بسمه تعالی

مشروح خطبه‏ های نماز جمعه

حضرت آیت الله حسینی بوشهری

مورخ 90/01/19                                                    خطبه شماره 27

 

 

خطبه اول

بسم الله الرحمن الرحیم

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

الحمدلله نحمدهو نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و ،الهداة المهدیین، اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله

قال الله تبارک و تعالی:«إِنْ تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُوا بِها وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا لا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ مُحيط»[1]بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی توصیه می­کنم. در کریمه­ای که قرائت شد خدای منان به دو اصل اساسی اشاره می­کند که ضامن پیروزی ما بر دشمنان کینه توز است. اصل اول؛ اصل پایداری، صبر و مقاومت وبردباری است و اصل دیگری که می­تواند ضامن موفقیت ما به خصوص در مقابل دشمنان باشد، مسئله تقوا و پرهیزکاری است. اگر جامعه دارای این دو گوهر گرانبها بود در کنار صبر، تقوا و در کنار تقوا صبر و پایداری مطمئنا این جامعه در مقابل دشمنان مثل کوه می­تواند بایستد وخم به ابرو نیاورد. رمزو راز آن ارتباط با خداست و چون حقیقت تقوا عبارت از این است که انسان خودش را نگهداری کند از آنچه ناپسند خداست. اگر در این عرصه و در این میدان قرار گرفتیم که آنچه ناپسند خدا بود و آنچه مورد صحت پروردگار عالم بود از آن پرهیز کردیم. خدای متعال در عرصه­هایی که ما نیاز به کمک داریم، امدادهای غیبی­اش را شامل حال ما خواهد کرد.

موضوع سخن در خطبه اول همانگونه که در جریان هستید پیرامون سیره نورانی نبی خاتم رسول مکرم اسلام (ص) و اهل­بیت عصمت و طهارت بوده است. ما در هفته اخیر پیرامون سیره سیاسی این این انوار پاک، سیره اجتماعی و سیره فرهنگی آنان به صورتی گذرا به نکاتی اشاره کردیم. اکنون که در روز­های آغازین سال نو قرار داریم و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی امسال را سال جهاد اقتصادی نام­گذاری کردند، مناسب می­دانم هر چند کوتاه، پیرامون سیره اقتصادی اهل­بیت عصمت و طهارت اشاره­ای داشته باشیم. گرچه فکرمی­کنم توفیقی پیدا کنم در هفته آینده ادامه این بحث نکاتی را عرض کنم. در سیره نورانی اهل­بیت به این جمع­بندی می­رسیم که یکی از ویژگی­های برجسته این بزرگواران درکنار ابعاد معنوی­شان، در کنار عبادت و طاعتشان، در کنار ارتباطشان با جامعه، اقدام به فعالیت اقتصادی و تشویق آحاد جامعه به تولید وکار اقتصادی است. این نکته، نکته مهمی است بر خلاف نظر کسانی که باورشان این است که توجه به کار اقتصادی با مبانی معنوی و دینی منافات دارد می­بینیم شخصیتی چون امیر المؤمنین(ع) که زاهد زمانه است در اوج تقوا، پارسایی، شب زنده­داری و ترس از خدا قرار دارد، در جریاناتی که الآن به آن اشاره خواهیم کرد می­بینیم مرد میدان فعالیت­های اقتصادی است. او بیل می­زند، احداث باغ و مزرعه و نخلستان می­کند، و بعد آن را در مسیریکحرکت ا قتصادی پایدار قرار می­دهد. وقف کردن برای فقراء، برای زائران خانه خدا، و برای کسانی که بازمانده­اند و برای کسانی که توانی برای ادامه زندگی­شان ندارند.

