قال علی بن موسی الرضا: «وَ أَحْسِنُوا الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ كَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ بِهِ وَ مَنْ رَضِيَ بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ الْيَسِيرَ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِيَ بِالْيَسِيرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ تَنَعَّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْيَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ»[1]
امام رضا (ع) میفرماید: «به خداوند خوش گمان باشيد زيرا هر كه به خداخوش گمان است خدا با همان گمانى كه به خدا دارد با اوست و هر كه به اندك روزى خرسند است اندك كردارى از او پذيرفته شود، و هر كه به حلالى اندك خرسند است بارش سبك است و خاندانش در نعمتند و خداوندش به درد دنيا و هم به درمان آن بينا سازد و او را به سلامت از دنيا به خانه ايمنى (بهشت) درآورد. در شرح اين جملهگفتهاند: معنايش اين است كه خداى عزّ و جلّ همراه با خوشگمانى( و نيّت خوب) بنده خود در كار نيك و بدگمانى و بدنيّتى او در كار بد است زيرا هر كه كارش نيك باشد گمانش نيك است و هر كه عملش بد باشد گمانش بد است.»
بعضی به خداوند سوءظن دارند و مدام شکوِه می‌کنند که چرا فقیر شدیم!بجایی اینکه عدم توفیقاترا به گردن خودمان بگذاریم، به حساب خدا می‌گذاریم.
اما عده‌ای اینچنین نیستند و تمام وجوشان اعتماد و حسن ظن به خدا استو رضای خود را در رضای خدا می‌دانندالبته نتیجه اعمال خودشان را نفی نمی‌کنند. حضرت می‌فرمایند:«زندگیتان را با حسن ظن به خدا سپری کنید.» بخصوص شرائط ما طلبهها با بقیه جامعه متفاوت است.ما که می‌خواهیم مبلّغ و مروّج دین خدا باشیم، هدایتگر مردم باشیم،بیشترین حسن ظن را ما باید داشته باشیم.این حسن ظن یک نکته‌ای دارد که ما به آن سخت نیازمندیم و اگر از ما گرفته شود، هر چند بهترین سخنرانی‌ها و بهترین حرفها و مطالب را بگوئیم چون آن نکته و معنی نیست، در نتیجه اثر بخش نیست «أَحْسِن الظَّنّ بِاللَّهِ»حسن ظن به خدا داشته باش و به خدا خوش بین باش«مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ كَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ» حضرت میفرماید: اگر کسی حسن ظن به خدا داشت و به خداوند خوش بین بود و بدبین نبود، خداوند هم همراه ظن اوست. وقتی شما به کسی خوش‌بین هستید متقابلاً او هم خوش‌بین است و خداوند هدایتگر و همراه می‌شود. خداوند انسان را در جاهای مختلف (خلوت و جلوت) یاری می‌کند. خدا در حضور من و در غیاب من، مدافع من می‌شود زیرا کسی که به خداوند خوش‌بین است مؤمن است «إِنَّ اللّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا»[2]خداوند مدافع مؤمن است و اگر بخواهیم خداوند مدافع ما باشد به خدا خوش‌بین باشیم تا این خوش‌بینی بازتاب پیدا کند، بازتاب آن برکاتی است که از ناحیه خداوند سراغ ما می‌آید کسانی که در زندگیشان خوش‌بین بودند عنایات الهی فوج فوج سراغشان آمده اگر ما به آدمی بدبینی باشیم می‌گوید اینکه به من بدبین است چکارش کنیم خدا هم که کوتایی نکرده در تفسیر امروز در مورد هدایت خداوند صحبت می‌کنیم که هدایت خداوند عام است و شامل همه می‌شود.«وَ مَنْ رَضِيَ بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ الْيَسِيرَ مِنَ الْعَمَلِ» در زندگیمان اگر به روزی کم خدا قانع شدیم حرص و جوش نزدیم طمع نورزیدیم و دست به این طرف و آن طرف دراز نکردیم با مال حلال و حرام بیرحمانه برخورد نکردیم هر چه دستمان آمد نخوردیم و به روزی کم قناعت کردیم این کلام معصوم است میفرماید: اگر تو به روزی کم قناعت کردی خداوند هم به عمل کم تو راضی می‌شود. چنانچه گفته شده: «وَ مَنْ رَضِيَ بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ الْيَسِيرَ مِنَ الْعَمَلِ». و یا «وَ مَنْ رَضِيَ بِالْيَسِيرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ» اگر به حلال قانع شدی بارت فردای قیامت سبک است «فِي حَلَالِهَا حِسَابٌ وَ فِي حَرَامِهَا عِقَاب».[3]
«وَ تَنَعَّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْيَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلامِ»(اگر کسی این چنین باشد) خداوند روزی خانوده‌اش را تضمین و تأمین می‌کند آدمی که حسن ظن به خدا دارد هم درد را میشناسد و هم درمان را می‌داند.
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَاناً وَ يُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ».[4]«اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اگر از(مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد، براى شما وسيلهاى جهت جدا ساختن حق از باطل قرار مىدهد؛ (روشنبينى خاصّى كه در پرتو آن، حق را از باطل خواهيد شناخت؛) و گناهانتان را مىپوشاند؛ و شما را مي‌آمرزد؛ و خداوند صاحب فضل و بخشش عظيم است!»
و آن روز که از دنیا می‌رود با سلامت به دارالسلام می‌رود.