خطبه ها

 

بسمه تعالی مشروح خطبه‏ های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری   مورخ  98/04/14                                                خطبه شماره 166

 

 

خطبه اول

السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.

عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

قال امیرالمؤمنین(ع):« أيُّهَا النّاسُ! اِتَّقُواللّه َ ، فَإنَّ الصَّبرَ عَلَى التَّقوى أهوَنُ مِنَ الصَّبرِ عَلى عَذابِ اللّه ِ»

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. امیرمؤمنان میفرمایند: مردم تقوا پیشه کنید زیرا صبر و بردباری بر تقوا آسان تر است از صبر بر عذابی که بر آخرت ممکن است نصیب انسان شود. بنابراین انسان بخاطر رعایت تقوا در این دنیا ممکن است مشکلاتی را به جان بخرد ولی فردای قیامت از عذاب الهی در امام خواهد بود.

بحث ما در خطبه اول پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر بود. تاکنون مباحث گوناگونی را مطرح کردیم. یکی از بحث های مهم و اساسی، بحث معیارهای شناخت معروف و منکر بود. ما مصادیق متعددی در جامعه به عنوان معروف داریم. مصادیق متعددی به عنوان منکر داریم. سؤال این بود که با چه معیارهایی میتوانیم معروف را از منکر بازشناسیم و آنجا که معروف است به آن امر کنیم و آنجا که منکر است از آن نهی نماییم. به موارد متعددی اشاره کردیم تا رسیدیم به این موارد. عرض شد هر نوع سیاستگذاری و رفتاری که نتیجه آن اجرای عدالت در فضای جامعه دینی باشد، این برنامه ریزی و سیاستگذاری عین معروف است و هر نوع سیاستگذاری که برخلاف اجرای عدالت اجتماعی باشد، مصداق منکر است. ما در این زمینه به صورت مستوفی هم به ابعاد عدالت اجتماعی اشاره کردیم و هم به آثار و نتایج اجرای عدالت اجتماعی در جامعه پرداختیم. امروز هم یک بحث تکمیلی را در راستای موضوع عدالت اجتماعی مطرح میکنیم و آن این است که همه ما خواهان اجرای عدالت اجتماعی هستیم در جامعه؛ حتی کسانی که در زندگی و رفتارهایشان پایبند به عدالت اجتماعی نیستند، زمانی که با آنها صحبت و گفتگو میکنیم، آنها هم از خود علاقه نشان میدهند برای اجرای عدالت. سؤال کلیدی امروز این است که باید به آن پاسخ داده شود و آن سؤال این است که موانع تحقق عدالت اجتماعی در جامعه چیست؟ چه مسائلی دست به دست هم میدهد تا در نتیجه جامعه از برکات عدالت اجتماعی به منصه ظهور نرسد؟ آیا عواملی در این راستا وجود دارد یا نه؟ که اگر احیاناً در جامعه ما نیز چنین مسائل و موانعی وجود دارند، همه به کمک هم تلاش کنیم(کارگزاران و مردم)، موانع را از پیش راه برداریم تا شاهد اجرای عدالت اجتماعی در جامعه باشیم. من در اینجا میخواهم این نکته را عرض کنم که بحث از موانع به دو بخش تقسیم میشود. یک بخش مربوط به کارگزاران و حاکمان جامعه است که کارگزاران و حاکمان جامعه گاهی بخاطر گفتار و رفتارشان، موانعی سر راه اجرای عدالت اجتماعی ایجاد میکنند و گاهی این مانع به ما مردم برمیگردد. یعنی مردم اقداماتی میکنند که این اقدامات خود به خود ایجاد مانع میکند سر راه اجرای عدالت اجتماعی. من امروز با این فرصتی که در اختیار دارم، به یکی دو مورد از موانعی که مربوط به کارگزاران و حاکمان جامعه میباشد، اشاره میکنم.

اولین مانع این است که مدیران جامعه گاهی تحمل شنیدن حرف حق را ندارند و لذا مانعی ایجاد میشود تا با واقعیات جامعه آشنا نشوند و طبیعتاً هرچه بین آنها و واقعیات جامعه فاصله بیندازد، به همان تناسب اجرای عدالت به کندی انجام میگیرد یا اصلاً انجام نمیگیرد. امیرالمؤمنین در نهج البلاغه در خطبه 22 تعبیر جالبی مطرح میکنند: «فلا تکف عن مقالة بحق او مشورت بعدل فإنی لست فی نفسی بفوق عن اخطئ و لا آمنُ ذلک من فعلی الا عن یکفی الله من نفسی ما هو املک به منی...» میفرماید در گفتن حق و مشورت در عدالت نسبت به من خودداری نکنید. یعنی مسائلتان را با هم مطرح کنید، طرح موضوع کنید، نگویید چون امیرالمؤمنین است مسائل را از من کتمان کنید، زیرا من خود را برتر از آنچه اشتباه کنم و از آن ایمن باشم نمیدانم. مگر اینکه خداوند مرا حفظ کند. بنابراین سفارش امیرالمؤمنین به جامعه مخاطبش، به کسانی که در زمان حکومت او زندگی میکنند، میگوید حرف حقتان را به من منتقل کنید و مشورت به عدل بدهید به من تا هنگام تصمیم گیری، یک تصمیم به صلاح جامعه انجام دهم و در نتیجه به آنچه که مصلحت جامعه میباشد عمل کنم. پس زمانی که مدیران و تصمیم گیران جامعه، مانع از شنیدن حرف حق شوند، این مانعی بر سر راه اجرای عدالت میشود.

دومین مانع این است که مدیران، خودشان را بالاتر از دیگران بدانند. اگر مدیران، خودشان را برتر از دیگران دیدند و برای خودشان امتیاز خاصی قائل شدند، دیگر نوبت به اجرای عدالت اجتماعی نمیشود. اگر عده ای به صورت ویژه و با امتیازات ویژه بخواهند زندگی کنند، نوبت به اجرای عدالت اجتماعی نمیشود. تعبیر امیرالمؤمنین(ع) در عهدنامه مالک اشتر این است: و«وَإِيَّاکَ وَالاِسْتِئْثَارَ بِمَا النَّاسُ فِيهِ أُسْوَةٌ» بپرهیز از اینکه چیزی را به خودت اختصاص دهی که بهره مردم در آن یکسان است. مدیر جامعه نباید یک امتیازخواهی خاصی نسبت به دیگران داشته باشد. اگر امتیاز خاصی برای خودش قرار دهد مردم میفهمند که بین آنها و مدیران و مسئولان فاصله افتاده است. چنین جامعه ای دیگر رنگ عدالت اجتماعی را نخواهد گرفت.

امیرمؤمنان (ع) در نامه ای به یکی از فرماندارانش مینویسد جناب سهل فلسفه اینکه عده ای فرار کردند و به معاویه پیوستند میدانی چیست؟ امتیاز طلبی و ویژه خواهی بوده است. اینها به فکر خودشان بودند نه به فکر جامعه.

اینها نکاتی اساسی بود تحت عنوان موانع اجرای عدالت اجتماعی.

اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.

پروردگارا ما را بیامرز، در فرج مولایمان تعجیل فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت می‌کنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ

خطبه دوم

السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.

أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین  و نصلی و نسلم  علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.

 اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين  علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

قال امیرالمؤمنین(ع): «إنّ تَقوَى اللّه ِ عِمارَةُ الدِّينِ و عِمادُ اليَقينِ ، و إنّها لَمِفتاحُ صَلاحٍ و مِصباحُ نَجاحٍ ».^[1] امام پرواى از خدا مايه آبادى دين [شخص] و تكيه گاه يقين است و آن كليد صلاح و چراغ نجات است.

در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره میکنم

مناسب اول: ما در دهه کرامت قرار داریم که از روز گذشته با میلاد حضرت فاطمه معصومه (س) آغاز شد و پایان آن با میلاد امام رضا(ع) است. این مناسبت فرخنده را به شما پیروان اهل بیت تبریک و تهنیت عرض میکنم. از خدا میطلبیم که همیشه پیرو همیشه راه اهل بیت باشیم و این کلام نورانی امام باقر(ع) را زمزمه میکنیم: «اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتى مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» این ایام، ایام زیارتی است. سیل مشتاقان زیارت حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) و احمد بن موسی(ع) در قم و مشهد و شیراز مشاهده میشود، منتهی نکته ای که در این زیارتها روی آن تکیه شده و در مورد زیارت حضرت معصومه (س) هم سفارش شده این است که کسی که او را «عارفاً بحقها» زیارت کند، بهشت بر او واجب است. «عارفاً بحقها» یعنی شناخت و معرفت کامل؛ یعنی راه و مقصد او را بشناسیم؛ زندگیمان را با زندگی اهل بیت (ع) منطبق کنیم.

مناسب دوم: پنجم ذی القعده روز تجلیل از امامزادگان است. واقعاً هر امامزاده ای در هر نقطه ای یک قرارگاه فرهنگی است. حقیقتاً مردم بخاطر انسی که با اهل بیت دارند، آنجا برایشان آرام بخش است و من معتقدم مسئولین باید این بقاع متبرکه را بگونه ای از نظر فرهنگی ساماندهی کنند که مردم بتوانند آنجا با برنامه های دینی شان آشنا شوند.

چند نکته:

نکته اول: کارگزاران حج با مقام معظم رهبری داشتند. ایشان با سخنی استوار در مورد حج و وظیفه زائران و حاجیان و آنچه باید در آنجا رخ دهد، مطرح کردند. سه ویژگی باید در حج وجود داشته باشد: 1- اشدّاء علی الکفار 2- رحماء بینهم 3- تراحم رکعاً سجدا. یعنی هم بخش برائت از مشرکین باید در صحنه حج وجود داشته باشد، یعنی مسلمین به مسائل سیاسی بپردازند. مسئله وحدت امت اسلامی و دفاع از مظلوم و مبارزه علیه ظالم که میشود مصداق اشدّاء علی الکفار. «رحماء بینهم» یعنی آنجا جای محبت و مودّت بین مسلمانان است لذا رهبری سفارش کردند برای اینکه صفوف امت اسلامی در نگاه دیگران بزرگ جلوه کند، در نمازهایی که آنجا تشکیل میشود، ملت ما هم شرکت کنند تا حالت جدایی در صفوف امت اسلامی دیده نشود. «تراحم رکعاً سجدا» یعنی یک بخش مهم از حج، مناسک حج است که باید حاجیان اهتمام به آن بورزند. از آن فضای معنوی استفاده کنند.

نکته دوم: سالگرد اسقاط هواپیمای جمهوری اسلامی توسط ناو آمریکایی است که این ایام به عنوان حقوق بشر آمریکایی نامگذاری شده است. اگر انسان بخواهد پرونده جنایات آمریکا را ورق بزند از 28 مرداد سال 1332 تا الان شاید هفته و ماه و سالی نبوده که ما شاهد جنایتی از ناحیه آمریکا علیه ایران یا سایر مسلمین نباشیم. ما حادثه 6 تیر و 7 و 11 و 12 تیرماه را داریم. اینها حوادثی است که مستقیم و غیر مستقیم توسط آمریکا اتفاق افتاده است. یک فهرست بلند بالا میتوانیم به عنوان اقدامات ضد بشری آمریکا برای دنیا فهرست کنیم. اکنون آمریکا با این جنایات، کشورهای جهان سوم و غرب آسیا را متهم میکند به عدم رعایت حقوق بشر و در سازمان ملل قطعنامه علیه آنها صادر میکند؛ گاهی نقشه کودتا میکشد، گاهی حمله نظامی مطرح میکند، گاهی تحریم اقتصادی میکند، گاهی تحریم انرژی میکند و هزاران مصیبت برای بشریت امروز دارد ایجاد میکند.

نکته سوم: در مورد برجام هم در اینجا به نکته ای اشاره میکنم. حدود یک سال است که آمریکایی ها از برجام خارج شدند، از روزی که خارج شدند تاکنون تحریمهای متعددی علیه ایران اعمال کرده اند که آن هم فهرست طویلی میشود. انتظار مسئولان جمهوری اسلامی این بود که کشورهای اروپایی(انگلیس و فرانسه و آلمان و...) حق و خاسته ایران را برآورده کنند. اما آنان حتی یک قدم هم بر نداشتند. بعد از یک سال صبر و حوصله، بر اساس بند 36 که میگوید اگر طرف دیگر مذاکرات، نقض عهد کرد، جمهوری اسلامی هم میتواند بصورت کلی یا جزئی از تعهداتش بکاهد. ما تاکنون یک اقدام انجام داده ایم و دو روز دیگر اروپاییان فرصت دارند تا اقدام دوم را انجام دهیم. راهبرد دشمنان ما فشار به ملت ایران و مسئولان است تا در سایه این فشار، مسئولان را وادار به مذاکره کنند. یکی از کارهایی که در این اواخر بخوبی دلالت بر بی خردی آمریکایی ها کرد، مسئله تحریم رهبر فرزانه بود. اینها حقیقتاً نمیدانند، منطقه و جهان را هم نمیشناسند. رهبری و مقتدای امت اسلامی را نمیشناسند. شخصیتی که در سراسر دنیا میلیونها مقلد و پیرو دارد از تهدید نمی هراسد. همین تجربه را شاه در زمان امام(ره) انجام داد و امام را تحریم کرد. مردم علیرغم آنچه که طاغوت اقدام کرده بود حمایتهای مردم نسبت به امام آنچنان اوج گرفته بود که پایان آن، بازگشت پیروزمندانه حضرت امام و پیروزی انقلاب اسلامی بود و ما به آمریکا میگوییم شما رهبری عزیز را تحریم کردید اما مردم ما این کار شما را به سخریه گرفتند و ما به فضل پروردگار، حمایت های جهان اسلام و ملت ایران را به همراه خواهیم داشت و کار به جایی خواهد رسید که آمریکا از آنچه انجام داده هزاران بار اظهار ندامت و پشیمانی کند ان شاء الله.

«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»

پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، انقلابمان را به انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگردان، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.

«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