کلام زیبایی وجود نازنین امام صادق(ع) به یکی از یارانش دارد که من همین­جا از پیام این کلام و به عنوان یک نکته بر جسته که اساساً تلاش اقتصادی و فعالیت اقتصادی مایه عزت آدمی و عزت جامعه اسلامی است.امام صادق(ع) به آن یار و صحابه همراهش فرمودند:« احْفَظْ عِزَّكَ»[2] یعنی عزت خود را حفظ کن.او سؤال کرد جانم به فدای تو یابن رسول الله چگونه عزت خودم را حفظ کنم؟ .حضرت فرمود صبح زود به کار و تلاش و فعالیت اقتصادی بپرداز.در خانه ننشین زیرا عزت تو در سایه کار و تلاش اقتصادی است. بنابراین کار اقتصادی منافات با عبادت ندارد، کار اقتصادی منافاتی با گرایش به سمت و سوی فرهنگ ندارد، می­شود هم پاسدار حریم فرهنگ دین بود، می­شود هم پاسدار عبادت و معنویت بود، و هم در عرصه کار اقتصادی قدم گذاشت. نمونه­های فراوانی در این زمینه به چشم می­خورد که من به بخشی از آنها در اینجا اشاره می­کنم و به آن می­پردازم، در رابطه با نکوهش اهل­بیت(ع) نسبت به کسانی که بیکارند، کار اقتصادی ندارند، کار تولیدی ندارند، کَلّ بر جامعه هستند.تعبیرات خیلی تعبیرات تندی است، زیرا بیکاری نه تنها ضربه اقتصادی به فرد وارد می­کند، به جامعه وارد می­کند؛ بلکه آسیب­های روحی وروانی متوجه فرد می­کند، لذا در تعبیر بلند رسول گرامی اسلام(ص) می­فرمایند: «مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَلْقَى كَلَّهُ عَلَى النَّاسِ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ يَعُولُ‌».[3]کسی که بار زندگی خودرا بر دوش دیگران می­گذارد، در جامعه نقشی ایفا نمی­کند، در بهره­مندی از امکانات خدادادی تلاشی ندارد و حقوق خانواده­اش را در رابطه با مسأله نفقه­ی کسانی که تحت سرپرستی او قرار دارند نسبت به حقوق آنان بی­اعتناست.پیغمبر(ص) با چند تعبیر می­فرماید: «مَلعونٌ» که اگر بخواهیم خیلی ساده معنا کنیم، حداقل باید بگوییم از رحمت پروردگار عالم چنین فردی به دور است. یا در تعبیر امام باقر(صلوات الله و سلامه علیه)نکته­ای وجود دارد که جامعه اسلامی! امت اسلامی!ما جامعه­ای نمی­خواهیم تربیت کنیم که رابطه دنیا و آخرت را قطع کنند، باید رابطه بین دنیا و آخرت وجود داشته باشد.بعد از اینکه مذمت می­کند انسان­­های تنبل و کسل را می­فرماید: «وَ مَنْ کسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْياهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکسَلُ»[4]کسانی که نسبت به مسائل دنیایی­شان و کار­های تولیدیشان، تلاش برای امرار معاش زندگی­شان، پیشبرد جامعه­شان در عرصه اقتصادی کوتاهی می­کنند مطمئن باشیدکه اینگونه افراد حال و حوصله نسبت به مسائل آخرتی و آخرت­گرایی­شان را هم ندارند، واین کلام بلند و بزرگ امام صادق(علیه السلام) است. و من تعجب کردم این نکته­­ای که می­خواهم در اینجا عرض بکنم که بدانید امامان ما برای کار، تلاش کَلِّ بر دیگران نبودند. شکوفا کردن کار اقتصادی در جامعه، حرکتیدر جامعه دینی ایجاد کردن چقدر حساسند.کسی آمد خدمت امام صادق(ع) عرض کرد: یابن رسول الله: من دستم را که توان کار کردن داشت، ناتوان شده دیگرحال کار کردن ندارم.شاید معنا و مفهوم این حرف این بود که امام به من کمکی کنید دیگر حالا ما بازنشسته­­ایم. حضرت فرمود: "نه " « إعمل » برو کار کن. چه شکلی دست ندارم؟ «اعْمَلْ فَاحْمِلْ عَلَى رَأْسِكَ»؛ بار را روی سرت بگذار اگر دست نداری بار را روی سرت بگذار و «وَ اسْتَغْنِ عَنِ النَّاسِ»[5] اما از مردم و اینکه وابسته به مردم باشی بی­نیاز باش.یعنی اینطور جامعه اسلامی، جامعه پویا و جامعه پر تحرک است. بارو بنه را با دست نمی­توانی بگیری با سر بردار و ولی از مردم بی­نیاز باش.انس بن مالک جمله­ای دارد که من این جمله پایان بخش عرایض من در این خطبه می­باشد.می­گوید رسول گرامی اسلام از جنگ تبوک باز می­گشت، بعد بیایند اسلام عزیز مارا متهم کنند که نه، اسلام نسبت به دنیا، نسبت به بهره­مندی از امکانات دنیا بی­تفاوت است و همیشه دعوت کرده به نماز، به عبادت، به گوشه نشینی، به انزوا، در صورتی که اینچنین نیست. انس بن مالک می­گوید پیغمبر(ص) از جنگ تبوک بر می­گشت، سعد انصاری که یکی از کارگران مدینه بود به استقبال آن حضرت آمد خدا می­داند انسان اشک شوق می­ریزد به خاطر چنین پیشوای عظیم الشّأنی چون رسول گرامی اسلام. وقتی پیامبر(ص) به او دست داد احساس کرد که دستان سعد انصاری زبر و خشن است.نبی اکرم(ص) سؤال کرد: چرا دستانت اینقدر خشن و زبر است؟ عرض کرد یا رسول الله: این خشونت و زبری دستان من به خاطر فعالیت و تلاش اقتصادی و سرو کار داشتن با زنبیل و طناب است. تا از این رهگذر به امرار و معاش بپردازم و جلوی دیگران سر به زیر و شرمنده نباشم. به نظر شما در اینجا پیامبر چه برخوردی با چنین شخصی دارد؟ پیامبر(ص) به تعبیرمن خم شد و دستان سعد انصاری را بوسه زد و فرمود: « هذه ید ٌ لا تمسّها النّار»؛[6] این دستی است که آتش بر آن نخواهد رسید».یعنی کار اقتصادی ضمانت بهشا را هم می­کند، کار اقتصادی تضمین کننده آخرت انسان هم هست، «هذه ید تمسها الی النّار»؛ این دستی است که آتش به آن نمی­رسد». خوب جامعه ما بنابر تعبیر رهبر فرزانه انقلاب اگر، وارد عرصه جهاد اقتصادی بشود بازاریان ما، کارمندان ما، کارگران ما، و همه اقشار جامعه توصیه کند، روحانیت در عرصه کار تبلیغی خودش توصیه کند، تشویق کند، مسیر را آماده کند، الگوهایی که در سیره اهل­بیت به جامعه معرفی کند، کارخانه دارهای ما اینها وارد عرصه بشوند دشمن از همین­جا می­خواهد ضربه بزند که نمی­تواند در حقیقت ضربه بزند. و ما انشاء الله در این سال و سال­های آینده گوی سبقت را از رقبایمان خواهیم ربود.

دعای پایانی خطبه اول

پروردگارا! ما را بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما.

اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمينَ وَالْمُسْلِماتِ الاَْحْيآءِ مِنْهُمْ وَالاَْمْواتِ تابِعْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ بِالْخَيْراتِ

رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.

پروردگارا امت اسلامی ما را از شر دشمنان نجات بخش. روح کار و تلاش را در جامعه اسلامی ما روز به روز بیشتر بگردان. ما را با سیره اهل­بیت آشناتر بگردان. روح حضرت امام را از ما شاد بگردان. مراجع گذشته ما و علمای مجاهد ما را ( که این ایام سالگرد شهادت آنهاست به خصوص مرحوم آیت الله شهید صدر و خواهر فاضله اش ) مشمول عنایت خودت خدایا قرار بده. مراجع بزرگ تقلید ما، مقام معظم عزیز ما،این فرزند پیامبر و علی را در ظل توجهات ولی­ات امام زمان حفظ بفرما.به خانواده مکرم شهیدانمان و جانبازان ما عزت عنایت فرما. شهدای ما را با شهدای کربلا محشور بگردان. جوانان و نسل پر­شور ما را با مکتب اهل­بیت آشنا بگردان. عفاف و پاکدامنی را در جامعه ما حاکم بگردان. چهره معاندان و دشمنان دین را که در جهت تضعیف دین تلاش می­کنند رسوا بگردان. این سال جدید را برای عموم مسلمانان و به ویژه ملت صبور و مقاوم ما سالی پر برکت قرار بده. مردم مظلوم کشور­های اسلامی بخصوص مردم بی­دفاع بحرین ر نصرت عنایت فرما. باران رحمتت را از ما دریغ مدار. در فرج مولایمان، آقایمان و صاحب اصلی­مان حضرت بقیه الله تعجیل بفرما.

إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ*فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ*إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ*

صدق الله العلی العظیم

خطبه دوم

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

«الحمد لله رب العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، ثم الصّلوة والسلام علی سیدنا و نبینا حبیب إله العالمین ابالقاسم محمد و آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی، علی امیر المؤمنین علی بن ابطالب علیه افضل صلوات المصلین، و علی فاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید شباب اهل الجنه و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علیٍ و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المهدی،حججک علی عبادک، و امناءک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم، نتبرّاَ الی یوم القیامه»

عباد الله اوصیکم ونفسی بتقوی الله،

قال مولانا امیر المؤمنین: «الْمُتَّقِي قَانِعٌ‏ مُتَنَزِّهٌ‏ مُتَعَفِّفٌ »[7]

