خطبه ها

 

بسمه تعالی مشروح خطبه‏ های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری   مورخ 97/12/24                                                      خطبه شماره 162

 

 

خطبه اول

السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.

عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

قال امیرالمؤمنین (عليه السلام) : «صِفَتانِ لا يَقبَلُ اللّه ُ سبحانَهُ الأعمالَ إلاّ بِهِما : التُّقى و الإخلاصُ»[1]. دو صفت است كه خداوند سبحان اعمال را جز با وجود آنها نمى پذيرد: تقوا و اخلاص.

این دو صفت برجسته را همراه با اعمالمان داشته باشیم.

در خطبه اول بحث ما پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر بود. یکی از سرفصلهای مهم بحث ما شناخت معیارهای معروف و منکر بود. عرض شد بخاطر گستردگی بحث معروف و منکر در جمیع شئون سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و خانوادگی، امکان اینکه همه مصادیق معروف و منکر را نام ببریم، وجود ندارد. تنها راهکار این است که معیار ارائه دهیم و تحت هر معیار مصادیق مختلفی از معروف ها و منکرها قرار گیرد. تاکنون معیارهای مختلفی را مطرح کردیم تا رسیدیم به این معیار. گفتیم هر نوع برنامه ای که خروجی آن اجرای عدالت اجتماعی در جامعه باشد، مصداق معروف است و نقطه مقابل آن منکر شمرده میشود. ما برای عدالت اجتماعی ابعاد و شاخص هایی را ذکر کردیم، بحث مساوات و عدم تبعیض به همراه زیر شاخه های آن را مطرح کردیم. بحث عدم افراط و تفریط را مطرح کردیم و در خطبه گذشته بحث توازن مطرح شد.

امروز یکی از ابعاد دیگر عدالت اجتماعی را تحت عنوان انصاف مطرح میکنیم که مسئله بسیار مهم و نقش آفرین است. هر مدیری و هر کارگزاری در جامعه اسلامی موظف به انجام انصاف هست؛ رعایت انصاف با مجموعه هایی که با او زندگی میکنند. زیرا انصاف جلوه بیرونی مدیریت و حکومت است یعنی مردم زمانی که به یک کارگزار نگاه میکنند اگر در کارکردهای او انصاف را مشاهده بکنند، علاقه مردم به چنین حاکم و مدیری بیشتر خواهد شد و خلاصه معنای انصاف این است که انسان هر آنچه را برای خود می پسندد برای دیگران هم بپسندد. اگر در جامعه انصاف رعایت شود، چند ویژگی به دنبال دارد.

بنا به تعبیر امیرمؤمنان 1- دلها را به هم پیوند می دهد2- محبتها را در میان جامعه پایدار میکند 3- مدیریت بر قلبها حاصل میشود، نه جان مردم که بترسند.

در سخن امیرالمؤمنین به مالک اشتر به چند نکته اشاره میشود: «أَنْصِفِ اللَّهَ وَ أَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ وَ مِنْ خَاصَّةِ أَهْلِكَ وَ مَنْ لَكَ فِيهِ هَوًى مِنْ رَعِيَّتِكَ فَإِنَّكَ اِلاّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ»[2] رعایت انصاف درباره خدا. رعایت انصاف درباره مردم و جامعه. رعایت انصاف نسبت به خویشان و نزدیکان. رعایت انصاف نسبت به کسانی که تو نسبت به آنها علاقه نشان میدهی.

حضرت در سخن دیگری میفرماید: «احرز دينك و أمانتك بانصافك من نفسك و العمل بالعدل في رعيّتك»[3] حضرت به مالک میفرماید: دین و امانتت را با انصاف دادن در حق دیگران و با اجرای عدالت در میان جامعه حفظ کن.

برادران و خواهران! خیلی از مشکلاتی که دامن گیر کشورها و ملت ها و جوامع می‎شود، بخاطر نادیده گرفته شدن عدالت، انصاف و از بین رفتن محبتها است.

آثار عدالت اجتماعی

شنیده اید که میگویند تبلیغات هزینه نیست بلکه سرمایه است. دقیقاً نظیر همین تعبیر، اجرای عدالت در جامعه، بازگشت سرمایه است. اگر ما عدالت را در جامعه ایجاد کردیم و مردم با ما دلخوش بودند، مردم به میدان می آیند و صحنه گردان سختی های کشور میشوند. در بحرانها همین مردم در کنار مسئولان قرار میگیرند. بنابراین اجرای عدالت بازگشت سرمایه است.

امیرالمؤمنین(ع) می‎فرماید: «قلوب الرّعيّة خزائنُ راعيها فما أودع فيها ـ أو زرع فيها ـ من خيْرٍ أو شرٍّ وجَدها»[4] دلهاي مردم جايگاه مسؤلين است پس اگر خير يا شري در اين دلها بكارند ثمره اش را مي بينند.

