد بن موسی دارای جایگاه رفیعی است سومین حرم اهل بیت (ع) إن شاء الله امیدواریم که ارادتمندان هم کریمه اهل بیت (س) و هم علی بن موسی الرضا (ع) و هم احمد بن موسی در این ایام بیشتر ابراز ارادت کنند.

در هفته دولت قرار داریم امروز برادر عزیز و بزرگوارمان حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای پورمحمدی افاضاتی قبل از خطبه‏ها داشتند و من به تناسب ملاقات اعضای هیئت دولت با رهبر معظم انقلاب به نکاتی اشاره می‏کنم:

دولت‏ها در طول تاریخ خدماتی انجام دادند؛ نقطه قوت‏ها و نقطه ضعف‏هایی داشته‏اند. در طول این مدت دولت جدید خدمات خوبی انجام داده که به صورت برجسته رهبر فرزانه انقلاب روی چند نکته تکیه کردند: ایجاد آرامش روحی و روانی در جامعه، تثبیت قیمت ارز، کنترل تورم، طرح نظام سلامت؛ اینها از ویژگی‏هایی بود که می‏شود دولت با توجه به شهادت رهبر فرزانه انقلاب به عنوان کارنامه مثبت خودش تلقی کند. ما برای همه دولت مردان آرزوی توفیق داریم.

در شهر و استان ما قم حرم کریمه اهل بیت هم خدمت گزاران نظام تلاش‏های قابل تقدیری انجام داده‏اند؛ یادی کنیم از شهیدان رجائی و باهنر در این هفته دولت؛ دو عنصر که به عنوان الگوی همه دولتمردان می‏توانند باشند. سادگی، بدون هوای نفس عمل کردن، کار را برای خدا انجام دادن، مردم را به عنوان ولی نعمت قرار دادن جزء نقطه‏های برجسته زندگی رجائی و باهنر بود. یاد این دو عزیز شهیدمان را گرامی می‏داریم إن شاء الله امیدواریم راهشان همچنان ادامه پیدا کند.

دهم شهریور روز بانکداری اسلامی است؛ هم در بیانات رهبر فرزانه انقلاب بود و هم در بیانات مسئولین که بانک‏ها با رسالتی که دارند نبایند فاصله بگیرند. بانک نباید به صورت یک بنگاه اقتصادی درآید و باید در رونق تولید بانک‏ها سهم مهمی داشته باشند. که متأسفانه انسان احساس می‏کند هم در مسئله قضایای اسلامی نقصان داریم و هم در این رسالت بزرگ که در چرخه تولید بانک‏ها باید فعال باشند آن گونه که مورد انتظار بوده اقدامی نشده است.

روز دوازدهم شهریور روز مبارزه با استعمار پیر انگلیس است؛ و یاد می‏کنیم از قهرمان جنوب مرحوم رئیس علی دلواری که با آن جمع اندکش در مقابل انگلیسی‏ها در خطه جنوب جنگیدند و دشمن مفتضحانه خاک کشور را ترک کرد.

در هفته حج قرار داریم؛ از بیانات ارزشمند سرور عزیزمان حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای قاضی عسکر همه بهره بردیم. حج از ارکان مهم اسلامی است؛ حج علاوه بر آن بُعد ژرف عبادی‏اش دارای بُعد سیاسی-اجتماعی است که بحمدلله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این بُعد دقیقاً مورد عنایت قرار گرفته و هر ساله زائرین ایرانی در کنگره عظیم حج با یک شکوه و عظمتی شرکت می‏کنند و زائران ایرانی ما نسبت به سایر زائرین یک چهره برجسته‏ای است.

اولین نکته‏ای که باید به آن اشاره کنم مسئله حوادث غزه است؛ حوادث غزه خروجی آن قهرمانی و پیروزی شد. دیدید و شنیدید؛ حملات مکرر هوایی اسرائیل بر سر مردم (کشتن زنان و بچه‏ها) چقدر بمب، موشک بر سر این مردم فرود آمد اما گویا وعده‏های الهی درست است و حتماً این چنین است؛ دیر باوران نمی‏توانند بپذیرند: «إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‏‏»^[16]؛ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُم‏»^[17]؛ اسرائیل برای چه چیزی آمده بود؟ آمده بود فلسطین‏های را خلع سلاح کند و آمده بود شلیک موشک‏ها را متوقف کند، آمده بود تونل‏ها را ویران کند، آمده بود اراده مردم را در رابطه با مقاومت در هم بشکند، آمده بود محاصره فلسطینیان را بیشتر کند. اما چه اتفاقی افتاد؟ فلسطینیان خلع سلاح شدند؟ نه؛ محاصره‏شان بیشتر شد؟ جلوی شلیک موشک‏ها گرفته شد؟ اراده آنها درهم شکست؟ نه؛ شما بنگرید مواد آتش بس که به تعبیر خود اسرائیلی‏ها می‏گویند این آتش بس نیست این ننگ برای اسرائیل است.

