خطبه ها

 

بسمه تعالی مشروح خطبه‏ های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری   مورخ 97/08/18                                                    خطبه شماره 157

 

 

 

 

خطبه اول

السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.

عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

قال امیرالمؤمنین: أوصيكم عباد الله بتقوى الله و كثرة ذكر الموت و الزّهد فى الدّنيا الّتى لم يتمتّع بها من كان فیها قبلکم و لم تبقی لأحدٍ من بعدکم و سبیلکم فیها سبیل الماضین.

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: شما را به تقوای الهی توصیه میکنم، زیاد یاد مرگ باشید و مرگ را فراموش نکنید؛ در دنیا زهد و پارسایی پیشه کنید. دنیایی که گذشتگان شما از آن بهره ای نبردند مگر در پرتو اعمال صالحشان؛ در دنیا پارسایی پیشه کنید. هرگز این دنیا برای کسی جاودانه نخواهند ماند. راه شما همان راه گذشتگان است؛ پس از زندگی گذشتگان عبرت بگیریم و مسیری را در زندگی انتخاب کنیم که فردای قیامت که در پیشگاه خداوند محشور میشویم، سربلند باشیم. بحث ما در خطبه اول پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر بود. تاکنون به سرفصلهای مختلفی در این زمینه اشاره کردیم. آخرین سرفصلی که در بحث امر به معروف و نهی از منکر مطرح شد مسئله معیارهای شناخت معروف و منکر بود.

آخرین معیاری که مطرح شد موضوع عدالت اجتماعی بود. عرض شد هر سیاستگذاری و رفتاری که خروجی آن در یک جامعه اسلامی و جامعه دینی، عدالت اجتماعی باشد، مصداق بارز معروف در جامعه اسلامی است و هر رفتاری که خروجی آن ضد عدالت اجتماعی باشد، مصداق بارز منکر است. در مورد عدالت اجتماعی عرض شد که دارای گستره وسیعی است و هم مقوله مسائل سیاسی را در بر میگیرد و هم مسائل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و مسائل خانوادگی را در برمیگیرد. همچنین اشاره شد که عدالت اجتماعی دارای ابعادی است و هر بُعد آن دارای شاخصه هایی است.

اولین بُعد از ابعاد عدالت اجتماعی رعایت حقوق جامعه اعم از مدیران و مسئولان و اعم از کسانی که جزء افراد عادی جامعه محسوب میشوند.

در این زمینه شاخص هایی مطرح شد:

اولین شاخص، شایسته سالاری است.

دومین شاخصه توجه ویژه به حقوق نیازمندان جامعه است.

سومین شاخصه این است که مدیران باید کاری کنند که کارکرد زیردستان نادیده گرفته نشود.

چهارمین شاخصه این است که اعمال کارگزاران با دقت برای تحقق عدالت اجتماعی وارسی شود تا خوبان در یک جامعه اسلامی پاداش داده شوند و بدان کیفر ببینند.

امروز به پنجمین شاخصه میپردازیم:

پنجمین شاخص عبارت است از اینکه مدیران جامعه باید تلاش کنند و علاوه بر اینکه خود در جامعه مرتکب ظلم و ستم نمیشوند و در سازمان تحت اختیارشان ظلم و ستمی انجام نمیگیرد، شرایط را بگونه ای ایجاد کنند که از مظلومان دفاع شود و مردم نسبت به ظلم و ستمی که در جامعه اسلامی انجام میشود، عکس العمل انجام دهند. این کاری است که برای تحقق عدالت اجتماعی لازم است. اگر ظلم به مظلومی شد، از حقوق آنان دفاع شود. جامعه بگونه ای تربیت شود که اگر در یک گوشه ای از جامعه دینی، کسی به کسی ظلم کرد، آحاد جامعه به دفاع از شخص مظلوم برخیزند.

منم امروز نکاتی از کلمات امیرالمؤمنین عرض میکنم.

اولاً به این نکته اشاره کنم که اگر ظلم در یک جامعه اسلامی نهادینه شد، هم فرهنگ و هم اقتصاد و هم استعداد افراد جامعه و هم ذوق و خلاقیت افراد جامعه تحت تأثیر قرار میگیرد. امیرالمؤمنین میفرماید: «مِنْ لَوَازِمِ الْعَدْلِ التَّنَاهِی عَنْ الظُّلْمِ». از لوازم عدل، دست کشیدن از ظلم است. اگر در جامعه ظلم شد باید فاتحه عدالت اجتماعی را خواند.