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی توصیه می­کنم. مولا امیر المؤمنان در وصف متقین سه ویژگی را بیان می­کند. متقین قانع­اند، متقین انسان­های پاک و شایسته­اند، متقین انسان­های عفیف و پاکدامن هستند. اگر می‎خواهیم خودمان را مخاطب کلام مولا قرار بدهیم و از امروز تصمیم بگیریم حداقل این سه ویژگی را در خود جمع کنیم از این خوان گسترده امیر المؤمنین(ع) بهره بگیریم. برادران و خواهران امروز نیاز جامعه ما من نیاز به عفت و پاکدامنی داریم، مگر ما مسلمان نیستیم، مگر پیرو رسول الله(ص) نیستیم؟ مگر سنگ قرآن به سینه نمی­زنیم؟ چرا باید بین ما و جامعه اسلامی باید جدایی باشد؟ سال نو را سعی کنیم تنها با لباس نو، خانه نو، فرش نو، وسایل زندگی نو، ماشین نو شروع نکنیم، بلکه به دلمان هم مراجعه کنیم. دلها کدر شده از گناه، تصمیم ندارین در این سال این دل را شست و شو دهید؟ چشمانمان از گناه خسته شده تصمیم ندارد این چشم­ها را با آب زمزم بشویید؟ گوشهایمان از شنیدن گناه سنگین شده،از غیبت و افترا و هتک حرمت به دیگران، این گوش­ها سنگینی می­کند، فکر­هایمان آلوده به معصیت شده، چگونه می­خواهید پالایش کنید؟ مطمئن باشید و مأیوس نباشید، شدنی است. و اگر خدای متعال می­دانست مسیر ما قابل تغییر نیست این همه پیامبر نمی­فرستاد. این همه ولی خدا را مبعوث نمی­­کردو این همه کتب آسمانی نمی­فرستاد، پس پیداست که بشر قابل تغییر است تصمیم بگیر که شدنی است.

در خطبه دوم به بیان مناسبت­ها می‎پردازم و اشاره به نکاتی می­کنم. اولین مناسبت هفته آینده ولادت با سعادت عقیله بنی هاشم دخت بزرگ علی زینب کبری(س) است. او فرزند علی(ع) است ودر دامن فاطمه(س) بزرگ شده است، هنگامی که متولد شد و او را به نزد پیامبر(ص) آوردند گویا ایشان از روز نخست سرنوشت این نوزاد را می­دانسته.حضرت فرمود: به همه حاضرین و غائبین و امت خود توصیه می­کنم که باید این دختر را محترم بشمارند، این دختر به خدیجه کبری شباهت دارد. زینب کبری(س) شخصیتی است که باید به صورت مستقل به آن پرداخت و درباره آن سخن گفت. در دوران زندگی­اش نشان داد که قدم به قدم و در خیلی از عرصه­ها قهرمان است. قهرمان عبادت است، قهرمان صبر و برباری و حلم است و او کسی است که در مقابل دشمن تسلیم­ناپذیر استو بعد از مادرش زهرا(س) آن صدیقه طاهره رشیده، الگوی یک زن مسلمان است. چرا که او هم مجاهده است، هم فاضله است، هم عالمه است، هم طاهره است و هم فهیمه. او فرزند شهیده است و شهیده. او خواهر شهیده است و او مادر شهیده است، از حرف حق زینب(س)برای جامعه اسلامی ما الگوی مناسبی است.به تناسب روز میلاد زینب کبری(س) روز پرستار هم نامیده شده است. شغل پرستاری از شغل­های بسیار مهم است. امروز در عالم سلامت و عالم پزشکی و بهداشت و درمان نقش پرستاران کمتر از پزشکان نیست، بلکه نقش پرستاران نقش کلیدی است یک بار عظیمی را هم به لحاظ پزشکی و هم به لحاظ عاطفی بر دوش دارند. انتظار از مسؤلان ما این است که به مشکلات این قشر از جامعه، قشر ارزشمند جامعه چه پرستاران مرد و چه پرستارن زن، توجه جدی کنند.

مناسبت دوم فردا روز 20 فروردین روز ملی فناوری است. با لطف الهی ، استقامت شما مردم، مرعوب نشدن از دشمنان، امروز چرخه کامل فناوری هسته­ای در دست با کفایت دانشمندان لایق و جوان شما، وروز به روز شاهد پیشرفت و تعالی جامعه هستیم. از مراحل سخت به فضل الهی عبور کردیم و فناوری در جامعه اسلامی ایران به صورت یک صنعت بومی تبدیل شده. اینها رهاورد چیست؟ برادرانم و خواهرانم به سادگی به دست نیامده، عناصری دست به دست هم داده­اند، به برکت ایمان شما و خود­باوری شما، اعتماد به نفس شما، و رهبری رهبر فرزانه بزرگ انقلابمان حضرت آیت الله العظمی خامنه­ای، ایستادگی و مقاومت ملت و مسولان نتیجه­اش این توفیق بزرگ خداوندی است. این نشان­دهنده این است که راه همین است، اگر ما بخواهیم در سایر عرصه­ها به پیروزی برسیم، باید از همین راه عبور کنیم راه منحصر به فرد غلبه بر تهاجم فرهنگی دشمن همین­جاست. پیروزی در عرصه جهاد اقتصادی در همین جا باید جست و جو کرد. ملت مقاوم و نترس و شجاع، این کمترین پاداشی است که خدای متعالبه عنایت می­کند.

