حضرت آيت الله سيد هاشم حسيني بوشهري «دامت برکاته» در گفتگو با یکی از خبرگزاری ها در جواب این سوال که تاکيد شما به افزوده شدن آموزش هاي آکادميک به دوره هاي حوزوي در چه راستايي است و چه تلاش هايي براي به روز شدن اطلاعات طلاب صورت مي گيرد؟ فرمودند:ما متناسب با اقتضائات فضايي که در آن زندگي مي کنيم، نيازهاي جامعه و انتظاري که از فارغ التحصيلان حوزه داريم، بايد برنامه ريزي کنيم. در دنياي امروز که عصر مدرن و دهکده جهاني ناميده مي شود، فعاليت و حضور حوزوياني که بايد موازين ديني و اسلامي را به جامعه معرفي کنند -آن هم نه فقط جامعه محدود ايران- محدود به مسجد محل خودشان، استان و کشور خودشان نيست. امروز انتظارات بين المللي از روحانيت ما مي رود که بتوانند تاثير گذار باشند. چون قبل از پيروزي انقلاب به دو دليل صداي روحانيت ما به جايي نمي رسيد. يکي به دليل اينکه دستگاه حاکم، اجازه حضور جدي و نقش آفرين به روحانيت نمي داد و دوم اينکه امکانات پيشرفته در دست نبود که صداي روحانيت را به بيرون مرزها بفرستد.امروز همه جوامع بشري اعم از ديندار و سکولار، زماني که نام دين و حوزه علميه را مي شنوند، حوزه هاي علميه را در امتداد حرکت پيامبر اعظم و اهل بيت مي دانند، انتظارات گسترده اي دارند.
يکي از مسائل مهمي که ما روي آن تاکيد داريم، آن است که روحانيت بايد با زبان مخاطبش آشنا باشد. مخاطبان روحانيت ما تنها فارسي زبانان و ايرانيان نيستند. مخاطبين امروز ما کشورهاي عرب زبان، فرانسه، انگليسي و اسپانيولي زبان و .. هستند. حوزه در سالهاي اخير حرکت خوبي را آغاز کرد. امروز ما در حوزه موسسه اي با عنوان موسسه مطالعاتي راجع به معارف اسلامي داريم که شرط ورود داوطلبان تحصيل، آگاهي و آشنايي بالا به زبان است. دانشجويان و طلبه هاي اين موسسه بايد با زبان عربي يا انگليسي آشنا باشند. درس ها در اين موسسه نيز از سوي اساتيد مسلط به اين زبان ها ارائه مي شود و کتب و آزمون ها نيز به همين زبان ها است. طلبه اي که دو سه سال سابقه تحصيل در چنين حوزه اي را داشته باشد متفاوت از طلبه اي است که 10-15 سال سابقه تحصيل در حوزه هاي ديگر را دارد و چون با زبان آشنا نيست نمي توانيم وي را به خارج از مرزها براي ارتباط با مخاطبين برون مرزي اعزام کنيم. اما طلبه هايي که زبان مي دانند با سه چهار سال سابقه تحصيل در حوزه مي توانند به کشورهاي مختلف اعزام شوند. امسال در طول تابستان 500 طلبه را وارد عرصه زبان آموزي کرده ايم. البته در سالهاي قبل هم در اين زمينه فعال بوده ايم اما امسال با حرکت پرشتاب تري پيش رفتيم. اميدواريم در برهه اي نه چندان طولاني، مجموعه قابل قبولي از طلبه ها را تحت پوشش برنامه زبان آموزي قرار دهيم. اولويت اول ما زبان عربي است و ديگر زبان ها هم در اولويت بعدي هستند.
علت اينکه مي خواهيم حوزه ما روزآمد باشد، به دليل نيازهاي جامعه، گسترش دامنه علوم و رسالت سنگيني است که امروز به خاطر شرايط عصر ما به دوش روحانيت است.
طلبه هاي ما با توجه به گستره دايره علوم بايد با سلسله دانش هايي متفاوت از آنچه در حوزه به شکل سنتي تدريس مي شده، آشنايي داشته باشند. به دليل مواجه شدن با مخاطبان مختلف و نيازهاي امروز جوامع بشري در حوزه دين و معارف اسلامي، لازم است که طلاب با علومي چون روانشناسي، جامعه شناسي، مشاوره و ... آشنا بشوند. چرا که مثلا متاسفانه بسياري از الگوهاي مشاوره اي در کشور ما برآمده از فرهنگ و نظريات غربي است. در حاليکه ما سرمايه غني اي از آيات قرآن و روايات و سيره اهل بيت داريم که بهترين مشاوره ها را مي توانيم از دل اين منابع سرشار استخراج کنيم و طلبه ها بر اساس معارف ديني به مراجعان مشورت دهند. امروزه شاهد از هم پاشيدگي در خانواده ها هستيم که بخشي از آن به مشورت دادن هاي بدون ضابطه ديني و اسلامي برمي گردد که خيلي راحت راه هر مشکلي را در خانواده ها، در جدا شدن زوجين مي دانند. براي مشاوران مساله طلاق عادي است در حاليکه اين امر از مباح هاي منفور در منظر باري تعالي است. اين نمونه ها نشان دهنده تفاوت معيارهاي غرب با دنياي اسلام است. طلبه هاي ما علاوه بر فقه و اصول که دروس اصلي حوزه هستند، بايد با ديگر علوم نيز آشنا باشند. البته «فقه» امروز نيز به دليل مسائل نو پيدا و مسائل مستحدثه در دنياي امروز، متفاوت از گذشته است. «فقه» امروز ما با «فقه» محدود گذشته متفاوت است. براي همين است که علاوه بر تحصيل تاريخ، نهج البلاغه و قضا در اسلام و علوم تربيتي، 28 رشته تخصصي در حوزه داريم که هنوز کامل نيست و بايد در ديگر زمينه ها هم فارغ التحصيل داشته باشيم. انشالله امسال يا سال آينده تعداد رشته هاي تخصصي ما افزايش مي يابد تا حوزه ما جامع باشد. در گذشته که دامنه علوم محدود بود، مي شد به يک نفر گفت «جامع المعقول والمنقول». يعني کسي که هم دانش هاي معقول را داشت و هم دانش هاي نقلي همچون حديث و امثالهم را. اما امروزه به دليل گستردگي علوم، اين جامعيت در يک فرد جمع نمي شود. از اين رو نيازمند حوزه اي جامع هستيم که در عرصه هاي مختلف طلابي داشته باشيم که بتوانند پاسخگوي نياز جامعه باشند.
علت اينکه مي خواهيم حوزه ما روزآمد باشد، به دليل نيازهاي جامعه، گسترش دامنه علوم و رسالت سنگيني است که امروز به خاطر شرايط عصر ما به دوش روحانيت است.