|
بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری
مورخ 96/11/20 خطبه شماره 146 |
خطبه اول
السلام عليکم و رحمة الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛
قال الله العظیم: « يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ »[1]
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. خداوند میفرماید: ای مؤمنان! تقوا را سرلوحه زندگی قرار دهید. بهره و پاداشی که از رهگذر تقوا نصیبتان میشود از همه چیز بالاتر است.
نکته ای که در این آیه وجود دارد این است که خداوند در این آیه دو مرتبه به تقوا دعوت کرده. سؤال این است که تقوای دوم آیا تأکیدی بر امر اول به تقوا است یا نکته دیگری را بیان میکند. بعضی از مفسران بر آنند که دعوت اول که در آیه است، معنایش این است که واجبات الهی را انجام دهید و محرمات را ترک کنید. بعضی از مفسرین بر این نظرند که دعوت دوم بیانگر این است که آنچه انجام میدهید از روی اخلاص باشد. امیدواریم جامعه دینی و اسلامی ما برای فردایش پیش بینی های لازم را داشته باشد.
در خطبه اول بحث ما پیرامون فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر بود. در ضمن خطبه های گذشته به این نکته اشاره شده که از آنجا که مصادیق معروف و منکر فراوان است و پرداختن به همه مصادیق، عملاً امکان پذیر نیست، راهکاری را باید در نظر گرفت و آن راهکار عبارت از این است که ما معیارهایی را بیان کنیم و بر اساس آنها مصادیق معروف و منکر را بشناسیم. لذا در طی هفته های گذشته معیارهایی را بیان کردیم که ذیل این معیارها دهها و صدها مصداق برای معروف و منکر مشخص میشد. امروز هم معیار دیگری برای شناخت معروف و منکر مطرح میکنیم و آن عبارت از این است که هر آنچه سبب میشود که انسان عزت پیدا کند، از مصادیق معروف است و آنچه موجب ذلت است مصداق منکر است.
امام صادق (ع) میفرماید: « إِنَّ اللّه فَوَّضَ إِلَی المُؤمِنِ اُمورَهُ کلَّها وَلَم یفَوِّض إِلَیهِ أَن یکونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه تَعالی یقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّهُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یکونُ عَزیزا وَلا یکونُ ذَلیلاً قالَ »[2]. خدای متعال همه امور افراد را به خودشان واگذار کرده ولی یک چیز را برای مؤمن نخواسته است و آن عبارت است از اینکه خداوند نخواسته مؤمنی در یک جامعه احساس ذلت کند.
ما در این بحثی که دنبال میکنیم و شاید چند هفته نیاز به بحث داشته باشد، باید به چند نکته اشاره کنیم: یکی اینکه معنای عزت چیست؟ معنای ذلت کدام است؟ عوامل عزت چیست؟ اینها مسائلی است که اگر در جامعه روشن شود، در جامعه مصادق معروف همه شناخته میشود و مصادیق ذلت هم که بیانگر منکر هست، در جامعه تبیین میشود.
طبق تعریفی که برای عزت شده، عزت به معنای شکستناپذیری و نفوذ ناپذیری است. به تعبیر دیگر به معنای چیزی است در وجود انسان که مانع مغلوب شدن میشود. اگر کسی به این جایگاه رسید، این همان ویژگی مورد انتظار را دارد. اساساً عزت طلبی یکی از گرایشهای فطری انسان است و در وجود هر فردی این گرایش وجود داشته. یعنی افراد از ذلت احساس انزجار میکنند و به سمت عزت میروند.
نکته مهم این است که ما عزت را در چه چیز جستجو میکنیم. منشأ حقیقی عزت کجاست؟ آیا مال؟ آیا قدرت؟ آیا شهرت منشأ عزت است؟ عده ای که راه کج و انحراف را در پیش گرفتند، سعی میکنند عزت را از غیر منشأ حقیقی خودش که ذات کبرائی حق تعالی است، جستجو کنند و این است که دچار انحراف میشوند. خداوند میفرماید: « مَن كانَ يُريدُ العِزَّةَ فَلِلَّهِ العِزَّةُ جَميعًا »[3] آن سرچشمه زلال برای کسانی که در جستجویی عزت اند، ذات حق تعالی است. رسول گرامی اسلام(ص) و مؤمنان از این ویژگی برخوردارند که آیه شریفه در توصیف آنان چنین میفرماید.
بنابراین باید دنبال منشأ حقیقی عزت بگردیم. خدای متعال میفرماید کسانی که چیز دیگری را جستجو میکنند، عزت را مثلاً در ارتباط با بیگانگان میدانند، اینها عزت ندارند. خداوند میفرماید: « وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِّيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا»[4] اینها دنبال آلهه بودند تا عزتمند شوند، اما دچار اشتباه شدند.