نکته دیگر در رابطه با مسائل جهان اسلام است که، چشمها خون گریه می­کند، دل­ها پر از غم و غصه است. ما از یک سو شاهد خیزش عظیم اسلامی در کشور­های مختلف هستیم و از سویی دیگر برخورد ناجوانمردانه استکبار و عوامل وابسته به آنها. مسأله لیبی را نگاه کنید چقدر مکّارانه دشمنان عمل می­کنند، قطع نامه صادر می­کنند، ناتو بسیج می­شود برای دفاع از مردم مظلوم لیبی ولی، در اخبار می­شنوید هر روز هم، قذافی دیکتاتور آنها را مورد آماج توپ­ها، رگبار­ها، مسلسل­ها و جنگنده­های هوایی­اش قرار می­دهد و هم ناتو یک روز در میان آنها را بمباران می­کند. انقلابیون به سطوح آمدند می­خواهند اعلام کنند واعلام کردند ما دفاع ناتو را نمی‎خواهیم و خودمان از پس قذافی دیکتاتور بر خواهیم آمد. در آمریکا و انگلیس و کشور­های اروپایی چانه‎زنی شروع کردند، اگر قذافی برورد چه کسی می­تواند تأمین کننده منافع ما باشد. اف بر شما و باید همه گفت مرگ بر امریکا. در یمن نیز حمام خون به راه انداختند. چه کسی پشتیبانی می­کند از دیکتاتور یمن؟ البته مردم یمن راه را شناختند و روز به روز خیزش آنها ابعاد گسترده­تری پیدا می­کند و امیدواریم در همین روزهای آینده شاهد پیروزی آنان باشیم. اما مسأله مهم که حوزه به خروش آمد، مرجعیت عظیم الشّان ما بیانیه داد، حضوری با صلابت در تجمع آن روز مسجد اعظم مرجعیت از خود نشان داد. قلب مراجع از شدت ناراحتی انصافاً آدم احساس می­کند مصیبت دید­ه­اند مراجعبزرگوارما. در بحرین امروز چه خبر است؟ شنیده­اید کم و بیش در بحرین کشتار بی­رحمانه راه انداختند، زنان و کودکان امنیت ندارند، شبها به خانه­ها می­ریزند و دیوار خانه­ها را خراب می­کنند، و من نمی­خواهم به مسائل دیگر اشاره کنم. تمام چهره­های مبارز را سرکوب کردند، زندانیان را به عربستان منتقل کردند، من اینجا این پیام را به مسئولان عربستان بگویم و این نکته را به آنها اشاره کنم. شما خادم الحرمین هستید! سرزمین وحی آنجاست، آنها را برده­اید برای زیارت خانه خدا؟ یا آنها را برده­اید در زندان­های مخوفتان؟ ما از سر خیرخواهی به شما نصیحت می­کنیم. آمریکا امروز در دنیای اسلام منفور است و خواست در این مقطع یک مقدار از نفرتی که مسلمانان نسبت به او دارد را بکاهد و تنفر را به شما منتقل کند، امروز شما در منطق منفور قرار گرفته­اید. فریاد مردم هند، پاکستان، مسلمانان اروپا، همه بلند است چرا این همه وحشیانه حمله می­کنید؟ ما انتظار داشتیم شما به عنوان کشوری که درپایگاه وحی دارید حکومت می­کنید، موقعی که در یک کشور اسلامی چنین اتفاقی می­افتد نماینده و واسطه بفرستید، از کشور­های همسایه هم کمک بگیرید، حرف ملتی را که در مقابل دولتش ایستاده را بشنوید، راه حل پیدا کنید. آیا این راه حل شماست؟ این انتظار از شما بود میانجگری کنید. نه ارتش به دندان مسلح را برای کشتن زنان و کودکان بفرستید. آیا این رسم مسلمانی است؟ پیام کعبه و حرم نبوی غیر از این است که حرمت مؤمن از کعبه بالاتر است و اگرکسی صدای مظلومیت کسی را بشنود و به داد او نرسد مسلمان نیست. چرا اینچنین؟ ما انتظار داشتیم سربازان شما را در کنار مردم مظلوم غزه و در کنار مردم مظلوم لیبی و یمن ببینیم، چرا به طائفه­گری دامن می­زنید؟ به عده­ای که ادعای رهبری دینی را دارند فتوا صادر می­کنند؟ ولی مردم بحرین اگر صدای مردم مرا می­شنوید بدانید که خدا با شماست. من تجربه ملت قهرمان ایران را به شما می­گویم، روز 17 شهریور دستگاره طاغوت کشتار عمومی به راه انداخت، امید­ها داشت به ناامیدی تبدیل می­شد، اما در 22بهمن پیروزی به سراغ این ملت آمد. مطمئن باشید روزی نه چندان دور پیروزی را در آغوش خواهید گرفت و نه تنها ملت ایران بلکه همه ملتها به شما تبریک خواهد گفت.

من به یک نکته پایانی اشاره کنم این روز­ها حوزه علمیه ثبت نام می­کنند برایپذیرش طلاب جدید. من به همه مؤمنین، کسانی که دل در گرو دین دارند و به دنبال اعتلای " کلمه الله " هستند اگر فرزندانی دارید آمادگی تحصیل در حوزه­های علمیه را دارند مراجعه و ثبت نام نمایند که انشاء الله اینها ذخیره­ای برای شما خواهند شد و در جهت پیشبرد اسلام عزیز تلاش خواهند کرد.

دعای پایانی خطبه دوم

پروردگارا ما را بیامرز. مسلمانان جهان را در این وریارویی نصرت عطا بفرما. به سران کشور­های اسلامی بصیرت، آگاهی و وظیفه شناسی عنایت فرما. مردم مظلوم بحرین را پیروز وسربلند بگردان. به امام راحلمان روح و رضوان عنایت کن. به مراجع عالیقدرمان ورهبر فرزانه انقلابمان عزت مرحمت فرما. پروردگارا به خیرخواهان و همه خدمتگذاران عزت عنایت فرما. وحدت کلمه را در بین ما روز به روز پررونق­تر بگردان. هر کس به کشور ما، ملت ما، باور­های اعتقادی این ملت چشم طمع دوخته و با باورهای اعتقادی مردم بازی می­کند همانگونه که سخنران محترم اشاره فرمودند خدایا ! چهره آنها را برای مردم آشکارتر بگردان. توطئه بیگانگان و بیگانه­پرستان به آنها برگردان. حوزه­های علمیه ما را، مراکز علمی و دانشگاهی مارا مؤفق­تر بگردان. به زایران و مجاوران عزت و سلامت، قبولی طاعات و عبادات مرحمت فرما. باران رحمتت را از ما دریغ مدار. خدایا ما منتظران رؤیت خورشیدیم چشم همه مارا به جمال مولایمان روشن و منور بگردان.

إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب العزیز

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الر حیم

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ * وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ.

صدق الله العلی العظیم

 


[1].آل عمران/120.

[2]. عاملى، حرّ، محمد بن حسن،وسائل الشيعة؛ج‌17،ص13.

[3].كلينى، ابو جعفر، محمد بن يعقوب، الكافي (ط- الإسلامية)؛ ج‌4، ص، 12.

[4].«مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنِّي لَأُبْغِضُ الرَّجُلَ أَوْ أُبْغِضُ لِلرَّجُلِ أَنْ يَكُونَ كَسْلَاناً [كَسْلَانَ] عَنْ أَمْرِ دُنْيَاهُ وَ مَنْ كَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْيَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَكْسَلُ»‌.همان؛ ج‌5، ص، 85.

[5].متن حدیث: «علی بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ إِنَّ رَجُلًا أَتَى أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ إِنِّي لَا أُحْسِنُ أَنْ أَعْمَلَ عَمَلًا بِيَدِي وَ لَا أُحْسِنُ‌أَنْ أَتَّجِرَ وَ أَنَا مُحَارَفٌ مُحْتَاجٌ فَقَالَ اعْمَلْ فَاحْمِلْ عَلَى رَأْسِكَ وَ اسْتَغْنِ عَنِ النَّاسِ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَدْ حَمَلَ حَجَراً عَلَى عَاتِقِهِ فَوَضَعَهُ فِي حَائِطٍ لَهُ مِنْ حِيطَانِهِ وَ إِنَّ الْحَجَرَ لَفِي مَكَانِهِ وَ لَا يُدْرَى كَمْ عُمْقُهُ إِلَّا أَنَّهُ ثَمَّ [بِمُعْجِزَتِهِ] »همان؛ ج‌5، ص، 76.

[6].«و في رواية أخرى لما رجع النبي صلى الله عليه و آله و سلم من غزوة تبوك استقبله أحد الصحابة و قد كان في يده آثار العمل، فقال له صلى الله عليه و آله و سلم:» ما هذا الذي أرى بيديك؟ «، قال: من أثر المرّ و المسحاة أضرب و أنفق على عيالي، فقال الرسول صلى الله عليه و آله و سلم له:» هذه يد لا تمسها النار».شيرازى، سيد محمد حسينى؛ الفقه، السلم و السلام، ص181‌.

[7].الآمدي التميمي، عبد الواحد؛ تصنيف غرر الحكم و درر الكلم؛ ص 391.

