خطبه ها

 

بسمه تعالی مشروح خطبه‏ های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری   مورخ 96/08/26                                                   خطبه شماره 143

 

 

خطبه اول

السلام عليکم و رحمة الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛ قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم):« مَنِ اتَّقَى اللَّهَ عَاشَ قَوِیّاً وَ سَارَ فِی بِلَادِ عَدُوِّهِ آمِناً »[1]؛ بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: کسی که تقوا داشته باشد، قوی زندگی خواهد کرد و اگر وسط دشمن هم زندگی کند، امنیّت خواهد داشت»^[2].

معیارهای شناخت معروف و منکر

در خطبه اول موضوع سخنان ما طی هفته های گذشته پیرامون فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر بوده است. در چند خطبه گذشته چند سر فصل جدید را  تحت عنوان معیارهای شناخت معروف و منکر در جامعه آغاز کردیم. بیان کردیم بجای بیان کردن فهرست بلند از مصادیق منکر و معروف، باید به معیارهای شناخت معروف و منکر بپردازیم. با چه معیار و ضابطه ای میتوان مصادیق معروف و منکر را در جامعه تشخیص داد؟ آخرین معیاری که مطرح کردیم این بود:

هر آنچه در جامعه رخ میدهد و زمینه ساز تقویت بنیه دین الهی است، به عنوان معروف شناخته میشود و هر چه در جامعه اتفاق می افتد و زمینه ساز تضعیف دین الهی است به عنوان منکر در جامعه شناخته میشود. مواردی در این زمینه مطرح شد از جمله:

1.شناخت و آشنایی عمیق با دین: انسانها اگر با معارف الهی و مبانی مکتب آشنا شوند، زمینه ای میشود برای تقویت بنیه دین در جامعه.

2.رشد عقلی در جامعه: هرچه جامعه از نظر عقلانی رشد کند به همان تناسب دینداری آنها، دینداری قویتری خواهد بود. دینداری آنها سست نخواهد بود و با ایجاد یک شبهه صحنه دین را رها نمی‎کنند.

3.تلاش برای ایجاد حاکمیت دینی: تلاش کنیم علاوه بر زندگی فردی، نظام الهی و ارزشهای الهی در جامعه ما بخاطر حاکمیت دین حضور پیدا کند.

عوامل تضعیف بنیه اعتقادی

در مورد عواملی که سبب تضعیف بنیه اعتقادی و سبب تنهایی دینداران  و بی پناهی جامعه  میشود میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1.دنیا گرایی: اگر جامعه به سمت دنیاگرایی حرکت کرد و سمت و سوی جامعه به سمت دنیا گرایی شد، انسانهایی که به سمت دنیاگرایی حرکت میکنند معمولا پایه های دینداری آنها سست و بی پایه است.

امام علی(علیه السلام) تعبیر زیبایی دارند. امام در این تعبیر نگاهشان این است که افراد جامعه باید به دینداری اصالت بدهند و دنیاگرایی در حاشیه قرار بگیرد. اکر اصالت به دنیاگرایی داده شود دینداری در جامعه تضعیف میشود.

امام علی(علیه السلام) میفرمایند:« إن جَعَلتَ دِينَكَ تَبَعاً لدُنياكَ أهلَكتَ دينَكَ ودُنياكَ وكُنتَ في الآخرةِ مِن الخاسِرينَ ، إن جَعَلتَ دُنياكَ تَبَعاً لِدينِكَ أحرَزْتَ دِينَكَ ودُنياكَ وكُنتَ في الآخرةِ مِن الفائزينَ »^[3]؛   اگر دينت را تابع دنيايت كنى، دين و دنيايت ، هر دو را از بين برده اى و در آخرت از زيانكاران خواهى بود ، اما اگر دنياى خود را تابع دينت كنى دين و دنيايت، هر دو را به دست آورده اى و در آخرت از رستگاران خواهى بود.

در همین راستا امام علی(علیه السلام) در کلام دیگری در مذمت دنیاگرایی سخن میگویند. بخش قابل توجهی از خطب نهج البلاغه و نامه های نهج البلاغه بخاطر فضای آن روز جامعه امیرالمومنین بوده است و اساساَ تعبیری که دنیاگرایی متوجه افراد میکند. امام علی (علیه السلام) در بسیاری از خطبه ها  دنیاگرایی را تحقیر کرده است و جامعه را تشویق کرده است که سمت و سوی حرکتشان به سمت دینداری باشد.

در کلام دیگری امیرالمومنان علیه السلام میفرمایند: «حُبُّ المالِ یُوهِنُ الدِّینَ و یُفْسِدُ الیَقینَ»^[4]؛ مال دوستی دین را سست کرده، یقین را از بین می برد.

