سوره بقره آیه 35مورخ 94/03/06

درس تفسیر حضرت آیة الله حسینی بوشهری(دامت برکاته)

موضوع کلی: سوره بقره                                                                تاریخ: 6 خرداد 1394

موضوع جزئی: تفسیر آیه 35                                     مصادف با: 8 شعبان  1436

سال: پنجم                                                                                جلسه: 77

 

 

 

 

 

 

 

 

«الحمدلله رب العالمين و صلي‌الله علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائهم اجمعين»

 

ادامه تفسیر آیه 35 

«وَ قُلْنا يا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَ كُلا مِنْها رَغَداً حَيْثُ شِئْتُما وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونا مِنَ الظَّالِمينَ».[1]

عرض کردیم که مقصود از واژه «الجنة» در آیه مذکور، جنة الخُلد نیست، همچنین گفته شد که جنت دنیا نیز نمی‎تواند مورد نظر باشد زیرا در دنیا، گرسنگی و برهنگی و تشنگی و امثال آن وجود دارد در حالی که در سوره طه به حضرت آدم (ع) خطاب می‎شود «إِنَّ لَكَ أَلاَّ تَجُوعَ فيها وَ لا تَعْری*وَ أَنَّكَ لا تَظْمَؤُا فيها وَ لا تَضْحى‏»؛[2] این آیه گرسنگی و تشنگی را نفی می‎کند در حالی که در جنّتِ دنیا ممکن است انسان دچار گرسنگی و تشنگی شود و امکاناتی وجود دارد که انسان به وسیله آنها رفع نیاز می‎کند لذا مراد از «الجنّة» در آیه مذکور جنّت دنیا نیز نمی‎باشد.

اشکال: برخی گفته‎اند که مقصود از آیه «إِنَّ لَكَ أَلاَّ تَجُوعَ فيها وَ لا تَعْری* وَ أَنَّكَ لا تَظْمَؤُا فيها وَ لا تَضْحى‏»[3] این است که انسان احساس گرسنگی و تشنگی می‎کند لکن چون امکانات و لوازم برایش فراهم است می‎تواند این نیاز را رفع کند.

پاسخ: اصل غذا و نوشیدن آب دلیل بر گرسنگی نیست زیرا گاهی از اوقات غذا و نوشیدنی برای انسان فراهم است ولی الزاماً به این معنا نیست که انسان گرسنه باشد؛ به تعبیر روشن‎تر مقصود آیه، دفع امور چهارگانه [گرسنگی، برهنگی، تشنگی و آفتاب‎زدگی] است نه رفع آن یعنی در بهشتِ حضرت آدم، امور چهارگانه یادشده، یافت نمی‎شود لذا این آیه در مقام رفع نیست بلکه در مقام بیان دفع این امور است.

نظر آیت الله جوادی آملی (حفظه الله تعالی)

نظر بزرگانی از جمله حضرت آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) این است که بهشت یاد شده در آیه 35 سوره بقره، بهشت خُلد نیست زیرا اگر بهشت خُلد مورد نظر باشد شیطان در آن راه ندارد و حضرت آدم (ع) از آن رانده نمی‎شد. ایشان معتقد است که مقصود از «الجنة» در این آیه، بهشت برزخی است.

«والحمد لله رب العالمین»



[1]. «البقره»: 35.

[2]. «طه»:119-118.

[3]. همان.

Please publish modules in offcanvas position.