 

 

 

بسمه تعالی

مشروح خطبه‏ های نماز جمعه

حضرت آیت الله حسینی بوشهری

مورخ 90/03/06                         خطبه شماره 30

 

خطبه اول

بسم الله الرحمن الرحیم

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

« الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه و نعوذ بالله من شرور انفُسنا و من سیئاتِ اعمالنا و نَشهدُ ان لا اله الا الله وحده لا شَریکَ له وَ نُصلی و نُسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سرِهِ و مُبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم مُحمَد وَ علی آلهِ الطیبین الطاهِرین المعصومینَ  المکرمینَ و  الهداة المَهدیین»

«عباد الله اوصیکم و نَفسی بتقوی الله» المولانا و مقتدانا حجة بن الحسن العسکری (علیه صلوة و السلام): قالَ عليه السلام : «فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ سَلِّمُوا لَنَا وَ رُدُّوا الْأَمْرَ إِلَيْنَا فَعَلَيْنَا الْإِصْدَارُ كَمَا كَانَ مِنَّا الْإِيرَاد»[1] بندگان خدا، خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می کنم. موعود امم حضرت بقیه الله الاعظم (عج) می­فرمایند: تقوا پیشه کنید و تسلیم امر ما اهل بیت باشید و کارها را به ما واگذار کنید و بر ماست که شما را از سرچشمه سیراب برگردانیم، همانگونه که بردن شما به سوی سرچشمه به وسیله ماست، ما شما را کنار سرچشمه می بریم و ما شما را در حالی که سیراب شده اید از سرچشمه بر می‎گردانیم. سفارش وجود حضرت بقیة الله (عج) به همه ما متمرکز به دو چیز است :1- داشتن تقوای الهی 2- پیروی راه و سیره اهل بیت عصمت و طهارت (ع).

در خطبه اول همانگونه که می دانید سخن ما در مورد سیره نبی مکرم اسلام خاتم انبیاء محمد مصطفی (ص) و اهل بیت عصمت و طهارت بود. بخش هایی از سیره نورانی اهل بیت را در موضوعات مختلف در این جمع ارزشمند مطرح کردیم؛ در جلسه گذشته پیرامون سیره اهل بیت در رابطه با یک خانواده سالم سخن گفتیم و چون بحث نا تمام ماند، وعده دادیم که در جلسه بعد آنرا ادامه بدهیم؛ آغاز سخن من در این جلسه پاسخگویی به این سوال است، سوال این است :که از نگاه مکتب حیات‎بخش اسلام و سیره  اهل بیت عصمت و طهارت چه عواملی می‏توانند بنیان خانواده را استوار سازند و چه آسیب‎هایی متوجه تحکیم خانواده است؟ حقیقت امر این است که خانواده سالم ، خانواده ای است که همه نقش ها را خوب ایفا می‎کنند. فرزندان از رفتار پدر و مادر در یک خانواده دینی الگو برداری می‎کنند. پدر و مادر، نقش آموزگاران را بازی می‎کنند و روی  فرزندان خود و تربیت فرزندان سرمایه گذاری می‎کنند. اهم سخن من امروز متمرکز است در ارتباط بین زن و مرد در یک خانواده، چون آنچه از نگرانی‎ها می‎شنویم و شما می‎شنوید، که خانواده ای بعد از چند سال زندگی‎شان به طلاق می‎انجامد . فضای خانواده در عین حال که به طلاق انجامیده به جهنمی شبیه است که آرامش و قرار در آن جامعه وجود ندارد. سوال اصلی و کلیدی اینجاست که از نظر مکتب اهل بیت(ع) چه سفارشی شده که یک جامعه از نظر خانوادگی بتواند دارای بنیانی سالم و استوار باشد. باز مجال نیست من به همه ریزه کاری‎ها اشاره کنم ، به عنوان نمونه به یک نکته اشاره می‎کنم و آن این است : پیامبر رحمت در یک تعبیری مطرح کردند اگر می‎خواهید بین زن و شوهر ارتباطی سالم  باقی بماند ، بنیان خانواده استوار شود باید یک رابطه محبت‎آمیز و عاطفی بین زن و شوهر باشد، زن و شوهر در محیط خانواده باید احساس عاطفی کنند. پیغمبر می‎فرماید :«قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَةِ لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً»[2] خیلی تعبیر جالبی است یعنی مرد خانه به زنش این جمله را بگوید، توی خانواده‎ها، توی زندگی اجتماعی؛ در جامعه ما این فضاهایی که پیغمبر ترسیم می‎کند وجود دارد یا نه ؟  مرد خانه به زن خانه بنا به سفارش پیغمبر به زنش بگوید:« إِنِّي أُحِبُّكِ» من تو را دوست می دارم؛ پیغمبر می فرماید: تضمینی است این سخن« لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً» این جمله شیرینی که مرد نسبت به زن می‎گوید از دل زن بیرون نمی‎رود ، احساس می‎کند پناهگاهی مطمئن در محیط خانه وجود دارد که می‎تواند همیشه به او پناه ببرد . زن و شوهرباید این شکلی ابراز علاقه و محبت کنند. من یک جریان تاریخی کوتاهی بگویم ، چون آموزندگی دارد عرض می‎کنم؛ اسمعی کسی است که می‎گوید روزی من به شکار رفتم دارای موقعیت اجتماعی بوده، می‎گوید : در بیابان بی آب و علفی نزدیک بود از تشنگی هلاک شوم، از دور خیمه ای را دیدم به سمت خیمه رفتم دیدم زنی جوانی است ؛ از او مطالبه آب کردم، می‎گوید نگاهی به من کرد و گفت آب دارم ولی نمی‎توانم به تو بدهم، مقداری شیر در خیمه هست برای ناهار نگه داشته ایم، این شیر را به تو می‎دهم . شیر را خوردم؛ دیدم این زن خیره خیره دور دست‎ها را نگاه می‎کند، یک دفعه دیدم کسی پیدا شد ؛ نزدیک تر آمد دیدم پیرمرد سیه چرده‎ای است با پاهای لنگ، این زن مقداری آب برداشت رفت جلوی خیمه مرد نشست ؛ با این آب پاهای شوهرش را شست و بعد او را به خیمه دعوت کرد؛ می‎گوید: من همینطور این صحنه را شاهد بودم، این مرد آنچنان بد‎اخلاقی می‎کرد، خستگی‎های بیرون را روی سر این زن داشت خالی می‎کرد با عتاب و خطاب با این زنی که پاهای شوهرش را شست، به او محبت کرده این گونه برخورد می‎کند. می گوید من تحملم را از دست دادم، خطاب کردم به این زن گفتم: تو جوانی‎ات را داده‎ای برای پیرمردی سیه چرده، با این همه خشونت این چه کاری است که تو می‎کنی؟ می گوید: خشمگین شد این زن جوان از من و گفت می‎خواهی محبت شوهرم را از دلم بیرون کنی؟ مگر کلام رسول نازنین اسلام را نشنیده‎ای که پیغمبر فرمود: «الایمان نِصفان ، نصفٌ فی الصبر و نصفٌ فی الشکر» [3] ایمان دو شاخه دارد،  نصف آن صبراست و نصف دیگر آن شکر. برای این که زندگی ما گرم بماند در کنار بد اخلاقی شوهر می‎سازم چون نمی‎خواهم بدون ایمان از دنیا بروم . اگر یک فرهنگ اسلامی ما این تجزیه و تحلیل در آن باشد، زن آن جایگاه را پیدا کند که در مقابل بد اخلاقی شوهر تحمل کند و این را به عنوان پاداش خودش تلقی بکند ارزشمند است. مردی آمد خدمت رسول گرامی اسلام گفت: من زنی دارم وقتی از بیرون می­آیم، می­آید به استقبال من و موقعی که به بیرون می روم بدرقه می‎کند مرا، هنگامی که دچار غم و اندوه می­شوم به سراغم می­آید می­گوید: اگر غم و اندوه دنیایی خدا روزی می­دهد و اگر غم و اندوه تو آخرتی است این غم و اندوه تو ادامه پیدا کند تا از یاد خدا غافل نشوی، این چنین زنی من دارم. پیغمبر(ص) فرمود: خدای متعال بر روی زمین تعبیر جالبی دارد: «إنّ لله عُمال» خدا کارگزارانی دارد و « و هذه من عماله» و این زن با این ویژگی­ها از کارگزاران خداست و بعد فرمودند:« لَها نصفٌ اجر الشهید؛[4] برای این زن نصف پاداش شهید است » که نسبت به شوهرش اینگونه زیبا برخورد می­کند و از شوهرش تکریم می­کند. برادارن من، خواهران من، آسیب­هایی متوجه کانون گرم خانواده است. گاهی از ناحیه مردها و گاهی هم از ناحیه زن­ها. به من اجازه دهید چند تا روایتی را بخوانم، کلمات  نورانی اهل بیت واقعا تأثیر گذار است. ازدواج­های تحمیلی بنیاد خانواده را از بین می­برد. ازدواج­هایی که به خاطر انگیزه­های غیر ارزشی اتفاق افتاده، پایدار نمی­ماند و نکته دیگر این که متاسفانه مردهایی هستند که در محیط خانه به همسرانشان آزار می­رسانند. نبی گرامی(ص) ما فرمود: « أَخْبَرَنِي أَخِي جَبْرَئِيلُ وَ لَمْ يَزَلْ يُوصِينِي بِالنِّسَاءِ » برادرم جبرئیل در مورد زنان اینگونه به من توصیه کرد که من به این جمع بندی رسیدم که: «حَتَّى ظَنَنْتُ أَنْ لَا يَحِلَّ لِزَوْجِهَا أَنْ يَقُولَ لَهَا أُفٍّ»[5]؛ حتی یک جمله ای به زن، که من از تو ناراحتم، بدم می­آید این جمله را مرد بر زبان جاری نکند توصیه برادر من جبریئل به من پیغمبر این بود» و در سخنی امام کاظم (ع ) می­فرمایند: که این رفتار بدی است که مرد توی خانه امکانات زیادی در اختیارش است ،بیرون خانه هزینه­های فراوانی را متحمل می­شود ولی، به خانه و زن و فرزند که می­رسد بخل می­ورزد. امام می فرماید: «إِنَّ عِيَالَ الرَّجُلِ أُسَرَاؤُهُ فَمَنْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ بِنِعْمَةٍ- فَلْيُوَسِّعْ عَلَى أُسَرَائِهِ فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ- أَوْشَكَ أَنْ تَزُولَ النِّعْمَةُ»[6]. اینهایی توی خانه هستند ، زن و فرزند اینها در اختیار شمایند حتی تعبیر اسرا مطرح کرده خداوند این نعمتی را که به شما داده توسعه بدهید به زندگی زن و فرزندتان و اگر چنین کاری شخص انجام ندهد احتمال این معنا وجود دارد که این نعمت از بین برود. بعضی مردها تنوع طلبند و به همه جا دل می‎بندند جز به زن خانه ،این یک فاجعه ای است. در روایات ما وارد شده دنبال طلاق دادن، دنبال مشکلات دیگری در جامعه هستند. مردها این همه تنوع طلبی نکنند. دل ببندند به کانون پرمهر خانواده و در کنار فرزندانشان آموزگاران خوبی برای بچه هاشان باشند و گاهی از اوقات هم قصه بر عکس است و همسران و زنان مایه آزردگی خاطر شوهر می‏شوند. یک بعدی سخن نگوییم، وجود نازنین معصوم علیه الصلوه و السلام بود که فرمود : لاینظر الله الامراه لاتشکر لزوجها و هی لاتستغنی عنه: زنان ناسپاس اینها خداوند بهشان نگاه نمی کند ؛ مرد خانه با همه خستگی می آید خانه ولی اولین جملاتی که می شنود از محیط خانه داد و فریاد و امثال و ذلک است. لاینظر الله الامراه خدا به زنی که به این شکل در مقابل  شوهرش بایستد و کانون زندگی را متلاشی کند خدا به او نگاه نمی‎کند.