در سخن دیگری حضرت میفرماید: به وسیله اجرای عدالت با ستم مقابله کنید یعنی همانگونه که ظلم و ستم مانع اجرای عدالت است، اجرای عدالت هم زمینه ساز از بین رفتن ظلم در جامعه است. به وسیله عدالت، در مقابل ظلم قد علم کنید و بدترین و بزرگترین ستمی که در یک جامعه اتفاق می‎افتد این است که بعضی نه تنها از اجرای عدالت پرهیز میکنند و سراغ عدالت نمیروند، کار ظالمانه خود را به عنوان عین عدل در جامعه مطرح میکنند و این خطر بزرگی است که جامعه با رفتاری مواجه شود که این رفتار، رفتار ظالمانه ای است و در عین حال انجام دهندگان آن، آن را بعنوان عین عدل در جامعه تلقی کنند. حضرت میفرماید: ظالم ترین افراد کسانی هستند که جوری که از آنها سر میزند به عنوان عدالت مطرح کنند. حضرت در رابطه با یکی از کارگزارانشان که در خطه فارس مأموریت داشت از ناحیه امیرمؤمنان علی (ع) نامه ای مینویسد با این تعبیر: « اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَيْفَ فَإِنَّ الْعَسْفَ يَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَيْفَ يَدْعُو إِلَى السَّيْف‏»[1]

عدالت را اجرا كن و از زورگويى و ستمگرى بپرهيز زيرا زورگويى مردم را به ترك از وطن وامى‏ دارد، و ستم آنان را به قيام مسلّحانه مى ‏كشاند. و بعد حضرت میفرماید اگر میخواهد قدرت شما دوام پیدا کند باید با عدالت رفتار کنید. «مَن جارت ولایته زالت دولته» هر کسی که زمامدار است و در حوزه سرپرستی اش ستم روا دارد، اقتدارش از بین میرود.

باید جلوی ظلم را بگیریم تا اقتدار در جامعه اسلامی بماند.

حضرت در نکته ای فرمود که مدیر جامعه اسلامی باید حق ستمدیده را از ظالم بگیرد. حضرت در آغاز خلافت همین کار را کرد. این جمله حضرت است: « أَيُّهَا اَلنَّاسُ أَعِينُونِي عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَأُنْصِفَنَّ اَلْمَظْلُومَ وَ لَأَقُودَنَّ اَلظَّالِمَ بِخِزَامَتِهِ حَتَّى أُورِدَهُ مَنْهَلَ اَلْحَقِّ وَ إِنْ كَانَ كَارِهاً.»[2] ای مردم برای خودتان من را یاری کنید. بخدا سوگند که داد ستمدیده را از حاکم ظالم و ستمگر میستانم و مهار ستمگر را میگیرم و به آبشخور حق وارد میسازم، گرچه ظالمان در جامعه تمایلی از خود نشان ندهند.

انشا الله چون ما در فضای جامعه اسلامی زندگی میکنیم، حتی در کوچکترین محدوده جامعه تلاشمان این باشد که پیروی از راه امیرالمؤمنین داشته باشیم

اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.

در فرج مولایمان تعجیل فرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت می‌کنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

 قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾

خطبه دوم

السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین  و نصلی و نسلم  علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.

 اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين  علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.

قال امیرالمؤمنین(ع): «یَا بُنَیَّ اِجْعَلْ نَفْسَكَ مِیزَاناً فِیمَا بَیْنَكَ وَ بَیْنَ غَیْرِكَ فَأَحْبِبْ لِغَیْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اِكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا وَ لاَ تَظْلِمْ كَمَا لاَ تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ كَمَا تُحِبُّ أَنْ یَحسَنَ إِلَیْكَ وَ اِسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِكَ مَا تَسْتَقْبِحُ مِنْ غَیْرِكَ وَ اِرْضَ مِنَ اَلنَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِكَ وَ لاَ تَقُلْ مَا لاَ تَعْلَمُ وَ إِنْ قَلَّ...»[3]

پسرم! خویشتن را معیار و مقیاس قضاوت میان خود و دیگران قرار ده. براى دیگران چیزى را دوست دار كه براى خود دوست مى دارى و براى آنها نپسند آنچه را براى خود نمى پسندى. به دیگران ستم نكن همان گونه كه دوست ندارى به تو ستم شود. به دیگران نیكى كن چنان كه دوست دارى به تو نیكى شود. آنچه را براى دیگران قبیح مى شمرى براى خودت نیز زشت شمار. و براى مردم راضى شو به آنچه براى خود از سوى آنان راضى مى شوى. آنچه را كه نمى دانى مگو، اگر چه آنچه مى دانى اندك باشد، و آنچه را دوست ندارى درباره تو بگویند، درباره دیگران مگو.

