|
بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری
مورخ 98/06/08 خطبه شماره 168 |
خطبه اول
السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.
عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال امیرالمؤمنین(ع): «أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِتَّقُوا اَللَّهَ فَإِنَّ اَلصَّبْرَ عَلَى اَلتَّقْوَى أَهْوَنُ مِنَ اَلصَّبْرِ عَلَى عَذَابِ اَللَّهِ»[1]؛ حضرت میفرمایند: اى مردم،رعايت تقواى الهى را بنمائيد، زيرا بردبارى و پايدارى در امر پرهيزگارى آسانتر از تحمّل عذاب الهى است.
در خطبه اول بحث ما پیرامون فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر بود. تاکنون در سرفصل های مختلفی در رابطه با این فریضه سخن گفتیم. آخرین سرفصل معیارهای شناخت معروف و منکر بود. تا کنون به معیارها و شاخص ها و ابعاد مختلفی اشاره کردیم. آخرین معیاری که به آن پرداختیم، مقوله عدالت اجتماعی بود. گفتیم اجرای عدالت اجتماعی در جامعه دینی ما از مصادیق بارز معروف شناخته میشود. یعنی اگر کاگزاران اسلامی و مدیران جامعه و مردم ما هر کدام به سهم خودشان در جایگاهی که دارند در جهت اجرای عدالت اجتماعی تلاش کنند، این عین معروفی است که در جامعه اتفاق افتاده است.
در مورد عدالت اجتماعی به ابعاد و شاخص های آن به صورت مفصل در ضمن چند خطبه اشاره کردیم. از خطبه قبل بحثی را شروع کردیم تحت این عنوان که موانع تحقق عدالت اجتماعی در جامعه چیست؟ توضیح دادیم که دو مانع میتواند بر سر راه اجرای عدالت اجتماعی باشد. اولین عامل و مانع به کارگزاران و مدیران جامعه برمیگردد و عالم و مانع دوم به مردم و آحاد جامعه برمیگردد.
در رابطه با بخشی که به کارگزاران جامعه برگشت، به پنج عامل کلیدی اشاره کردیم؛
اولین عامل که مانعی بر سر راه اجرای عدالت اجتماعی است، گفتیم اگر کارگزاران تحمل شنیدن حرف حق را نداشتند، عامل بزرگی بر سر راه اجرای عدالت اجتماعی است.
عامل دوم این است که خود را برتر از دیگران بدانند.
عامل سوم غفلت از رسیدگی به امور مردم است. کارگزارانی که مردم را به حاشیه برانند و مردم را فراموش کنند، نباید از این جامعه انتظار اجرای عدالت اجتماعی داشت.
عامل چهارم؛ پیش داوری و قضاوت مسئولان بر اساس ظن و گمان است.
پنجمین عامل، تمایلات و هواهای نفسانی کارگزاران است. اگر هر کسی به میل و سلیقه خودش بخواهد جامعه را اداره کند، این جامعه روی عدالت را نخواهد دید.
اما در رابطه با موانعی که به آحاد جامعه برمیگردد:
اولین عامل، گریز مردم از عدالت است. اگر مردم از اجرای عدالت گریزان شدند، یعنی در حقیقت تحمل اجرای عدالت در جامعه نداشتند، اگر کارگزاری اراده کرد که عدالت در جامعه اجرا شود ولی مردم بهانه گیری کردند و هر کدام از زیر بار اجرای عدالت، شانه خالی کردند، چنین جامعه ای رنگ اجرای عدالت را نخواهد دید. من گلایه سوگمندانه امیرالمؤمنین(ع) راجع به مردم زمانه خودشان را بیان میکنم: حضرت فرمودند: « أَيُّهَا [أَيَّتُهَا «خ»] اَلنُّفُوسُ اَلْمُخْتَلِفَةُ، وَ اَلْقُلُوبُ اَلْمُتَشَتِّتَةُ اَلشَّاهِدَةُ أَبْدَانُهُمْ، وَ اَلْغَائِبَةُ عَنْهُمْ عُقُولُهُمْ، أَظْأَرُكُمْ عَلَى اَلْحَقِّ وَ أَنْتُمْ تَنْفِرُونَ عَنْهُ نُفُورَ اَلْمِعْزَى مِنْ وَعْوَعَةِ اَلْأَسَدِ، هَيْهَاتَ! أَنْ أَطْلَعَ بِكُمْ سَرَارَ اَلْعَدْلِ، أَوْ أُقِيمَ اِعْوِجَاجَ اَلْحَقِّ»[2]؛ اى مردم گوناگون داراى دلهاى پراكنده كه (با هم متّفق نبوده) بدنهاشان حاضر و عقل هاشان از آنها پنهان است، با مهربانى تمام شما را بطرف حقّ سوق مى دهم و از آن رم مى كنيد مانند رم كردن بز از آواز شير چه بسيار مشكل است كه بكمك شما عدل پنهان را آشكار سازم يا حقّى كه (گمراه كنندگان) كج نمودهاند راست گردانم.