اینها بخشی است از ویژگی‎هایی که در فرهنگ دینی ما هست. بنابراین مردان، زنان را و زنان مردان را تکریم کنند تا فرزندانی که در کنار اینها رشد می‎کنند و تربیت می‎شوند زمینه ساز تشکیل یک خانواده سالم باشند . حرف برای گفتن فراوان است ولی باید ملاحظه کرد، به همین مقدار بسنده کرد.

دعای پایانی خطبه اول

اللهم و غفرللوممنین و المومنات و المسلمین و المسلمات الاحیاء منهم والاموات

ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه وقنا عذاب النار.

پروردگارا ما را با بضاعت دینی و اخلاقی‎مان آشناتر بگردان. کانون خانواده را در بین ما کانونی توام با عاطفه و مهر و محبت قرار بده. روح بلند رهبر فقیدمان حضرت امام عالیست اعلی بگردان. به مقام معظم رهبر عزیز انقلاب‎مان توفیق و طول عمر با برکت مرحمت بفرما. به مراجع بزرگوار تقلیدمان این پاسداران شریعت عزت بیشتر مرحمت بفرما. به خانواده‎های شهیدان‎مان صبر و اجر کرامت فرما. به جانبازان عزیزمان، رزمندگان قهرمانمان، ایثارگران سربلندمان عزت دنیا وآخرت مرحمت بفرما. به زائران و مجاوران توفیق بیشتر مرحمت بفرما. خدایا عفاف، پاکدامنی، حفظ حریم دین را به عنوان یک امر مسلم در جامعه اسلامی ما نهادینه بفرما. به مردم مظلوم و مسلمان کشورهای اسلامی به خصوص مردم مظلوم بحرین که فریادشان و فریاد مظلومیتشان به جایی نمی‎رسد خدایا پیروزی عنایت فرما. مشکلات فقر، بیکاری، سختی زندگی را در میان جامعه ریشه کن بگردان. باران رحمتت را از ما دریغ مدار. در فرج ولی امرمان حضرت بقیة الله الاعظم تعجیل بفرما.

