اخبار

حضرت آیت الله حسینی بوشهری«دامت برکاته» استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای درس اخلاق  و تفسیر خود با بیان نکات اخلاقی درباره اهمیت خوف الهی فرمودند: روایت اول: قال الصادق (ع): «خَفِ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ وَ إِنْ كُنْتَ لَا تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ»^[1].

امام صادق (ع) در روایت مذکور، فرموده است که از خدا چنان بترس كه گويى او را مى‏بينى؛ چه، اگر تو او را نمى‏بينى، او تو را مى‏بيند. اگر فكر كنى كه او تو را نمى‏بيند هر آينه كافر شده ‏اى و اگر بدانى كه او تو را می ‏بيند و با اين حال دور از چشم مردم و در برابر ديدگان خدا گناه كنى، بي‏ گمان او را در حدّ پست‏ترين بينندگان خود قرار داده ‏اى.

خداوند متعال فرموده است: «وَ سَيَرَی ٱللَّهُ عَمَلَكُم وَ رَسُولُهُۥ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَی عَالِمِ ٱلغَيبِ وَ ٱلشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُم تَعمَلُونَ»[2]؛ و خدا و رسولش، اعمال شما را مى‏ بينند، سپس به سوى كسى كه داناى پنهان و آشكار است بازگشت داده مى‏ شويد و او شما را به آنچه انجام مى‏داديد، آگاه مى‏ كند (و جزا مى‏دهد!).

انسان باید به ناظر بودن خداوند متعال بر اعمال و رفتار خود معتقد باشد و بداند که فرشتگان الهی اعمال و رفتار او را ضبط و ثبت می‏ کنند و روز قیامت اعمالی که در دنیا انجام داده است به او نشان داده خواهد شد. خداوند فرموده است: «ٱقرَأ كِتَابَكَ كَفَی بِنَفسِكَ ٱليَومَ عَلَيكَ حَسِيبًا»[3]؛ (و به او می‏گوییم:) كتابت را بخوان، كافى است كه امروز، خود حسابگر خويش باشى.

وقتی پرونده انسان به او نشان داده می‏شود و اعمالی که در دنیا مرتکب شده است را می‏ بیند، گاهی گناهانی را در پرونده خود مشاهده می‏ کند که می‏گوید من اینها را انجام نداده ‏ام، در پاسخ، به او گفته می‏شود که درست که تو اینها را انجام نداده‏ ای ولی این گناهان مربوط به فلان شخص است که تو حق او را پایمال کرده‏ ای، غیبت او را کرده ‏ای، آبروی او را برده ‏ای و برای تو ثبت شده است و در مقابل، حَسنات تو برای او ثبت شده است.   

بنابراین، طبق روایت امام صادق (ع)، انسان باید به گونه‏ ای از خدا بترسد و خوف الهی در وجودش رسوخ پیدا کرده باشد که گویا خدا را می‏ بیند، هرچند که خداوند متعال دیده نمی ‏شود، ولی متوجه باشد که او تو را می‏ بیند و هیچ چیزی از قلم نمی‏ افتد و کوچک‏ترین عملی که از او سر می ‏زند ثبت و ضبط می‏ شود لذا انسان باید مواظب اعمال و رفتارش باشد و علاوه بر خود مواظب خانواده و اهل و عیال خود نیز باشد و آنها را از آتش جهنم برحذر دارد. خداوند متعال فرموده است: «يَا أَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوا أَنفُسَكُم وَ أَهلِيكُم نَارًا وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَ ٱلحِجَارَةُ عَلَيهَا مَلَائِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لَّا يَعصُونَ ٱللَّهَ مَا أَمَرَهُم وَ يَفعَلُونَ مَا يُؤمَرُونَ»[4]؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد خود و خانواده خويش را از آتشى كه هيزم آن انسان‏ها و سنگ‏هاست نگه داريد؛ آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سخت‏ گيرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى‏ كنند و آنچه را فرمان داده شده ‏اند (به طور كامل) اجرا مى‏ نمايند!

روایت دوم: قال الصادق (ع): قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ تَرَكَ مَعْصِيَةً لِلَّهِ مَخَافَةَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَرْضَاهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[5].

امام صادق (ع) از رسول گرامی اسلام (ص) نقل کرده است که آن حضرت (ص) فرموده است که هر کس برای خدا و از روی خوف خداوند تبارک و تعالی معصیتی را ترک کند، خدا او را در روز قیامت راضی می‏نماید.

خداوند متعال خطاب به پیامبر اکرم (ص) فرموده است: «وَ لَسَوفَ يُعطِيكَ رَبُّكَ فَتَرضَی»[6]؛ و به زودى پروردگارت آن قدر به تو عطا خواهد كرد كه خشنود شوى!

در روایت مذکور، نیز امام صادق (ع) از قول پیامبر اکرم (ص) نقل کرده است که کسی که به خاطر خدا گناه را ترک کند، خدا در روز قیامت او را راضی خواهد کرد.

گاهی انسان گناهانی که انجام می‏دهد را کوچک می‏ شمارد لذا چه بسا با این نگاه، گناهان کوچک را تکرار کند، در حالی که اصرار بر انجام گناه صغیره نیز همانند ارتکاب گناه کبیره عدالت انسان را زیر سؤال می ‏برد.

تقسیم گناه به صغیره و کبیره از باب امر نسبی است و منظور این است که فلان گناه نسبت به فلان گناه صغیر یا کبیر است، وگرنه همه گناهان کبیره ‏اند زیرا گناه، تجرّی و جرأت‏ورزی نسبت به خداوند متعال است لذا گناهی که به ظاهر کوچک است نیز بزرگ است.

نوشتن دیدگاه