اینجا سخن از کارگزاران و مجریان نیست، بلکه سخن از مردمی است که تحمل اجرای عدالت را ندارند. اگر مردم آغوش باز نکنند برای اجرای عدالت، در چنین جامعه ای، عدالت تحقق پیدا نمیکند.
بنابراین هم کارگزاران باید تحمل شنیدن سخن حق را داشته باشند و عزمی راسخ برای اجرای عدالت داشته باشند و هم جامعه پذیرای اجرای عدالت باشد تا در جامعه ای که میخواهد راه امیرالمؤمنین را بپیماید در آن جامعه، اجرای عدالت شود.
عامل دوم مربوط به این است که جامعه ای که دچار ضعف نفس و سستی است، میخواهد، اما به میدان نمیآید. امیرالمؤمنین میفرماید شما گاهی از من تند تر هستید و شعارهایتان از من تندتر است ولی چه شده است که روز حادثه و روزی که باید در میدان اجرای عدالت باشید، آنجا حضور ندارید. حضرت میفرماید: «لَا يَمْنَعُ الضَّيْمَ الذَّلِيلُ وَ لَا يُدْرَكُ الْحَقُّ إِلَّا بِالْجِدِّ.... كَلَامُكُمْ يُوهِي الصُّمَّ الصِّلَابَ وَ فِعْلُكُمْ يُطْمِعُ فِيكُمُ الْأَعْدَاءَ تَقُولُونَ فِي الْمَجَالِسِ كَيْتَ وَ كَيْتَ فَإِذَا جَاءَ الْقِتَالُ قُلْتُمْ حِيدِي حَيَادِ»[3]. براستي كه ذليلان در مقابل ستم نايستند و با ستمگر نستيزند، و اين ناموس الهي است كه تنها با جدّيت و اراده پولادين به حق توان رسيد ..... سخنان ادّعايى شما، سنگ هاى سخت را مى شكند، ولى رفتار سست شما دشمنان را اميدوار مى سازد، در خانه هايتان كه نشسته ايد، ادّعاها و شعارهاى تند سر مى دهيد، امّا در روز نبرد، مى گوييد اى جنگ، از ما دور شو، و فرار مى كنيد.
بنابراین تلاش کنیم در جامعه، هم مجریان سالم عمل کنند و هم مردم گریز از عدالت نداشته باشند بلکه با اراده ای استوار در میدان حضور پیدا کنند.
اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.
پروردگارا جامعه ما را جامعه عدالتخواه قرار بده، برکاتت را بر ما نازل بفرما، در فرج مولایمان تعجیل فرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت میکنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین و نصلی و نسلم علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.
اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال امیرالمؤمنین (عليه السلام): «التَّقْوَى غَايَةٌ لَا يَهْلِكُ مَنْ تَبِعَهَا وَ لَا يَنْدَمُ مَنْ يَعْمَلُ بِهَا لِأَنَّ بِالتَّقْوَى فَازَ الْفَائِزُونَ وَ بِالْمَعْصِيَةِ خَسِرَ الْخَاسِرُون»[4]. مولا امیرالمؤمنین (علیه السّلام) فرمودند: تقوا هدفی است که هر کس از آن تبعیّت کند هلاک نمی شود و هر کس بدان عمل کند پشیمان نمی گردد، زیرا به وسیله تقواست که رستگاران رستگار شدند و به سبب معصیت است که زیان کاران زیان کردند.
در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره میکنم.