سخنان حضرت در زندگی روزمره ما قابل اجرا است. کدامیک از ما دوست داریم کسی به ما ظلم کند یا برخوردی ناشایست داشته باشد؟ بنابراین همانگونه که نسبت به خودمان حساس هستیم، نسبت به برداران دینی و جامعه اسلامی حساس باشیم. مشکل این است که ما همیشه گناه دیگران را بزرگ میشماریم و گناهان خود را فراموش میکنیم.

در خطبه دوم به بیان مناسبتها اشاره میکنم

اولاً تبریک عرض میکنم حلول ماه ربیع الاول را. دو ماه عزادار بودید به عنوان پیروان اهل بیت (ع). گویندگان و مداحان به بیان معارف و فضائل اهل بیت اشاره کردند. اوج حرکت محرم و صفر در اربعین تجلی پیدا کرد. بر اساس آمارها حدود دو میلیون نفر از ایران اسلامی به زیارت اربعین رفتند. من از همه مسئولات تشکر میکنم. از دولت عراق بابت مهمان نوازی شان تشکر میکنم.

نکته دوم: امروز روز هجرت تاریخ ساز پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه است. مناسبت لیلة المبیت هم مربوط به همین جریان است که مشرکان قصد ترور پیامبر و به شهادت رساندن پیامبر را داشتند و خدای متعال توسط وحی پیامبرش  را آگاه کرد، پیامبر باید آنجا را ترک کند و یک فرد جانباز به جای پیامبر بخوابد و آن شخص کسی جز امیرالمؤمنین نبود: «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد»[4] کسانی هستند که جانشان را با خدا معامله میکنند، آن هم بخاطر جلب رضایت پروردگار.

چهل نفر هم قسم از قبائل مختلف آمدند و دیدند امیرالمؤمنین آنجا استراحت کرده، از حضرت سؤال کردند محمد(ص) کجاست؟ فرمود مگر او را به من سپردید؟ لذا توطئه آنان ناکام ماند و با فداکاری امیرالمؤمنین، پیامبر از دست مشرکان نجات پیدا کرد.

گرامی میداریم یاد و خاطره بزرگانمان را بویژه مفسر بزرگ، صاحب تفسیر المیزان، علامه طباطبایی(ره) را. این روزها روز کتاب و کتابخوانی و کتابدار است. امیدواریم حرکت جامعه ما به سوی علم و ترقی و تکامل و آشنایی با کتاب و اندیشه بالاتر باشد.

در بخش پایانی سخنی دارم در مورد مسئله آمریکا و چالشی که چهل سال است بین ایران اسلامی و آمریکا وجود دارد. ملاحظه فرمودید امسال علیرغم همه تهدیدها و تحریم، ملت ایران نمایش بزرگی را به جامعه جهانی نشان دادند. روز ملی مبارزه با استکبار، روزی که سالگرد تبعید امام(ره) است، روز کشتار دانش آموزان و نوجوانان و روز تسخیر لانه جاسوسی. استکبار جهانی به دنبال جهان تک قطبی است. به دنبال سیطره خویش بر ملتها است و ملتها یکی از این دو موضع را در رابطه با قدر طلبی آمریکا دارند:

یک: تسلیم شدن، ساکت شدن، اجازه دادن به غارت اولشان.

دو: نوع دیگر مثل حرکت ایران ما است. چهل سال است که این ملت در صحنه ایستاده است. این ملت در مقابل انواع تحریمها و تحرکات و زورگوییها، ایستاده است. این ملت حمله هواپیمای مسافربری را فراموش نمیکنند، جنگ هشت ساله را فراموش نمیکنند، حمله به طبس و سکوهای نفتی را فراموش نمیکنند؛ ما از سال 59 تاکنون در حال تحریم هستیم و دشمن همواره در حال تحریم بوده است. مردم عزیز! هدف دشمنان ایجاد بی اعتمادی و بدبینی در بین مردم ما است و میخواهند مردم ما را از نظام اسلامی جدا کنند.