بنابراین داریم این مساله را مطرح میکنیم که چه چیزی سبب تقویت دین میشود تا مصداق معروف قرار بگیرد و چه چیزی مایه تضعیف دین قرار میگیرد تا مصداق منکر در جامعه قرار بگیرد. دنیاگرایی از مواردی است که سبب تضعیف دین و بنیه های  دین میشود. بیان این نکته ضروری است که اسلام با مال داشتن افراد و دنیاگرایی افراد مخالفتی ندارد، بلکه عمده بحث دنیاگرایی در حدی است که دین در حاشیه قرار بگیرد.

 

دعای پایانی خطبه اول

«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»^[5].

پروردگارا ما را بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما. پروردگارا جامعه ما را جامعه دینی قرار بده. پروردگارا امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه دینی ما به عنوان یک وظیفه  برای امت اسلامی ما مقرر فرما. در فرج مولایمان تعجیل بفرما. به امام راحلمان و مراجع گذشته مان  روح و رضوان عنایت فرما. به مقام معظم رهبری و سایر مراجع تقلید عزت و سلامت و طول عمر با برکت مرحمت بفرما؛ به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما.  به رزمندگان پیروزی، به آزادگان عزت، به جانبازان سلامت، به عالمان توفیق عمل، به خدمت‎گزاران توفیق خدمت، به بانوان ما عفت، به کسبه و بازاریان انصاف و روزی حلال، به جوانان غیرت عنایت بفرما؛توطئه دشمنان به خودشان برگردان. باران رحمتت را شامل حال ما بگردان.

«ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز الحکیم»

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ* إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ

صدق الله علی العظیم

 

خطبه دوم

السلام علیک یا بنت رسول الله السلام علیک یا بنت ولی الله السلام علیک یا اخت ولی الله السلام علیک یا فاطمة یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنة فإنّ لک عند الله شأناً من الشأن.

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین، ابی القاسم محمد(ص) و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صلّ و سلم علی مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی فاطمة الزهراء سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سیدی الشباب اهل الجنة و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمد بن علیٍّ الباقر و علی جعفر بن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علیٍّ ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی الزکیّ العسکری و علی الحجة القائم المهدی. حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم نتبرئُ الی یوم القیامة.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله، قال مولانا امیرالمومنین (علیه السلام):« اِنَّ لاَِهْلِ التَّقْوى عَلاماتٍ يُعْرَفونَ بِها: صِدْقُ الْحَديثِ وَ اَداءُ الاَْمانَةِوَالْوَفاءُ بِالْعَهْدِ»^[6]؛ تقوا پيشگان نشانه هايى دارند كه با آنها شناخته مى شوند: راستگويى، امانتدارى، وفاى به عهد.

خطبه دوم

بیان مناستها

رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)

در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی چند اشاره میکنم. امروز 28صفر روز رحلت جانگداز خاتم انبیاء محمد مصطفی(صلی الله علیه و آله و سلم) و همچنین روز شهادت سبط اکبر وجود مقدس امام حسن مجتبی(علیه السلام) است. در رابطه با نبی مکرم اسلام سخن برای گفتن فراوان است. سالها زمان برای بیان خصوصیات  کسی که 23سال از عمر بابرکت خود را در راه هدایت جامعه و غمخواری برای جامعه و الفت و مهربانی برای جامعه گذاشت، نیاز است. آیات قرآنی و خدای متعال بهترین معرف پیامبر اسلام هستند.

خدای متعال در قرآن پیامبر را به بهترین وجه معرفی کرده است. در قرآن کریم میفرمایند: « يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا * وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِيرًا»^[7]؛ اى پيامبر ما تو را [به سمت] گواه و بشارتگر و هشدار دهنده فرستاديم. و دعوت‏كننده به سوى خدا به فرمان او و چراغى تابناك.

در جای دیگری هم میفرماید: « يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ  إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا یحْیِیكمْوَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یحُولُ بَینَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تحْشرُونَ»^[8]؛ اى كسانى كه ایمان آورده‏اید دعوت خدا و پیامبر را اجابت كنید. هنگامى كه شما را به سوى چیزى مى‏خواند كه مایه حیاتتان است و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حائل مى‏شود و اینكه همه شما نزد او ( در قیامت ) اجتماع خواهید كرد.

آنگاه که خدای متعال در وصف پیامبر نسبت به امت تعبیرات جالبی است. اگر چیزی شما را ناراحت میکند، پیامبر را هم ناراحت میکند. پیامبر حریص بر سعادت، هدایت امت و غمخوار امت است.

« لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ»^[9]؛ به یقین، رسولى از خود شما بسویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است!