یعنی مردم امانت داران خوبی هستند، هرچه به آنها بدهی، همان را پس خواهند داد. بعد حضرت میفرمایند زمانی که هزینه های مردم را سبک گرفتی، به مردم فشار نیاوردی، مشکلات از دوش مردم برداشته شد، این یک سرمایه برای تو می شود. زمانی که مردم دلشان خوش باشد و همراه شدند، به عمران و آبادانی کشور می پردازند و موجب تزیین ولایت تو می شوند و مردم به مدح و ثنای تو می پردازند و تو هم در کنار مردمی که خوشحالند، خوشحالی می کنی.

چقدر کلام حضرت زیباست. این کلام برای همه روزها و ایام ما کاربرد دارد و میشود از این کلام نورانی استفاده کرد و بهره برد.

اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.

پروردگارا ما را بیامرز، در فرج مولایمان تعجیل فرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت می‌کنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾

 

خطبه دوم

السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین  و نصلی و نسلم  علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.

 اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين  علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

قال امیرالمؤمنین(ع): «اَلتَّقِىُّ سابِقٌ اِلى كُلِّ خَيرٍ» تقواپيشه براى انجام هر كار خيرى سبقت مى گيرد.

به نحوی رفتار کنیم که هر کجا شنیدیم زمینه برای کار خیر وجود دارد ما جزء پیش قدمان باشیم.

در خطبه دوم به بیان مناسبتها اشاره میکنم.

اولین مناسبت: ما در روزهای آغازین ماه رجب قرار داریم. ماهی با عظمت از میان سه ماهی که برای بندگی و عبادت ماه رجب کلاس اول است.ماه شعبان کلاس دوم و پایان این کلاس بندگی به ماه رمضان ختم می شود. فرصتهای خوبی در ماه رجب داریم. هم از فیض روزه ماه رجب میتوانیم بهره‎مند شویم و هم از ادعیه و زیارات. یکی از مسائلی که الحمدلله سال به سال رو به رویش است، مسئله اعتکاف است. من همینجا از برادر عزیزمان حضرت آقای تکیه ای و همکارانشان قدردانی و تشکر میکنم.

دهم این ماه روز میلاد با سعادت وجود مقدس امام جواد(ع) است. این مناسبت خجسته را محضر شما دوست‎داران اهلبیت (ع) تبریک عرض میکنم. امام جواد (ع) میفرماید سه ویژگی است که باعث میشود دوستی و محبت در جامعه گسترش پیدا کند:

اولین ویژگی انصاف هنگام معاشرت با مردم است

دومین ویژگی این است که در شرایط تنگدستی مردم، کنار آنان قرار گرفت و همراه آنان بودن

سومین ویژگی تسلیم در مقابل خدا بودن و برخورداری از قلب سلیم است.

این سه ویژگی باعث جلب محبت میشود. انسانهای خوش انصاف، انسانهایی که به داد محرومان میرسند و کسانی که دارای قلب سلیم اند.

سیزدهم ماه رجب روز میلاد با سعادت امیرالمؤمنین (ع) است. رسول گرامی اسلام درمورد امیرالمؤمنین(ع) فرمود اگر همه جنگلها قلم شوند و دریاها مرکّب شوند و جنیان شمارش‎گر شوند و انسانها نگارش‎گر شوند، نمی‎توانند فضائل علی بن ابی طالب را برشمرند. همه چیز را پیامبر(ص) در این جمله کوتاه بیان فرمودند. این مناسبت خجسته را هم خدمت شما صمیمانه تبریک عرض میکنم.

روز 26 اسفند ماه سالگرد ارتحال یادگار امام مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی است. ایشان در زمان امام(ره)، امین امام بود، کنار امام بود، مشاور امام بود. بعد از ارتحال امام و رهبری رهبر عزیز و فرزانه انقلاب، ثابت کرد سربازی فداکار در کنار رهبری است. او ولایت مداری را با بیانات و مواضعش کاملاً به اثبات رساند و این جمله را داشت که ما همان موضعی را که در مقابل امام داشتیم، همان موضع را در مقابل شما به عنوان رهبر انقلاب داریم. این قابل تحسین است.

کم کم به روزهای پایانی اسفند نزدیک میشویم و وارد سال جدید. چند نکته در مورد ورود به سال جدید:

سال جدید سالی است که طبیعتاً از یک فضایی به فضای دیگر منتقل میشویم. ما تقریباً یکسال را پشت سر گذاشتیم با همه فراز و فرودها. در رأس همه مسائل مقاومت ستودنی ملت ایران در برابر همه ابرقدرتها بود. منتهی لازم است ما در این سال جدید دو نکته را رعایت کنیم.

نکته اول: از فرصتهای سال جدید استفاده کنیم و سعی کنیم دیگران را هم در شادی خود شریک کنیم، مردم نیازمند در کشور ما هستند؛ کسانی که مشکل زندگی دارند و من از مسئول کمیته امداد سؤال کردم. آفرین بر این مردم، گفتند در عین حال که مردم مشکل دارند و در تنگنا قرار دارند، ولی کمکهایی که امسال در 14 اسفند جمع آوری شده، به مراحل از سالهای قبل بیشتر است. به نظر من راز این مسئله این است که مردم ما دین دارند، متدین هستند و هم نوعانشان را دوست دارند، زمانی که حس میکنند مردم مشکل دارند، حس نوع‎دوستی مردم در جامعه زنده میشود و مردم احساس میکنند اگر خودشان با آرامش میخوابند، همسایه شان هم باید آرامش داشته باشند.