بنا شد گذرگاه‏ها بازگشایی شوند، بنا شد بازسازی آغاز شود، بنا شد منطقه صید دریایی توسعه پیدا کند، بنا شد منطقه امنیتی کمتر شود، و بنا شد حصر هفت ساله غزه شکسته شود؛ این امتیاز است برای اسرائیل یا ننگ است و شکست؟! لذا بعضی از مسئولین اسرائیلی تعبیرشان این است: ما عملیات صخره سخت را انجام دادیم ولی در شرایطی به پایان رسید که ما در اوج نقطه ضعف قرار گرفتیم. اینکه فلسطینیان جشن پیروزی گرفتند و ممکن است مردم ما بگویند بعد از این همه کشته دادن چرا جشن پیروزی، این شهادت‏ها اگر در راه خداست ارزشمند است و اینها پیروزی است. اسرائیل چه چیزی بدست آورد؟! کشتن زن و بچه که در این جهان پیروزی تلقی نمی‏شود؟!

من جملاتی از خود این عزیزان فلسطینی نقل کنم که بسیار زیبا و قابل توجه است: «ید الله فوق ایدیهم»^[18]؛ سخنگوی حماس اعلام می‏کند: «ما اکنون اجازه می‏دهیم که شهرک نشین‏های صهیونیستی به خانه‏هایشان برگردند.»؛ یعنی دیگر موشک نمی‏زنیم تا آنها به خانه‏هایشان برگردند.

در این هفته ملاقات اعضای محترم هیئت دولت با رهبر عزیز انقلاب بود؛ عرض کردم رهبری مانند همیشه دولت را تأیید کردند و نکات برجسته دولت را بیان کردند اما توصیه‏های مهم رهبری باید مورد توجه جدّی مسئولان دولت و اعضای هیئت دولت قرار بگیرد؛ اینجا این توصیه‏ها را به صورت فهرست بیان کنم:

رهبری اشاره فرمودند که جهت گیری و روحیه انقلابی دولت باید حفظ شود و دچار فرسایش نشود. روی ظرفیت‏های تولید تکیه کند؛ سیاست‏های دقیق اقتصاد مقاومتی را پیاده و اجرا کند. به بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی در روستاها بپردازد. رشد علمی و تقویت شرکت‏های دانش بنیان جزء برنامه‏های دولت باشد. در مقابل مسائل منقطه‏ای، در مقابل آمریکا و ابر قدرت‏ها موضعی صریح داشته باشد و کوتاه نیاید. آمارهای دقیق به مردم داده شود چون مردم به دنبال نتیجه هستند نه دنبال آمار. حاشیه سازی نشود و کار مردم پیگیری شود.

یک صدا از دولت شنیده شود؛ دولت دچار تعارض نشود و هر گوشه‏ای کسی اظهار نظر به نام دولت کند. جامعه با شعارهای و دعواهای سیاسی دو قطبی نشود. دولت باید از جناح بندی‏ها عبور کند و آن پیمانی که با مجلس بستند در جلسه رأی اعتماد بر آن پیمان در جهت فاصله گرفتن از خطوط قرمز نظام بر آن جهت باقی بمانند. رئیس جمهور هم از انتقادات نگران نشود البته انتقادات باید منصفانه باشد؛ لحن انتقاد باید سازنده باشد ولی بنا نیست به همه انتقادات پاسخ داده شود. نسبت به دولت‏های گذشته هم اغراق آمیز انتقاد نکنیم که روزی نوبت ما هم می‏رسد. کاری کنید که دیگران در مقام انتقاد از ما انصاف را رعایت کنند. طرح مسکن مهر پیگیری شود و مهمترین نکته توکل به خداست؛ با توکل به خدا این اهداف بلند را دنبال کنید.

رهبری نکته قابل توجه و مهمی فرمودند که این بزرگترین تعریف و تمجید از دولت و امید به دولت است؛ فرمود: موفقیت شما، موفقیت و سرافرازی نظام اسلامی و موفقیت همه ماست.

دعای پایانی خطبه دوم

«رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»[19]

پروردگارا ما را بیامرز؛ به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما؛ پروردگارا به امام راحلمان روح و رضوان عنایت بفرما؛ به مراجع ما، رهبر فرزانه انقلاب ما توفیق، طول عمر با برکت عنایت بفرما؛ به این نمازگزاران ما، به این مردم خوب ما که از حامیان اصلی انقلاب هستند خدایا عزت روز افزون مرحمت بفرما؛ پروردگارا توطئه‏های دشمنان ما را به خودشان برگردان؛ دشمنان کسانی که در کشورهای اسلامی توطئه می‏کنند، آنان را در پیشگاه ملت‏ها رسوا و مفتضح بگردان؛ مشکلات مردم ما را، بیکاری جوانان ما را، تنگ دستی مردم فقیر ما را خودت بر طرف بفرما.

إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب العزیز

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ (3) وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ (4)»

صدق الله العلیُّ العظیم