نکته اول: از شما مردم خوب و متدین به خاطر بزرگداشت اعیاد اسلامی عموماً و عید غدیر خصوصاً تشکر میکنم. امسال حضور مردم ما در پاسداشت عید غدیر تماشایی بودم. من اینجا نبودم ولی شنیدم که مردم قم و شهرهای دیگر، این روز بزرگ را به عنوان بیعت با امیرالمؤمنین گرامی داشتند. خوشا بحال شما که به آن حدیث عمل میکنید که فرمود: «شیعتنا خلقوا من فاضل طینتنا یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا»[5] و بر اساس این کلام نورانی یک تقاضا دارم و آن اینست که ماه محرم هم در پیش است. اگر در اعیاد اینگونه عمل میکنیم، در مراسمات عزاداری هم سنگ تمام بگذاریم. محرم ماه نهضت و قیام و عاطفه و منطق و استدلال و حماسه است. سخنرانان و مداحان عزیز در ماه محرم و صفر خیلی خوب میتوانند نقش آفرینی کنند. در تبیین مکتب و معارف اهل بیت کوتاهی نکنند.
نکته دوم: امروز روز 8 شهریور مصادف با سالگرد شهادت شهید رجایی و شهید باهنر است. یاد این دو عزیز را که الگوی خوبی برای کارگزاران اسلامی هستند، گرامی میداریم. همچنین یاد و خاطره دیگر شهدا مثل شهید قدوسی و رئیسعلی دلواری را گرامی میداریم.
امروز به عنوان روز مبارزه با تروریسم هم نامگذاری شده. دشمنان ما در مقام ادعا خیلی حرف میزنند اما در مقام عمل چیزی برای عرضه ندارند. طالبان و داعش را همین آمریکا و اروپایی ها به وجود آوردند. منافقینی که در این کشور دست به ترور زدند و از مجموع 17 هزار تروری که در کشور اتفاق افتاد، بیش از 12 هزار نفر شهید شدند؛ اینک این منافقین کجا زندگی میکنند؟ در آغوش مدعیان حقوق بشر و کسانی که مدعی مبارزه با تروریسم هستند. خوشبختانه مردم ما و جهانیان و مردم آزادیخواه دنیا چهره اینها را خوب شناخته اند و دیگر جایی برای اینکه خودشان را عرضه کنند باقی نمانده است.
نکته سوم: روز نهم شهریور را باید گرامی بداریم؛ یاد شخصیت بزرگ، رهبر شیعیان لبنان که مردم عزیز لبنان همچنان منتظر حضور این شخصیت در میان خودشان هستند. امیدواریم خدای متعال به این عزیزان خوشحالی عنایت کند و بتوانند بار دیگر در کنار رهبرشان قرار بگیرند.
ما در هفته دولت قرار داریم. مقام معظم رهبری به دولت فعلی فرمودند دو سال زمان کمی برای کار کردن نیست. باید گزارش به مردم بدهند که در طول یکسال کارهای انجام شده چیست؟ رهبر معظم انقلاب فرمودند ما دو مسئله مهم و اساسی داریم که باید رویش دقت شود. 1- اولیت بندی کنیم که چه کارهایی میخواهیم انجام دهیم. 2- از حاشیه سازی پرهیز کنیم. مردم ما آرامش میخواهند و میخواهند یکپارچه بمانند تا در مقابل دشمن مقاومت کنند. بنابراین باید اولویت بندی کرد و از هرنوع حاشیه سازی که زمینه را برای رخنه دشمن فراهم میکند باید پرهیز کنیم. اولویت ما امروز اقتصاد و فرهنگ است. در مورد مسائل اقتصادی باید کاری کنیم که تولید رونق پیدا کند، به تولید کنندگان باید امتیاز دهیم. تولید کنندگان سربازان جبهه جنگ اقتصادی ما هستند؛ همانگونه که ما در دوران دفاع مقدس، رزمندگانمان را تکریم میکردیم، امروز تولید کنندگانمان در عرصه جنگ اقتصادی را باید تکریم کنیم. مسئله فرهنگ هم یک مسئله کلیدی و اساسی است. اگر بگوییم دشمن در مواجهه با ارزشها قتل عام به راه انداخته آن هم در پرتو فضای مجازی، گزاف نگفتهایم. اگر به تعبیر رهبری، دشمن شبیخون فرهنگی زده، گزاف نگفته ایم. باید مواظب فرهنگمان باشیم. جهتگیری ها و حرکاتمان باید اسلامی باشد. یکی از مسائلی که دغدغه مؤمنین و متدینین ما را تشکیل میدهد مسئله حجاب و عفاف در جامعه ما است. علاوه بر اینکه ما از خانواده و انتظار داریم برای حفظ کرامت زن و حجاب و عفاف، از کارگزاران نظام و همایشهایی که برگزار میکنند نیز انتظار داریم راجع به این ارزش دینی و اسلامی دقت کنند و کاری نکنند که دشمنان بگویند بعد از چهل سال، اینها دارند با ارزشهایشان مقابله میکنند. این از مطالبات جدی مردم مؤمن و متدین ما است.