انّ احسن الحدیث و ابلغ موعظه کتابُ الله العزیز.

اعوذ بالله مِن الشیطان الرَجیم

بِسم الله الرَّحمن الرَّحیم

وَالعَصر* اِنَ الانسانَ لَفی خُسر* اِلاالذَّینَ اَمَنوا عَملوالصالحاتِ وَ تواصعو بالحَق و تَواصَعو بالصَبر*

صَدَق الله العَلی العَظیم.

خطبه دوم

أَعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحَمدُ لله رَب العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، وارث الانبیاء وَالمرسلین، ثُم الصّلوة والسلام علی سیدنا و نبینا حبیب إله العالمین ابالقاسم مُحمَد وَ علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین الهداة المهدیین، اللهم صل و سلم علی، علی امیر المؤمنین علی بن ابی طالب علیع افضل صلوة المصلین، و علی فاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید شباب اهل الجنه و علی، علی بن الحسین سیدالساجدین و المام العارفین و علی محمد بن علی الباقر و علی جعفر بن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علی بن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علیٍ الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی العسکری و الخلف الحجت القائم المهدی ، حججک علی عبادک، و امناءک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم، نتبرّاَ الی یوم القیامه»

السلامُ علیکَ یا بِنتَ موسی بن جعفر و رحمة الله و برکاته.

عباد الله اوصیکم ونفسی به تقوی الله.

قال مولانا ومقتدانا الامام المجتبی(ع): «اوصیکم بتقوی الله و ادامه التفکر فان التفکرابوکل خیر و اُمُه»[7].

بندگان خدا، خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می‏کنم وجود نازنین امام محتبی علیه الصلوه و السلام فرمودند: شما را به تقوی الهی سفارش می‎کنم و تفکر دائم. چون هر تفکری منشا خیر و خوبی است. در حالات رسول گرامی اسلام این جمله به چشم می‎خوردکه « دَائِمَ الْفِكْرِ لَيْسَتْ لَهُ رَاحَةٌ طَوِيلَ السَّكْتِ

»[8] فکر پیغمبر همیشه مشغول نیازهای جامعه اسلامی و مسائل مربوط به جامعه اسلامی بود. پیغمبر هیچ موقع احساس آزامش نمی‎کرد چون شرایط جامعه اسلامی به گونه‎ای بود که پیغمبر همیشه باید تدبیر کند امور آنها را. این وظیفه ما را در فضای جامعه امروزمان سنگین می‎کند. پیرامونمان چه می گذرد؟ چه مسائلی در بین جامعه وجود دارد؟ چه مسائلی تهدید کننده‎ی دین ماست. باید فکر علمای ما، بزرگان ما، مسئولین ما ، شخصیت‎های ما به این موضوع معطوف گردد.

در خطبه دوم به بیان نکات و مناسبتهایی اشاره می‏کنم. مناسبت اول روز هفتم خرداد سالگرد افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی است. جایگاه قوه مقننه و قانونگذاری در کشور جایگاه بسیار مهمی است. باید ان شاء الله تلاشمان این باشد که در هر دوره مجلسی در تراز جمهوری اسلامی و نمایندگانی در تراز نظام جمهوری اسلامی داشته باشیم. خوشبختانه این مجلس دوره هشتم که امسال سال آخرش سپری می‎شود دارای نقطه قوت‎های بسیار خوبی است. چند نکته هم من تذکراً عرض می‎کنم که ان شاءالله امیدوارم پیگیری شود. اولین ویژگی این مجلس ما این است که مجلس ما برخوردار از گفتمان انقلاب است و این ارزش بالایی است. در تمام مسائل داخلی و مسائل خارجی هوشمندانه و شفاف نمایندگان مجلس به میدان آمدند و فریاد کشیدند. در جریان بحث هسته‎ای، در جریان تحریم‎ها و قضایای مختلف منطقه حقیقتاً نقش بسیار حساسی ایفا کردند. رابطه‎ی وسیعی که با مردم دارند نمایندگان ما، تصویب قوانین مهم، اهتمام به وظیفه نظارتی، تعامل با دولت. در عین حال حفظ استقلال مجلس، گرچه بعضی از نکاتی است که من باید عرض کنم: تعامل بین مجلس و دولت متاسفانه یک تعامل شفافی نیست، عده‎ای هنگامی که می‎خواهند قضاوت کنند می‎گویند مجلس در مقابل دولت است. عده‎ای به عکس موقعی که قضاوت می‎کنند می‎گویند مجلس قدرت ابتکار خود را از دست داده است. انتظار این می‎رود که در بحث تعامل مجلس با دولت آنچنان شفاف عمل شود که هم حمایت مجلس از دولت اتفاق بیفتد و هم تقابلی صورت نگیرد و استقلال مجلس هم در این جهت حفظ شود. یکی از نکاتی که متدینین و کسانی که نمایندگان به مجلس فرستادند معمولاً مطرح می‎کنند و من هم از این تریبون مطرح می‎کنم مسئله مهم نظم و انضباط و حضور و غیاب نمایندگان در مجلس است. نباید چنین اتفاقی بیفتد که گاهی زمان بگذرد نمایندگان هنوز حضور ندارند، گاهی جلسه‎ای به خاطر عدم حضور نمایندگان به تعطیلی کشیده شود. این گونه مسائل مورد توقع و انتظار نیست. یعنی اگر مردم خوبی‌ها را می بینند و نمره می‎دهند این نکات کوچگ از دید تیز بین مردم ما بیرون نیست. نکته‎ی دومی که می‎خواهم عرض کنم مداحان اهل بیت در هفته‎ای که گذشت ملاقاتی داشتند با رهبر انقلاب، من اینجا نکته‎ای را عرض کنم؛ ما معمولاً در رابطه با مداحان دچار افراط و تفریط هستیم. گاهی آنچنان تجلیل می‎کنیم از مداحان و گاهی آنچنان در مقابل مداحان جبهه می‎گیریم. من به صراحت عرض می‎کنم مداحان نقش کلیدی دارند، در سنگری قرار دارند که روحانیت قرار دارد. منتهی روحانیت نقش خودش را ایفا می‎کند و مداحان نقش خودشان را.

توصیه‎هایی که رهبرفرزانه انقلاب نسبت به مداحان داشتند اگر به درستی به کار بسته شود من فکر می‎کنم فضای الهی در جامعه‎ی ما در سایه حرکت خوب مداحان یک فضای قابل قبولی خواهد بود. مداحان باید مراقبت کنند همانگونه که رهبری فرمودند تریبون مداحی اهل بیت را تبدیل به یک تریبون سیاسی و تسویه حساب نکنند. آنجا جایگاه تسویه حساب‎های شخصی نیست. این مورد تاکید رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است. روشنگری کنند، مسیر را هموار کنند و باز کنند ولی تسویه حساب شخصی از پشت تریبون نکنند.

