شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت 96/03/10

 

حضرت آیت الله حسینی بوشهری«دامت برکاته» استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در حاشیه درس تفسیر خود با بیان نکاتی اخلاقی درباره شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت فرمودند:

روایت اول: قال مولینا الإمام المجتبی (ع): «الْخَيْرُ الَّذِي لَا شَرَّ فِيهِ الشُّكْرُ مَعَ النِّعْمَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّازِلَةِ»[1].

امام مجتبی (ع) در روایت مذکور، فرموده است که خیری که هیچ شری در آن نیست، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت ناگوار است.

خداوند متعال نعمات زیادی به ما داده است، ولی متأسفانه ما انسان‎ها آن‎گونه که باید شاکر نعمات الهی نیستیم. خداوند متعال فرموده است: «...وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ».[2] انسان‎ها همیشه از خداوند طلبکارند، در صورتی که با توجه به آنچه در روایات آمده است انسان خود را باید بدهکار بداند، امام کاظم (ع) فرموده است: «أَكْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ: اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِي مِنَ الْمُعَارِينَ وَ لَا تُخْرِجْنِي مِنَ التَّقْصِيرِ...»[3]؛ خدايا! مرا از جمله عاريت داده‏شدگان مگردان و مرا از حدّ تقصير بيرون مبر. راوی عرض كرد که امّا عاريت‏داده‏شدگان را شناخته و دانسته‏ام كه ايشان كيستند. مردى، دين را به عاريت به او مى‏دهند، پس از آن بيرون مى‏رود. بفرما كه معنى اينكه مرا از حدِّ تقصير بيرون مبر، چيست؟ فرمود: «هر عملى كه به آن رضاى خداى عز و جل را خواسته باشى، در باب آن، در پيش خود مقصّر باش و چنان بدان كه در آن كوتاهى كرده‏اى زيرا كه همه مردمان در اعماق خويش، ميان خود و خدا مقصّرند مگر كسى كه خداى عز و جل او را نگاه داشته باشد».

بعضی انسان‎ها ایمانشان عاریه‎ای است یعنی شرائط محیط و اقتضائات محیط را در نظر می‎گیرند و بر اساس آن ایمان خود را منطبق می‎کنند؛ مثلاً اگر اقتضا این باشد که خود را متدیّن و مؤمن جا بزند، این کار را می‎کند و اگر اقتضا غیر این باشد همان‎گونه رفتار می‎کند و به قول معروف خود را با جماعت هماهنگ می‎کند «خواهی نشوی رسوار همرنگ جماعت شو» لذا با فقرا با ادبیات فقرا و با ثروتمندان با ادبیات خود آنها سخن می‎گوید و منطق ثابتی ندارد در حالی که مؤمن رنگ عوض نمی‎کند و دارای منطق ثابت است لذا آن شخص با اینکه مارکسیست است در رابطه با امیرالمؤمنین امام علی (ع) می‎گوید که امام علی (ع) شخصیتی بود که منطق ثابت داشت و زمانی که بر مسند خلافت نشست همان‎گونه زندگی کرد که قبل از آن می‎زیست و رفتار بعد از خلافتش با قبل از آن تفاوتی نکرد. لذا مؤمنان همیشه خود را بدهکار می‎دانند و شاکرند و در مقابل ناملایمات صبر پیشه می‎کنند ولی بعضی همیشه گله و شکایت دارند و برای اینکه به خواسته خود برسند به هر چیزی متوسل می‎شوند. نقل شده است که دانشمندی به چوپانی رسید، از او پرسید که چرا علم نمی‎آموزی؟ گفت من چیزی‎های آموخته‎ام که عالمان نیاموخته‎اند و آن این است که تا راست باشد، دروغ نمی‎گویم، تا حلال باشد از حرام استفاده نمی‎کنم، تا در خودم عیب است به عیوب دیگران نمی‎پردازم، تا رزق خداوند متعال تمام نشده است دست نیاز پیش دیگری دراز نمی‎کنم و تا پای در بهشت ننهاده‎ام از شر شیطان در امان نیستم. دانشمند گفت که حقا که آنچه باید بیاموزی، آموخته‎ای.

 پس مؤمن همیشه شاکر است و در برابر بلا و مشکلات، صبر می‎کند.

روایت دوم: عن مولینا الإمام زین العابدین (ع): «الْخَيْرُ كُلُّهُ صِيَانَةُ الْإِنْسَانِ‏ نَفْسَهُ»[4]؛ همه خیر در این است که انسان مواظب نفس خود باشد.

انسان‎هایی که از نفس خود مواظبت می‎کنند، یعنی شهوت، شکم، گوش، زبان، چشم و بقیه اعضاء خود را مواظبت می‎کنند، همچنین رفتار و کردار خود را مواظبت می‎کنند، همه خیر و خوبی‎ها را درک خواهد کرد.

روایت سوم: عن مولینا الإمام الجواد (ع): «مَنْ غَلَبَ‏ جَزَعُهُ عَلَى صَبْرِهِ‏ حَبِطَ أَجْرُهُ»[5]؛ کسی که جزعش بر صبرش غلبه کند، اجرش را حبط کرده است.

روز قیامت خطاب می‎شود که صابرین چه کسانی‎اند؟ بعضی گردن‎های خود را برافراشته می‎کنند و می‎گویند که ما اهل صبریم.

طبق آنچه در روایات آمده است، صبر بر سه قسم است؛ صبر بر طاعت، صبر بر مصیبت و صبر بر معصیت. انسانهای مؤمن بر طاعت و بندگی خدا صبر می‎کنند، همچنین، در مقابل مصیباتی که برای آنها پیش می‎آید صبر می‎کنند و در دوری از معصیت نیز صبوری می‎کنند.

 



[1]. حسن بن على، ابن شعبه حرانى، تحف العقول، ص234.

[2]. «سبإ»:13.

[3]. محمد بن یعقوب، کلینی، الکافی (ط- الإسلامیة)،ج2، ص73.

[4]. حسن بن على، ابن شعبه حرانى، تحف العقول، ص278.

[5]. همان، ص456.  

دیدگاه‌ها   

مصطفوی
#1 مصطفوی 1396-03-10 18:06
این صفجه را باید به طرفداران رئیسی بدید بخونند تا از مصیبت زدگی خارج بشن
نقل قول کردن

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

Please publish modules in offcanvas position.