جا دارد اصحاب رساله و متفکرین و فرهنگبانان ما به صحنه بیایند و تمام توطئه های دشمن را خنثی کنند. ما معتقد هستیم در همه مراحل پیروز شده ایم. شاید کسی سؤال کند چگونه پیروز شدیم؟ عرض میکنم شما هدف آمریکا را بررسی کنید که آنها دنبال چه بودند و الان کجا هستند؟ پیروزی یعنی اجازه ندادن به اینکه دشمن به اهدافش برسد. اینکه ما اجازه ندادیم دشمن مانند زمان شاه ما را تحت سطیره خودش قرار دهد. امروز کوچکترین تصمیم در این کشور توسط مسئولان کشور انجام و آمریکای جنایتکار در تصمیمات ملت ایران کوچکترین نقشی ندارد و این بزرگترین پیروزی برای ملت ما است. ما امروزه در عرصه های مختلف پیشرفت کرده ایم، البته دشمن بخاطر تحریمات مشکلاتی را برای مردم ما ایجاد کرده است اما در عرصه های تولیدو ... پیشرفتهای زیادی داشته ایم که کمتر کشوری نه تنها در منطقه بلکه در بسیاری از نقاط جهان چنین پیشرفتهایی را ندارد. ما آنچه میتوانیم در اینجا بیان کنیم از زبان شما، از زبان نسل جوان این است آمریکا بداند، ملت ایران دیگر حاضر به تحقیر شدن در مقابل اراده آمریکا نیست. همانگونه که رهبر عزیزمان با این جمله زیبا فرمودند که تا جان و توان دارم، این امکان در کشور اتفاق نمی افتد که خائنان را وادار کنند که ملت ما به دشمن پناه ببرد، هرگز چنین چیزی امکان پذیر نخواهد بود. روزی جامعه شناس و نظریه پرداز ژاپنی-آمریکایی بنام فوکویاما جمله ای مطرح کرده بود و این اظهار نظر را در دنیا خیلی جدی تلقی کردند. او گفته است که لیبرال دموکراسی پایان راه است و همه این را جدی گرفته بودند ولی الان به شما بشارت میدهم اگر میگوییم آمریکا از نظر نرم افزاری در افول قرار دارد به خاطر همین است. جناب فوکویاما میگوید آنروز من آنگونه پیش بینی میکردم اما امروز بخاطر این جنبش های هویت دار میبینم تهدید جدی متوجه لیبرال دموکراسی است و آنچه که ما معتقد بودیم اینچنین نیست. ما امیدواریم آنچه ایشان از این به بعد پیش بینی کند این است که حاکمیت با اسلام است.

توصیه ای به مسئولان: ما به ظرفیت های داخلی مان توجه کنیم و از فرصت تحریمهای دشمن حداکثر استفاده را داشته باشیم.

1- از اتکا به تفت بپرهیزیم؛ خیلی از کشورها صادرات نفت ندارند ولی کشورشان را خوب اداره میکنند.

2- به مشکلات مردم رسیدگی کنیم و خساراتی که بخاطر تغییر ارز متوجه مردم ما شد، مسئولان تلاش کنند این خسارات را که زندگی مردم مستمند ما را نشانه گرفته بود جبران کنند. ثبات نرخ ارز علامت مهمی است برای اقتصاد سالم کشور. ما نیاز به کار جهادی و شبانه روزی داریم؛ جلوی سوء استفاده ها گرفته شود. ما باید از ظرفیت همسایه هایمان استفاده کنیم. باید توجه به وحدت در میان خودمان داشته باشیم. اگر جناح بندی ها به کنار رود و وحدت بین نخبگان، مردم، مردم و مسئولان، در جامعه ایجاد شود، مطمئن باشید که دشمن عقب نشینی خواهد کرد. دشمن تهدید کرده بود که صادرات نفت ایران را به صفر میرسانیم. به تعبیر یکی از روزنامه نگاران که گفته بود ما قبلاً میگفتیم تحریم ها را دور میزنیم ولی اخیراً خودِ آمریکا تحریمها را دور زد و به هشت کشور اجازه داد که نفتشان را از ما بخرند و این

«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»

پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، تا از ما راضی نشوی ما را از دنیا مبر، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