چه توصیفات زیبایی خدای متعال در مورد نبی گرامی اسلام میفرماید. قرآن کریم و خدای متعال بهترین معرف برای معرفی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است. پیامبر از جنس مردم جامعه است تا عواطف و احساسات مردم را درک کند، بهانه نگیرید که نمیتواند برای شما الگو باشد، پیامبر از جنس شماست تا بتواند الگوی رفتاری شما باشد. ناراحتی شما، ناراحتی پیامبر است. در بعضی جاها خدای متعال به پیامبر میفرماید چرا خودت را برای امت اینقدر به زحمت می‎اندازی؟ دشمنی مردم زمان پیامبر تبدیل به دوستی شد. کسانی که به ثروت و فرزند و قبیله می‎بالیدند، در کنار پیامبر در جبهه جنگ و جهاد می‎جنگیدند. این فضایی بود که پیامبر در زمان خود در بین افراد جامعه ایجاد کرد.

مناسبت دوم: شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام)

امام علیه السلام شخصیتی است که در دامان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت علی(علیه السلام) و فاطمه زهرا(سلام الله علیها) رشد پیدا کرده است.

پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تعبیری زیبایی در مورد امام حسن مجتبی علیه السلام دارند که من این تعبیر را در کمتر جایی دیدم.

«لَوْ كانَ العَقْلُ رَجُلاً لَكانَ الْحَسَن»^[10]؛ اگر عقل، خود را به صورت مردي نشان دهد، آن مرد، حسن(ع) است.

امام حسن (علیه السلام) چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی اسوه برای مردم است. 25 بار با پای پیاده از مکه به مدینه رفتند. در حلم و بردباری نمونه دوران است. دشمنان به او گستاخی می‎کنند و دشنام می‎دهند و ایشان همچون کوهی استوار می ایستد و سکوت میکند و با محبت و مهربانی دل دشمن را نرم میکند. این عظمت امام مجتبی است که می‎تواند برای ما الگو باشد.

لذا حضرت در جمله ای فرمودند: « صاحِبِ النّاسَ مِثلَ ما تُحِبُّ أن يُصاحِبوكَ بِهِ»^[11]؛ با مردم به گونه اى رفتار كن كه دوست دارى با تو آن گونه رفتار كنند.

شهادت امام رضا(علیه السلام)

شهادت امام رضا(علیه السلام) را نیز در اواخر ماه صفر پیش رو داریم. امام(ع)، معاصر سه خلیفه عباسی است. امام رضا علیه السلام نیز الگوی رفتاری مناسبی برای ماست. امام موسی کاظم(علیه السلام) زمانی که امام رضا (علیه السلام) را به فرزندان خود معرفی میکند با جمله بسیار زیبا این کار را انجام میدهد:

«هَذَا أَخُوكُمْ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَاعَالِمُ آلِ مُحَمَّدٍ فَسَلُوهُ عَنْ أَدْيَانِكُمْ وَ احْفَظُوا مَا يَقُولُ لَكُمْ»^[12]؛اين برادر شما على، عالم آل محمد است، مسائل خود را از وى بپرسيد، و مطالب او را نگهدارى كنيد.

امام رضا علیه السلام میفرمایند:« مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحیَی فیه أمْرُنا, لَمْ یَمُتْ قَلبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ القُلُوبُ»^[13]؛ هر كه در مجلسی بنشیند كه در آن معارف ما [اهل بیت] زنده شود ، در روزی كه قلبها می‌میرد ، قلب او نخواهد مرد.

پیاده روی اربعین

مناسبت دیگری که باید در راستای عشق و علاقه مردم خوب ما به اهل بیت بیان کنم، پیاده روی اربعین است. پیاده روی اربعین نماد با شکوه عظمت اسلام و مسلمانان است و به عنوان بزرگترین پیاده روی بشریت ثبت شد. همه آنچه را که شما در مورد خلق و خوی جامعه دینی دیده بودید و در بالای منابر شنیده بودید در این پیاده روی اربعین انسان با چشم خودش این تجسم وحدت و همدلی را با تمام وجود احساس میکند. من از همه کسانی که موکبهای متعدد داشتند تقدیر و تشکر میکنم. از نیروهای انتظامی و نظامی، از تمامی مسئولان ایران، از دولت و ملت عراق تشکر و قدردانی میکنم.

زلزله غرب کشور

مناسبت دیگری که قلوب ملت مارا غمگین کرد، حادثه تلخ زلزله غرب کشور خصوصا کرمانشاه بود. در این حادثه خیلی از مردم عزادار شدند و حدود 432 نفر در این حادثه جان باختند. و بیش از 8 هزار نفر مجروح و مصدوم شدند. من همین جا لازم میدانم صمیمانه و از اعماق دل از طرف خودم و مردم خوب و ولایتمدار شهر کریمه اهل بیت این مصیبت جانکاه را به همه عزیزان و بازماندگان تسلیت عرض کنم.

