تفسیر

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تفسیر آیه 103: « وَ لَو أَنَّهُم ءَامَنُواْ وَ ٱتَّقَوا لَمَثُوبَةٌ مِّن عِندِ ٱللَّهِ خَيرٌ لَّو كَانُواْ يَعلَمُونَ»[1]؛ و محقّقاً اگر ايمان آورده و پرهيزكار مى‏شدند بهره‏اى كه از خدا نصيب آنها مى‏شد بهتر از هر چيز بود، چنانچه مى‏دانستند.

 

در آیه قبل اشاره شد که یهودیان معتقد بودند که کاری که حضرت سلیمان (ع) در تسخیر و تصرف جنّیان انجام می‏دهد سحر است، در حالی که این سخن اتّهامی آشکار به شخصیت حضرت سلیمان (ع) بود، اما شیطان صفتان این اتّهام را بهانه قرار دادند و گفتند که اگر سلیمان (ع) که پیامبر خداست کارهای خود را با سحر پیش می‏برد چرا ما این کار را نکنیم و لذا خداوند متعال در آیه مورد بحث (آیه 103) فرموده است که اگر این جماعتِ گمراه، عوض روی آوردن به سحر و متهمّ کردن حضرت سلیمان (ع)، ایمان و تقوا را پیشه می‏کردند برای آنان بهتر بود.

 

واژه «مثوبة» از ریشه «ثوب» به معنای بازگشت و رجوع به حالت اولیه است.

 

راغب اصفهانی در کتاب مفردات خود نوشته است: «أصل الثَّوْبِ: رجوع الشي‏ء إلى حالته الأولى التي كان عليها، أو إلى الحالة المقدّرة المقصودة بالفكرة‏»[2]؛ اصل ثوب رجوع شیء به حالت اولیه‏ای است که داشته است یا رجوع و بازگشت شیء به حالتی است که مورد انتظار است.

 

منظور از «مثوبه» در آیه مورد بحث، بازتاب عمل است، یعنی هر عملی بازتابی دارد و نتیجه عمل که به انسان برمی‏گردد «ثواب» نامیده می‏شود.

 

شاعر نیز گفته است:

 

تو نیکی می‏کن و در دجله انداز                  که ایزد در بیابانت دهد باز

 

در تعریف «ثواب» این‏گونه آمده است: «الثوابُ ما يرجع إلى الإنسان من جزاء أعماله»[3]؛ ثواب، چیزی از جزای اعمال انسان است که به او برمی‏گردد.

 

«الحمد لله رب العالمین»