نکته بعد راجع به سال جدید در مورد صله رحم است. سال جدید زمینه صله رحم و ارتباطات فراهم است. برادران و خواهران، ولنگاری در جامعه اسلامی معنا ندارد. نکند به بهانه عید و شادی، مرزها و حریم اسلامی را عده ای بشکنند و ما هم بی تفاوت باشیم.

من راجعه به بیانیه گام دوم هم چند نکته عرض کنم: این بیانیه یک منشور است برای انقلاب که باید در برنامه ریزی ها به این منشور مراجعه شود، در عین حال که فشرده است، جامع هم هست و نشانگر تجربه گرانسنگ رهبر انقلاب است. یک تبیین نو آورانه و خلاق از انقلاب اسلامی است. هم به گذشته و هم به حال و هم آینده توجه دارد. اولویت های کلیدی را در 7 سرفصل بیان فرمودند که قابل دقت هست. جوانان محور اصلی اند. به تعبیر رهبری فرمودند: اینکه ما به جوانان می‎پردازیم. نمیخواهیم پیرزدایی را در جامعه راه بیندازیم؛ نسل اول و دوم انقلاب که دارای تجربه اند تجربه شان را به جوانان منتقل کنند و زمینه را برای انتقال مسئولیت به جوانان فراهم کنند. این حقیقتاً به معنای پیرزدایی نیست. این بیانیه یک پیام برای دوستان داشت و یک پیام برای دشمنان. پیامی که برای دشمنان داشت این بود که علیرغم میل باطنی شما که میخواستید این انقلاب را مهار و متوقف کنید به فضل پروردگار 40 سال گذشت و این گام دوم برای 40 سال آینده انقلاب است. اما پیامی که به دوستان دارد، دوستان انقلاب این 40 سال مرهون ایستادگی شما در صحنه انقلاب است؛ همچنان ثبات قدم داشته باشید که خدا با ماست و هرجا ما به پیروزی رسیده ایم مددهای غیبی الهی در کنار ما قرار گرفته است.

نکته دیگر این است که مجلس خبرگان رهبری در پایان اجلاسیه، دیداری با مقام معظم رهبری داشتند، امسال موضوع اجلاس ما بیانیه گام دوم و معیشت مردم بود. گرچه جزء مسئولیتهای مجلس خبرگان موضوع معیشت نیست اما تک تک اعضای خبرگان مانند شما مردم سختی ها و مشکلات مردم را لمس میکنند و هر جا تریبون پیدا می کنند و زمینه ای برای اظهار نظر می بینند، آنجا از مشکلات مردم سخن میگویند. وزیر اقتصاد و دارایی دعوت شد تا اطلاع دهد به خبرگان که شرایط کشور در وضعی است؛ چرا این فضا؟ چرا این تنگنا؟ چرا این مشکلات؟ رهبر عزیز به یک نکته کلیدی اشاره فرمودند، ایشان سفارششان به خبرگان این بود که این مسئله را به مردم بگویید تا مردم هم به این فهم برسند که در مواجهه با چالشها و مشکلات، مردم بدانند مسئله امکانات نیست، مسئله چالش مطرح نیست. سخن در این است که ما چه موضعی میخواهیم اتخاذ کنیم.آیا موضع ما فعال است یا منفعل؟ موضع ما ابتکاری است یا عکس العملی؟ موضع ما دلیری است یا از روی ترس؟ موضع ما از روی احساسات است یا از روی کنترل احساسات. ما چه مواضعی میخواهیم انتخاب کنیم. من فکر میکنم این در کنار گام دوم در حقیقت مسیر را هموار میکند که در آینده انقلاب، هم مردم ما و هم مسئولان، مواضعی که انتخاب میکنند، مواضعی حساب شده باشد. هم از فرصتها و هم از تهدیدها بهره ببریم و یکجانبه گرایی نداشته باشیم.

آخرین سخن در مورد سفر ریاست جمهوری به عراق است. ایشان به عنوان نماینده جمهوری اسلامی بودند. هنگام مقایسه با نماینده یک رئیس ابر قدرت جهان، او شبانه می‎رود و هنگام بازگشت میگوید ما اینهمه دلار خرج کردیم ولی ناچاریم شبانه برویم، ولی رئیس جمهور ایران روزانه میرود و با استقبال گرم نخست وزیر مواجه میشود، مبادلات اقتصادی بسیار عالی طراحی میشود در حد بیست میلیارد دلار و این نکته ای است برای همه مسئولان که همسایگانمان را داشته باشیم تا در شرایط بحرانی و مشکل، تحریمهای دشمنان اثر نکند. ما 15 همسایه در کنار خود داریم، نمیشود که به اروپا و آمریکا نگاه کنیم و از همسایگانمان غفلت کنیم.

«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»

پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، انقلابمان را به انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگردان، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، تا از ما راضی نشوی ما را از دنیا مبر، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

 إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