عوامل عزتمندی
پیامبر اکرم(ص) فرمود: « إِنَّ رَبَّكُمْ يَقُولُ كُلَّ يَوْمٍ أَنَا الْعَزِيزُ فَمَنْ أَرَادَ عِزَّ الدَّارَيْنِ فَلْيُطِعِ الْعَزِيز» خداوند هر روز این ندا را سر میدهد و میفرماید: من عزیز هستم؛ پس اگر کسی عزت دنیا و آخرت میخواهد، مطیع ذات کبریایی حق تعالی باشد.
ان الله یأمر بالعدل و االاحسان...
دعای پایانی خطبه اول
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»
پروردگارا ما را بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما. پروردگارا جامعه ما را جامعه دینی قرار بده. پروردگارا امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه دینی ما به عنوان یک وظیفه برای امت اسلامی ما مقرر فرما. در فرج مولایمان تعجیل بفرما. به امام راحلمان و مراجع گذشته مان روح و رضوان عنایت فرما. به مقام معظم رهبری و سایر مراجع تقلید عزت و سلامت و طول عمر با برکت مرحمت بفرما؛ به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما. به رزمندگان پیروزی، به آزادگان عزت، به جانبازان سلامت، به عالمان توفیق عمل، به خدمتگزاران توفیق خدمت، به بانوان ما عفت، به کسبه و بازاریان انصاف و روزی حلال، به جوانان غیرت عنایت بفرما؛توطئه دشمنان به خودشان برگردان. باران رحمتت را شامل حال ما بگردان.
«ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز الحکیم»
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ* إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
صدق الله علی العظیم
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله. السلام علیک یا بنت ولی الله. السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه سیدنا و نبّینا أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین.
اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.
قال امیرالمؤمنین: «علیکم بتقوی الله فی الغیب و الشهادة و کلمة الحق فی الرضا و غضب و القصد فی الغناء و الفقر».
بندگان خدا خودم و شما را به تقوا سفارش میکنم. حضرت میفرماید بر شما باد به تقوا در نهان و آشکار. همچنین بر شما باد به سخن حق، چه در خشم و چه در اوج رضایت. بر شما باد به میانه روی در زندگی، چه در ثروت و چه در فقر.
در خطبه دوم به بیان مناسبتها میپردازم
از آنجا که در آستانه پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی قرار داریم، من بحثم را عمدتاً در مورد مسائل انقلاب قرار خواهم داد.
انقلاب ما یک نعمت بزرگ الهی بود. خدای متعال در یکی از آیات کریمه اش در سوره مائده تعبیر جالبی دارد که میتواند مصداقش انقلاب ما باشد. « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ »[5] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمتی را که خدا به شما بخشید، به یاد آورید؛ آن زمان که جمعی (از دشمنان)، قصد داشتند دست به سوی شما دراز کنند (و شما را از میان بردارند)، اما خدا دست آنها را از شما باز داشت! از خدا بپرهیزید! و مؤمنان باید تنها بر خدا توکّل کنند!
دو نکته را فراموش نکنید. یکی اینکه خدا را داشته باشید و دیگر اینکه بر خدا توکل کنیم. اگر این دستگیره محکم الهی را داشته باشیم، هیچ ابر قدرتی نمیتواند بر ما پیروز شود.
حوادثی که بر ملتها میگذرد، جوامع با آن دو گونه برخورد میکنند، یکسری از جوامع حوادث سخت را تحمل میکنند اما این ملتها با یک اراده استوارشان از این تهدیدها به نفع دینشان، ارزشهایشان استفاده میکنند و با قامتی استوار در صحنه میمانند و نتیجتاً قله های شرف را فتح میکنند. اما عده ای از این فرصتها استفاده نمیکنند و احساس ضعف و سستی میکنند و بی ایمانیهایشان جلوه میکنند. این ملت قطعاً خودش را تباه میکند. ملت ما قطعاً جزء دسته اول است. ملتی که حوادثی سخت را دید اما با اراده استوار ایستاد تا جایی که توانست با تمام وجود به قله ای عزت و شرف دسترسی پیدا کند. این ملت ما توانست رژیمی سفاک را، رژیکی که تا دندان مسلح بود، رژیمی که در اوج بی کفایتی سیاسی بود، رژیمی که ضربه های مهلکی بر دین و آرمانها مردم وارد کرد و مردم را صحنه سیاسی کشور بیرون کرد، رژیمی که اندیشه های نسل جوان را خشکاند، رژیمی که با تمام وجودش دست بیگانگان را برای چپاول باز گذاشت و بالاخره رژیمی که با محصولات وامانده اش اقتصاد کشور ما را به هم ریخت، این ملت توانست چنین رژیمی را به خواست خدا سرنگون کند. رژیمی که ایمان مردم را به سخره گرفته بود و فرهنگ غرب را میخواست بر کشور مسلط کند، رژیمی که روحانیت آزادیخواه و حق طلب را، دانشگاه های مارا به مسلخ برده بود و عده ای را تبعید و عده ای را زندانی و عده ای را شکنجه میکرد، رژیمی که در زمان او استقلال مفهوم واقعی خودش را از دست داده بود به دست این مردم آزاد شد. این عظمت ملت ما است و این عظمت کار شما مردم است که توسط بزرگ منجی ملت ایران، حضرت روح الله امام خمینی رهبری شد.