مسئله دیگری که میخواهم اشاره کنم مسئله مبارزه با مفاسد اجتماعی است. تنها یک قوه نمیتواند با مفاسد اجتماعی مبارزه کند. باید هر سه قوه در کنار هم قرار بگیرند و همپوشانی کنند تا در نتیجه خروجی آن مبارزه با مفسدان بخصوص مفسدان دانه درشت شود. اگر یک مجموعه ای بخواهد با مفاسد مبارزه کند و مجموعه دیگری اعتراض کند، مبارزه با مفاسد رونق پیدا نمیکند. باید قوه مجریه نظارت کامل داشته باشد، کارگزاران به مُرّ قانون عمل کنند و ساختارها اصلاح شود و از سوی دیگر اگر دستگاه قضایی با مفاسدی برخورد کرد، قاطعانه ورود کند و دیگر قوا، زمینه و تسهیلاتی را برای اجرای قانون فراهم کند؛ آنجاست که جامعه ما احساس آرامش میکنند. در همین مدت کوتاهی که دستگاه قضایی یک تلاش جدی شروع کرده، مردم ما احساس میکنند یک حرکتی در جامعه ایجاد شده و به آینده انقلابشان امیدوار میشوند.
مسئله دیگری که میخواهم اشاره کنم در مورد مذاکره با آمریکا است. البته ان شاءالله مسئولان ما دنبال تجربه تلخ گذشته نخواهند بود. ما تجربه خوبی از حدود دو سال مذاکره نداریم؛ دشمنان در صدد مکر و فریب اند. آنها ظاهری را آراسته میکنند ولی در واقع در صدد ضربه زدن به نظام و انقلاب هستند. ما این گام کاهش تعهدات برجامی را که شروع کردیم باید ادامه دهیم تا دشمن بداند که ما بی تفاوت نیستیم در مقابل عدم عمل به تعهداتشان. ما کسانی نیستیم که از مذاکره با انسانهای اهل منطق و اهل تعهد فرار کنیم اما اگر طرف مقابل، بی تعهدی کرد و بدون منطق اقدامی را انجام داد ملت رشید ما اجازه نخواهند داد که ما در مقابل انسانهای بی منطق به مذاکره بنشینیم و مذاکره کنیم.
مسئله کشمیر متاسفانه زخمی است بر پیکر جامعه اسلامی ما. رابطه ما با دولت هند رابطه خوبی است ولی محدودیتها و بازداشتهایی که برای مسلمانان کشمیر به وجود می آورند را میشنویم. از پشت همین تریبون از مسئولان هند میخواهیم که شرایطی را برای زندگی مسالمت آمیز مردم مسلمان کشمیر فراهم کنند تا بتوانند با آرامش به زندگیشان ادامه دهند.
مسئله دیگر در مورد جشن عاطفه ها است. برادران و خواهران! سال تحصیلی نزدیک است و ما دانش آموزان و دانشجویان بی بضاعتی داریم. خوب است شما هم در این جشن عاطفه ها شرکت کنید و ان شاءالله فرزندان عزیزی که بضاعت مالی ندارند را مانند فرزندان خودتان حساب کنید تا آنها هم بتوانند سال تحصیلی خوبی را پشت سر بگذارند.
نکته آخر در مورد حجاج بیت الله الحرام است. تقبل الله اعمالکم جمیعاً. الان که به سلامت برمیگردید در ولیمه دادن ها کمی ملاحظه کنید. ولیمه ها را کمی ساده تر برگزار کنید تا در نتیجه آن مبلغ مازاد را به نیازمندان کمک کنید و آنها را در زندگی خودتان شریک کنید.
«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
پروردگارا ما را بیامرز، به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، انقلابمان را به انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگردان، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، تا از ما راضی نشوی ما را از دنیا مبر، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