برای جان باختکان غفران و رحمت الهی و برای مصدومان و مجروحان شفای عاجل تقاضا کنم.مردم خیلی خوب عمل کردند. گاهی یک فرد پتو در دست داشت و دست نوشته ای که نوشته بود هر چه در توان من است این است و تقدیم زلزله زدگان میکنم. تجسم و تجلی عشق و علاقه، همدوستی و نوعدوستی، مسائلی است که در فضای جامعه ما وجود دارد. ما در این حادثه مصیبتهای غمباری بر مردم خود دیدیم، خیلی از ساختمانها خراب و اموال مردم تلف شد. فاز اول کمک و امداد و نجات به پایان رسیده است و فاز دوم ایجاد سرپناهی برای این عزیزان است. خیلی از این عزیزان دیشب را در هوای سرد و زیر صفرگذراندند و چادر و پناهگاهی نداشتند. همت دینی ما ایجاب میکند با هر میزان توانی که داریم به یاری این عزیزان بشتابیم و آنهارا تنها نگذاریم. قم باید در اینجا و در این زمینه نمونه باشد. به کل ملت ایران عرض میکنم موکبهایی که در ایام اربعین اینهمه خدمتگزاری به مردم انجام دادند، همین موکبها با امکانات و ساز و کارهای بیشتری برای خدمت به زلزله زدگان وارد میدان شوند.

ان شاء الله خدا به همه شما عزت عنایت کند.

هفته بسیج را پیش رو داریم. هفته بسیج برای تمام ملت ما، هفته عزیزی است. بسیج شجره طیبه ای است که حقیقتا مایه عزت انقلاب اسلامی است، بسیج مظهر وحدت مقدس و مجاهدت ملت ماست.امام خمینی ابتکار جالبی به خرج دادند و فرمودند فرهنگ جامعه ما باید فرهنگ بسیجی شود.

هفته وقف را پیش رو داریم. مردم ما به عنوان یک سنت حسنه، سالها نسبت به وقف اهتمام داشتند. بزرگوارانی که مسئولیت وقف را بر عهده دارند، خدمات بزرگی را انجام دادند. سعی کنیم ما هم در ایجاد موقوفات سهیم باشیم که علاوه بر مصارف آن در عزاداری ابا عبد الله و حوزه های علمیه، مراکز علمی و مراکز فرهنگی و حتی وقف برای مواردی  که کشور دچار بلایای طبیعی میشود سهیم باشیم.

یک نکته در مورد لبنان هم عرض میکنم. این روزها خبر استعفای سعد حریری نخست وزیر لبنان بود. کار زشتی که در هیچ جای دنیا اتفاق نمی افتد، این که کشوری نخست وزیر کشور دیگری را بازداشت کند و او را وادار به استعفا و سخن گفتن علیه کشور کند. چرا این کار زشت و نسنجیده را سعودی ها انجام دادند؟ واقعیت این است زمانی که سعد حریری نخست وزیری را پذیرفت سعودی ها از او یک توقع داشتند که محقق نشد.توقع آنها از نخست وزیر این بود که، با تشکیل کابینه در لبنان و روی کار آمدن نخست وزیر و رئیس جمهور، حزب الله در انزوا قرار بگیرد و از صحنه لبنان کنار برود. اما بر خلاف توقع و انتظارشان حزب الله هم در دولت زیبا درخشید و هم در خاتمه دادن به یک بحرانی که سعودی ها در سوریه و نقاط دیگر ایجاد کردند زیبا درخشید. یکی از مسئولین آمریکایی تعبیر ویژه ای دارد ما پیروزی را در سوریه قطعی حساب کرده بودیم، اما آن روزی که حزب الله در کناردیگران قرار گرفت و وارد صحنه شد معادله علیه ما تمام شد و برهم خورد و در نتیجه ما شکست خوردیم. حزب الله با این عظمت وارد شده و این که سعد حریری را مواخذه میکنند و بازداشت خانگی می کنند شاید به سعودی ها که این همه هزینه و پول خرج کردند بشود حق داد.

از نیروهای انتظامی در استان قم تقدیر و تشکر میکنم. چند عملیات مهم انجام دادند.

ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره الحسنه و قنا عذاب النار.

پروردگارا مارا بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما. روح لبند رهبر عزیزمان عالی است اعلی بگردان. به رهبر عزیز انقلابمان عزت، سلامت و صلابت عنایت بفرما. به خانواده های شهدای ما  صبر و اجر عنایت بفرما.پروردگارا در فرج مولایمان امام زمان تعجیل بفرما. انقلاب ما را به انقلاب جهانی امام مهدی نزدیک بفرما.توطئه دشمنان را به خودشان برگردان..باران رحمتت را شامل حال مابگردان.

ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ.*. لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَد* وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ .

صدق الله العلی العظیم.