12 بهمن امام آمد. این آغاز یک حرکت بزرگ ملت بود و 22 بهمن انقلاب پیروز شد. امام مکتب سیاسی اش را عرضه کرد. در این مکتب سیاسی هم نقش هدایت الهی را برجسته کرد و هم نقش نمایندگان مردم؛ و خلاصه اش شد مردم سالاری دینی. با پیروزی انقلاب دو روند به وجود آمد، روند امید به آینده و روند نگرانی از توطئه های دشمنان زخم خورده. دشمنان ما کوتاهی نکردند و آنچه از دستشان بر آمد انجام دادند و باز هم انجام میدهند. به شهادت رساندن مسئولان بلند پایه، ترورها، جنگ نرم، تحریمها و هنوز هم این توطئه ادامه دارد اما به کوری آنها، امید در جامعه ما همچنان زنده است. جهت گیری انقلاب ما عوض نشد، استقلال ما دستخوش حوادث نشد، آرمانهای انقلاب ما محفوظ ماند، پیشرفت در عرصه های مختلف، در دانشهای مهم دنیا را دچار بهت و ناباوری کرده است و اینها همه در شرایط سخت توسط فرزندان برومند این ملت انجام شده است. خداوند دشمنان ما را احمق آفریده است، اگر تحریم نمیکردند شاید این حرکت واردات و صادرات همچنان ادامه داشت ولی این ملت روی پای خودش ایستاد و حتی از نظر سیاسی، با قدرت انقلاب و رهبر فرزانه اش به جایی رسیده که در منطقه ما اگر یک کشور از مرز خودش عدول میکند و جمهوری اسلامی نهیب میزند، ناگزیرند بیایند و توضیح دهند. این جایگاه انقلاب اسلامی ما است. امروز آمریکایی ها وامانده اند و اعلام میکنند قدس پایتخت اسرائیل است ولی در شورای امنیت، سازمان ملل، نمایندگان کشورها به این ابر قدرت اعتنا نمیکنند و این جرأت و جسارت به برکت انقلاب اسلامی ما است.
روز 22 بهمن روز تماشایی است. همه خواهند آمد و به گونه ای حضور پیدا خواهند کرد که ابر قدرتها احساس سرشکستگی کنند. باید به مسئولین گفت این ملت برای انقلاب کم نگذاشتند اما تبعیض و فساد در جامعه انقلابی معنا ندارد. مسئولان عزیز و بزرگوار ما، دشمن در صدد است که با جنگ نرم ذهن مردم ما را به آنچه خودش میخواهد منحرف کند. کاری نکنید که ابزار در اختیار دشمن قرار بگیرد و ضربه خودش را از طریق این جنگ نرم بزند. مگر نمیدانیم که آنها دشمن ما هستند و از ابزار در اختیار برای منحرف کردن افکار نسل جوان ما استفاده میکنند. پس راههای نفوذ دشمن را ببندیم. تبعیض را برداریم و فساد را در جامعه دینی و اسلامی مان برداریم تا مردم ما در آغاز ورود به چهل سالگی انقلاب همان نشاط سال 57 را پیدا کنند و گامی تا چهل سال بعد.
«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان به مراجع بزرگوار تقلیدمان سلامت عنایت بفرما، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر کرامت فرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت به رزمندگانمان پیروزی عنایت فرما، خدایا این مردم دو سه ساعته اینجا هستند امدند دعا کنند، نیایش کنند، تو فرموده ای «ادعونی استجب لکم» دعا با ما استجابت با تو، نه تنها در استان قم بلکه در سراسر کشور مردم منتظرند مشمول رحمت و برکات تو شوند، خدایا برکاتت را از ما دریغ مدار، ما را مشمول الطاف واسعه ات قرار بده، این مردم آمدند، خدایا ما را نا امید بر نگردان.
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ.*. لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَد* وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ .