|
بسمه تعالی مشروح خطبههای نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری
مورخ 98/06/29 خطبه شماره 169 |
خطبه اول
السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.
عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال امیرالمؤمنین(ع): «فَعَلَیْکُمْ بِتَقْوَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَإِنَّهَا تَجْمَعُ مِنَ الْخَیْرِ مَا لَا یَجْمَعُ غَیْرُهَا وَ یُدْرَکُ بِهَا مِنَ الْخَیْرِ مَا لَا یُدْرَکُ بِغَیْرِهَا خَیْرُ الدُّنْیَا وَ خَیْرُ الْآخِرَهًِْ» بر شما باد به رعایت تقوا، که این صفت چندان خیر دارد که هیچ خصلت دیگر ندارد و در پرتو آن در دنیا و آخرت به چیزهایی توان دست یافت که با هیچ‌چیز دیگر نتوان به آنها رسید .
خطبه اول
بحث در خطبه اول پیرامون فریضه امر به معروف و نهی از منکر بوده است. تاکنون به سرفصلهای مهمی در رابطه با این موضوع اشاره شده است. آخرین بحث معیارهای شناخت معروف و منکر بود. مصادیق متعدد برای معروف برشمردیم. یکی از مصادیق مهم بحث اجرای عدالت اجتماعی بود. به ابعاد عدالت اجتماعی پرداختیم. آخرین بحثی که بنا شد مطرح کنیم، موانع تحقق عدالت اجتماعی در جامعه بود. ابتدا این موانع را به دو بخش تقسیم کردیم؛ یک بخش به زمامداران و مسئولان یک نظام بر میگردد و بخش دوم از موانع سر راه اجرای عدالت به خود مردم برمیگردد. موانعی که مربوط به مسئولان و کارگزاران بود در ضمن 5 مانع مطرح شد. به طور خلاصه عبارت بود از اینکه مسئولانی که تحمل شنیدن حرف حق ندارند، اینها مانع ایجاد میکنند سر راه عدالت اجتماعی. مسئولانی که از رسیدگی به امور جامعه و مردم غفلت کنند، بینش و داوری آنان بر اساس ظن و گمان باشد و بالاخره تمایلات و هواهای نفسانی اگر سرنوشت تصمیمات مسئولان را بدست بگیرد، اینگونه مسئولان مانعی بزرگ سر راه عدالت اجتماعی در جامعه خواهند بود.
اما آنچه به مردم برمیگردد در خطبه قبل به دو مورد اشاره شد. اولین مورد عبارت بود از اینکه جامعه عدالتگریز نمیتواند این جامعه، شاهد اجرای عدالت باشد، عامل دومی که مطرح شد این بود که گاهی مسئولان جامعه هم عدالت خواه اند و هم در صدد اجرای عدالتند، عدم همکاری مردم با مسئولان و نشان دادن ضعف نفس از ناحیه مردم این هم مانع دیگری است سر راه اجرای عدالت.
امروز به عامل سوم و چهارم اشاره میکنم که مربوط به حکومت نیست و اگر هم به حکومت مربوط میشود به عدم نظارت حکومتها برمیگردد اما به خود مردم مربوط هست و آن این است که اگر مردم و آحاد جامعه رفتاری ظالمانه با یکدیگر داشته باشند، یعنی به دور از انصاف عمل کنند که این دوری از انصاف و همراه بودن عمل آنها با ظلم مانع بزرگی سر راه اجرای عدالت اجتماعی است. من در حالات مولای متقیان امیرالمؤمنین(ع) این نکته برجسته را دیدم که حضرت هر روز قبل از اینکه سر کار بروند، اول به بازار مسلمانان در کوفه سر میزد و مردم به خطاب میکرد که تقوا را پیشه کنید، مردم منتظر میماندند تا جملات حضرت را بشنوند. یکی از جملات حضرت این است: «يَا مَعْشَرَ اَلتُّجَّارِ اِتَّقُوا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذَا سَمِعُوا صَوْتَهُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَلْقَوْا مَا بِأَيْدِيهِمْ وَ أَرْعَوْا إِلَيْهِ بِقُلُوبِهِمْ وَ سَمِعُوا بِآذَانِهِمْ فَيَقُولُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَدِّمُوا اَلاِسْتِخَارَةَ وَ تَبَرَّكُوا بِالسُّهُولَةِ وَ اِقْتَرِبُوا مِنَ اَلْمُبْتَاعِينَ وَ تَزَيَّنُوا بِالْحِلْمِ وَ تَنَاهَوْا عَنِ اَلْيَمِينِ وَ جَانِبُوا اَلْكَذِبَ وَ تَجَافَوْا عَنِ اَلظُّلْمِ وَ أَنْصِفُوا اَلْمَظْلُومِينَ وَ لاَ تَقْرَبُوا اَلرِّبَاوَ أَوْفُوا «اَلْكَيْلَ وَ اَلْمِيزٰانَ وَ لاٰ تَبْخَسُوا اَلنّٰاسَ أَشْيٰاءَهُمْ» ... «وَ لاٰ تَعْثَوْا فِي اَلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ» فَيَطُوفُ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي جَمِيعِ أَسْوَاقِ اَلْكُوفَةِ ثُمَّ يَرْجِعُ فَيَقْعُدُ لِلنَّاسِ» یعنی مسئولیتی متوجه بازرگانان و تجار است. حضرت می فرماید پیشاپیش طلب خیر کنید و با آسان گرفتن بر مشتریان از خداوند برکت بخواهید یعنی برکت شما از جای دیگری میآید. بعد حضرت میفرماید خود را به بردباری بیارایید یعنی صبور باشید در معامله کردن با مردم، از قسم خوردن بپرهیزید، بعد میفرمایند در معامله دروغ نگویید و از ظلم دست بکشید و با مظلومان منصفانه برخورد کنید و هرگز به ربا نزدیک نشوید. این منشوری است که وجود مقدس امیرالمؤمنین(ع) برای بازاریان بیان فرمودند. بعد فرمودند در حق مردم کم نگذارید. در زمین تلاش فساد انگیز نکنید. بعد هم به حضرت به تمام بازارهای کوفه سر میزد و بعد به مقر حکومتی میرفتند، معلوم است که شخصیتی مثل امیرالمؤمنین با آن جایگاه امامت و عصمت یکی از مسائل کلیدی را این میداند که بازار مسلمانان باید بازاری باشد که ربا در آن نباشد، دروغ در آن نباشد. این مسئولیتها را ما باید به یکدیگر منتقل کنیم تا همانگونه که از کارگزاران انتظار اجرای عدالت داریم، از تک تک آحاد جامعه نسبت به یکدیگر هم این انتظار را داشته باشیم. بنابراین جمع بندی فرمایش حضرت این است که سخت گیری نباید در خرید و فروش نباشد، دروغ و بی انصافی و کم فروشی و ربا هم نباشد.
یکی دیگر از مسائلی که به نظر من خیلی مهم و اساسی است که اجمالاً اشاره میکنم و در خطبه های بعد مفصل به آن میپردازم مسئله احتکار کالا است که امیرالمؤمنین در عهد نامه مالک اشتر مسئله احتکار را مطرح میکند. حاکم اسلامی میتواند با احتکار کالا مبارزه کند و اجازه ندهد که عده ای خون دیگران را بخورند و از این راه بخواهند به ثروت و اموال و دارایی شان بیفزایند. حضرت در نامه به مالک اشتر میفرماید: «فَامْنَعْ مِنَ اَلاِحْتِكَارِ فَإِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنَعَ مِنْهُ وَ لْيَكُنِ اَلْبَيْعُ بَيْعاً سَمْحاً بِمَوَازِينِ عَدْلٍ وَاسِعاً ، لاَ يُجْحَفُ بِالْفَرِيقَيْنِ مِنَ اَلْبَائِعِ وَ اَلْمُبْتَاعِ فَمَنْ قَارَفَ حُكْرَةً بَعْدَ نَهْيِكَ إِيَّاهُ فَنَكِّلْ وَ عَاقِبْ فِي غَيْرِ إِسْرَافٍ» منع کن از احتکار. کالاها باید قیمت مناسب داشته باشد. به مشتری و بایع نباید اجحافی نشود اگر کسی رعایت این قوانین را نکرد، مجازاتش کن. در مجازاتهایت زیاده روی نکن.
برادران! خواهران! اینها آموزه های دینی ما است. حقیقتاً همانگونه که انتظار داریم دیگران به ما خوبی کنند، دیگران هم از ما انتظار خوبی دارند. انشا الله امیدواریم در مسیر عدالت اجتماعی قرار بگیریم و هر کداممان به وظایف دینی و شرعی مان عمل کنیم
اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.
پروردگارا ما را بیامرز، در فرج مولایمان تعجیل فرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت میکنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین و نصلی و نسلم علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.
اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال الصادق(ع): «مَنِ اعتَصمَ باللّه ِ بتَقواهُ عَصَمَهُ اللّه ُ ، و مَن أقبَلَ اللّه ُ عليهِ و عَصَمَهُ لَم يُبالِ لَو سَقَطَتِ السَّماءُ علَى الأرضِ»
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. امام صادق (ع) میفرمایند: هر كه با تقوا داشتن از خدا به او پناه برد، خداوند او را نگه دارد و هر كس كه خداوند به او رو كند و نگه دارش باشد، وى را از افتادن آسمان بر زمين باكى نباشد.
سعی کنیم در زندگی رابطه مان را با خدا تقویت کنیم و از مسیر تقوا، تمسک به خدا بجوییم تا در مقابل آفات و بلایا محفوظ بمانیم.
بیان مناسبتها
25 محرم مصادف است با شهادت امام سجاد(ع). شخصیتی که در پاسداری از عاشورا و کربلا ذرهای آرام نگرفت. نقل شده بعد از حادثه عاشورا حضرت روزها را روزه میگرفت و شبها عبادت میکرد و زمانی که آب و غذا برایشان می آوردند، اشک میریخت و میفرمود: قتل ابن رسول الله عطشانا قتل ابن رسول الله جائعا... چگونه من آب بیاشامم و غذا بخورم در حالی که فرزند رسول الله، با لب تشنه و شکم گرسنه به شهادت رسید.
امام سجاد(ع) در یک سخن زیبایی فرمودند: «المؤمنُ مِن دُعائهِ على ثلاثٍ: إمّا أن يُدَّخَرَ لَهُ، و إمّا أن يُعَجَّلَ لَهُ، و إمّا أن يُدْفَعَ عَنهُ بَلاءٌ يُريدُ أن يُصِيبَهُ» دعاى مؤمن از سه حال خارج نيست: يا برايش ذخيره مى گردد؛ يا در دنيا برآورده مى شود؛ يا بلايى را كه مى خواهد به او برسد، دفع مى شود.
لازم میدانم از ملت عاشورایی بخاطر سوگواری در دهه محرم صمیمانه تقدیر و تشکر کنم. از سخنرانان و گویندگان و عزیزانی که امروز هم از محضرشان قبل از خطبه ها استفاده کردیم نیز تشکر میکنم. امیدوارم به برکت حسین بن علی(ع)، این کشور علوی و فاطمی و حسینی از گزند حوادث مصون بماند ان شاءالله.
نکته دیگر در رابطه با مسئله آغاز جنگ تحمیلی و آغاز هفته دفاع مقدس است. جزء افتخاراتی است برای ملت ما. همه ملتها از ایستادگی ملت ما الگو گرفتند. درورد بر رزمندگان و بسیجیان ما که به کارنامه درخشانشان در طول دفاع مقدس حماسه آفریدند. شجاعت ملت ایران در تاریخ ثبت شد. اعتماد به نفس ملت ایران در تاریخ ثبت شد. روحیه معنویت گرایی در دوران دفاع مقدس موج میزد در فضای جامعه ما. یک فرهنگ بسیجی در میان جامعه ما باقی ماند و این فرهنگ باید همچنان حفظ شود. فرهنگ بسیجی یعنی: سیاسیام نه سیاست زده. اهل بصیرتند ولی از خود راضی نیستند. دنبال جذب حداکثری هستند اما نه به معنای تسامح. این ویژگی فرهنگ بسیجی است که به عنوان ارمغان دوران دفاع مقدس نصیب ملت قهرمان ما شد و مردم ما باید در پاسداشت این فرهنگ عاشورایی نهایت تلاششان را بکار ببرند.
مطلب بعدی بحث مذاکره با آمریکا است و اینکه ملت ما باید این نکته را بدانند که راهبرد دشمنان ما فشار حداکثری به ملت ایران است. در رسانه ها بدون پرده پوشی میگویند ما به ملت ایران میخواهیم فشار حداکثری وارد کنیم. یکی از اهدافشان این است که مسئولین را پای میز مذاکره بکشانند و خواسته های خود را بر ملت ما تحمیل کنند و بعد هم به دنیا اعلام کنند نگاه کنید این فشار حداکثری ما روی مسئولین و ملت ایران جواب داد. اینکه رهبری عزیز بارها هشدار دادند ما با دولت بد عهد آمریکا مذاکره نمیکنیم بخاطر این است که آمریکایی ها اعلام نکنند فشار حداکثری ما جواب داده و مسئولین را پای میز مذاکره نشاندیم. نکته دیگر اینکه اینها در انتظار روزی هستند که ملت را به خیابانها بکشاند و در مقابل نظام و حکومت قرار دهد. ما اعلام میکنیم به فضل پروردگار شما کور خوانده اید و ملت ما تا آخر خواهد ایستاد. منتهی این ایستادگی ما در صحنه شرطی دارد و آن شرط این است که به تعبیر رهبری بزرگوار از منابع و توانمندی داخلی استفاده کنیم تا در پایان راه به دشمن بگوییم فشارهای شما در ملت ما و مسئولین ما تأثیر نگذاشت.
مسئله دیگری که میخواهم اشاره کنیم حادثه پالایشگاه آرامکو است. سؤال میشود عامل حمله به این پالایشگاه کیست؟ نمیخواهند بپذیرند که مردم مظلوم یمن چنین کاری انجام داده اند. یک روز عراق را متهم میکنند و روز دیگر ایران را... لازم نیست کسی را متهم کنید؛ نزدیک 5 سال است که با یک ملت مظلوم میجنگید اما الان که این اتفاق افتاده میگویند یک جنایت جنگی اتفاق افتاده و باید برسی شود که آیا سلاحهای جنگی متعلق به ایران است یا نیست. بمبهایی که روی سر مردم و کودکان مظلوم ریخته میشود نمیگویید آمریکایی است یا اروپایی اما الان سؤال میکنید این سلاحها ساخت کدام کشور است. شما دست از جنگ بردارید و این تبعات را هم نخواهید داشت. زمانی که مسئولین ما اعلام کردند اگر نفت ما صادر نشود هیچ نفتی از خلیج فارس صادر نخواهد شد، آنها خیال میکردند ما تنگه هرمز را میبندیم ولی نمیدانند که انقلابیون دنیا و کسانی که دشمن واقعیشان را میشناسند وارد صحنه خواهند شد و بزرگترین ضربه را به دشمنشان وارد خواهند کرد. اینها واقعیاتی است که باید توجه داشت
مسئله دیگر این است که در آستانه سال تحصیلی قرار داریم. مراکز علمی ما وارد سال تحصیلی جدید میشوند. دانش آموزان عزیز، دانشجویان عزیز، طلاب عزیز، بدانید اقتدار یک ملت در پرتو علم و دانشی است که ملت دارد. علم منشأ قدرت است و اگر امروز ما در صنایع موشکی و دفاعی، حرف اول را میزنیم بخاطر علم و دانش دانشمندان جوان ما است؛ پس از تحصیل علم غفلت نکنیم تا ان شاءالله این کشور بدرخشد و سربلند باشد.
مسئله دیگر در مورد اربعین است. یک راهپیمایی بی نظیر در تاریخ که هم باعث میشود معرفت حسینی گسترده تر شود و هم به تعبیر رهبر عزیز، زمینه تمدن اسلامی در پرتو حرکت اربعین فراهم شود. کار بزرگی است که دارد اتفاق می افتد. پیروان ادیان مختلف در این راهپیمایی شرکت میکنند و علاقه خود را به سید و سالار شهیدان اعلام میکنند. کجای دنیا چنین حرکتی را مشاهده میکنید؟ همینجا از ملت عزیز عراق بخاطر پذیرایی گرمشان از زائران، از دولت عراق بخاطر تسهیل امکانات برای زائرین صمیمانه تقدیر و تشکر میکنیم. امیدواریم امسال هم مراسم اربعین با همان شکوه و عظمت برگزار شود و خاری باشد در چشم دشمنانی که نمیخواهند این حرکت را ببینند.
«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، انقلابمان را به انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگردان، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، تا از ما راضی نشوی ما را از دنیا مبر، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