.

قال رسول الله (ص) : «انَّ اللهَ تعالی وَضَعَ اربعاً فی اربعٍ؛ برکةُ العلمِ فی تعظیمِ الاستاذِ و بقاءُ الایمانِ فی تعظیمِ الله و لذةُ العیش فی بِرّ الوالدین و النجاة من النار فی ترک ایذاء الخلق‏»[1].

حضرت رسول اکرم (ص)  در روایت مذکور، فرموده است که خداوند متعال چهار چیز را در چهار چیز قرار داده است؛ برکت علم را در تعظیم و احترام به استاد قرار داده است، بقاء و ماندگاری ایمان را در تعظیم و اطاعت از دستورات و فرامین الهی قرار داده است، لذت زندگی را در نیکی کردن و احترام به پدر و مادر قرار داده است و نجات از آتش جهنّم را در ترک آزار و اذیت مخلوقات قرار است.

طبق روایت مذکور، خداوند متعال برکت علم را در تکریم و احترام نسبت به استاد قرار داده است. سابقاً علما نسبت به اساتید خود نهایت احترام، تواضع و فروتنی را داشته‏اند که متأسفانه الآن کمی کم‏رنگ شده است. در تعابیر آمده است که مولای متقیان امام علی (ع) فرموده است: «من علّمنی حرفا فقد صیرنی عبداً»؛ کسی که یک حرف به من بیاموزد من را بنده خود قرار داده است [البته این روایت با تعبیری که ذکر شد، مشهور شده است، لکن اصل آن، از پیامبر (ص) نقل شده است که آن حضرت (ص) فرموده است: «مَنْ‏ تَعَلَّمْتَ‏ مِنْهُ‏ حَرْفاً صِرْتَ لَهُ عَبْدا»[2]؛ هر کس که تو از او حرفی را یاد بگیری، بنده او می‏شوی].

جایگاه استاد بسیار والا است، کسانی که در زندگی خود به توفیقاتی دست یافته‏اند در تکریم و تعظیم نسبت به استاد خود، توجه کافی را داشته‏اند و اگر انسان در تعظیم و احترام نسبت به اساتید خود کوتاهی کند، آنچه نصیبش گردد، چند اصطلاح بیشتر نخواهد بود، ولی از نورانیت و معنویت بی‏بهره خواهند ماند و نورانیت و معنویت زمانی نصیب انسان خواهد شد که تعلیم و تعلّم را همراه با احترام و تکریم نسبت به اساتیدش داشته باشد.

یکی دیگر از موارد مذکورِ در روایت مورد بحث، این است که خداوند متعال بقاء و ماندگاری ایمان را در تعظیم و اطاعت از خداوند متعال قرار داده است. ممکن است که انسان، مؤمن باشد ولی بعداً از فرامین الهی سر باز زند و ایمانش را از دست بدهد. پس ماندگاری ایمان در گرو اطاعت از دستورات خداوند متعال است.

مورد سومی که در روایت مذکور، به آن اشاره شده است، نیکی کردن به پدر و مادر است که رسول اکرم (ص) فرموده است که خداوند متعال لذت زندگی را در نیکی کردن به پدر و مادر قرار داده است. روایات زیادی در اهمیت نیکی کردن به پدر و مادر وارد شده است که مجالی برای پرداختن به آن روایات نیست.

مورد چهارم، این است که خداوند متعال نجات از آتش جهنّم را در ترک آزار و اذیت خلق قرار داده است.