وزارت اطلاعات در این چند روز گذشته اطلاعیه مهمی داد شاید مردم ما از کم و کیف کار بزرگ وزارت اطلاعات مطلع نباشند، من هم نمی‎خواهم به تفصیل وارد شوم سی نفرجاسوس دستگیر شده اند، تعداد زیادی افسر اطلاعاتی کشورهای بیگانه در خارج شناسایی شدند از آنها عکس گرفته شده و چند شب قبل عکس اینها منتشر شد. اولاً این نشان دهنده قدرت اطلاعات  کشور ماست، ثانیاً اینکه جاسوسان دنبال چه کاری بودند؟ نکته مهمی که جاسوسان دنبال آن بودند، ایجاد نارضایتی بین مردم بود اینها دنبال این بودند که در شبکه‏های خدماتی کشور، بانک‎ها و امثال آن اختلال ایجاد کنند، صف‎های طولانی تشکیل بشود. در فرودگاه‎ها اختلال ایجاد کنند و در نتیجه یک رویارویی بین مردم و بین نظام برقرار شود که به فضل پروردگارعالم، سربازان گمنام امام زمان (عج) به جا و به موقع در این شرایط حساس به دشمن نشان دادند که دستگاه اطلاعاتی حضرت بقیة الله می‎تواند در جهان امروز در مقابل تمام توطئه‎ها ایستادگی کند.

راجع به شرایط منطقه متاسفانه در رابطه با مسئله لیبی خبرهای خوشی نمی‎رسد. شورایی که تشکیل شد در شهر بنغازی به عنوان شورای انقلابیون مورد طمع امریکاییان و اروپاییان قرار گرفته است اینها دارند پایگاه به اینها می دهند در انگلیس و این کمپ جای کمی نگرانی دارد که نکند می خواهند بر اساس اهدافی که دارند سرمایه گذاری کنند روی انقلابیون ولو به ظاهر قذافی را از صحنه بیرون کنند، ولی یک شورای انقلابی تحت اشراف خودشان ایجاد کنند. البته این بشارت را بدهم که جوانان انقلابی لیبی متوجه این موضوع شده اند، و حرکت‎های مناسبی را دارند انجام می‎دهند که امیدواریم در نهایت پیروزی با کسانی باشد که دست رد به سینه بیگانگان می‎گذارند.

در بحرین دو اتفاق بزرگ در حال رخ دادن است:1- مقاومت و پایداری مردم بحرین، انصافاً دستگاه جبّار حاکم را به ستوه در آورده‎اند، از کوچکترین فرصت برای راهپیمایی و شعار دادن علیه آنها استفاده می‎کنند. یعنی تهدید، مسلسل، بمب، حمله شبانه نتوانسته مردم قهرمان بحرین را زمین‎گیر کند و اینها مانند خاری در چشم دشمنان هستند. نکته دوم: کشورهای منطقه، موقعی که فزون طلبی را از کشور متجاوز مشاهده کردند و دیدند هزار سرباز به چهار هزار سرباز تبدیل کرده، آن هم با این چهره‎های خشن، برای خودشان احساس خطر کردند و آرام آرام این مطلب به یکدیگر منتقل می‎کنند که نکند این آغاز اشغال سایر کشورهای عربی باشد و لذا عملاً کشور اشغالگر این روزها در یک حالت انزوا قرار گرفته است. این هم یک خبر بسیار خوشحال کننده‎ای است که از بحرین و شرایط منطقه میرسد. راجع به مصر که امروز میزبان شخصیتی برزگوار هستیم، استاد دانشگاه الازهر و مشاورمصر و همراهانشان به اینجا. در رابطه با عظمت اهل بیت برای شما صحبت کردم و مردم هوشمند مصر انصافاً در صحنه خوب باقی ماندند . بعضی از کشورهای عربی می‎خواهند مبارک را از اینکه محاکمه بشود از صحنه خارج کنند. ولی پافشاری و مراقبت و هوشمندی مردم مصر به این دشمنان بیرونی اجازه چنین اقدامی را نخواهد داد.

اما مسئله دیگری که باید به آن اشاره کنم مسئله افتتاح طرح عظیم آبرسانی قم است که این به عنوان بزرگترین پروژه تاریخ عمرانی قم محسوب می‎شود. بودجه هنگفتی خرج این طرح شده، حالا ما با الفاظ مطرح می‎کنیم ولی حقیقتاً اعتباری معادل 1200 میلیارد تومان صرف آبرسانی به قم شده، خوب می‎دانید ده‎ها کیلومتر تونل در دل کوههای سخت، صدها کیلومتر خطوط انتقال آب و این نشان داد که متخصصین ایرانی ما، فرزندان انقلابی ما انصافاً توانمندند و می‎توانند از عهده طرح‎هایی عظیم‏تر و بالاتر بر بیایند. من همین جا لازم می‎دانم از رهبر عزیز و فرزانه انقلاب که در سفر اخیرشان به قم آن همه تأکید و توصیه کردند، صمیمانه از طرف شما مردم انقلابی قم تشکر کنم، از رئیس جمهور، استاندار محترم، نمایندگان مجلس و همه کسانی که به گونه‎ای دست اندرکار این مسئله بودند باید تشکر و قدردانی کرد. ان شاء الله امیدواریم که فاز بعد هم در یک فرصت مناسب‎تری افتتاح بشود که دیگر دغدغه‎ای به عنوان آب قم نداشته باشیم. ما در آستانه ماه رجب هستیم. من همیشه این است که قبل از اینکه این زمان بیاید، یادآوری کنم. از همین الان خودتان را برای ماه رجب آماده کنید. ماه رجب ماه نماز است، ماه دعاست، ماه روزه است، کانال ورود به ماه شعبان و رمضان است. آنها که می‎خواهند با دعا سر و کار داشته باشند دعاها را آماده کنند، خودشان را کاملاً آماده کنند که در این سه ماهی که در پیش داریم به عنوان بندگان صالح خدا در پیشگاه پروردگار عالم عرض ادب و ارادت کنند. هم چنین در آستانه سالگرد رحلت حضرت امام(قدس الله نفسه الزکیه)، چهاردهم و پانزدهم خرداد هستیم. مردم ما مردم وظیفه شناسی هستند با امام پیوندی که بستند این پیوند ناگسستنی است، همان گونه پیوندی که با رهبری بسته اند پیوندی ناگسستنی است. نام امام در تاریخ این کشور می‎درخشد، پیام امام می‎درخشد. فرزندانمان را باید با امام آشنا کنیم که این قهرمان عصر ما چه تحول بزرگی ایجاد کرده است. این وظیفه عالمان و مبلغان دین و همه کسانی که امام را می‎شناسند، هست. شما نگاه کنید کمتر سخنی رهبر عظیم الشان انقلاب ما مطرح می‎کنند و در آن نام امام به خوبی دیده می‎شود. آثار رهبری مملو از نام زیبای حضرت امام قدس الله نفسه الزکیه است. ان شاء الله چهاردهم و پانزدهم خرداد را به یاد امام سوگ می‎نشینیم و گرامی می‎داریم.

 این روزها سالگرد عالمان بزرگی بود. سالگرد آیت الله العظمی گلپایگانی (رضوان الله تعالی علیه) ، سالگرد حضرت آیت الله العظمی اراکی، سالگرد حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ مرتضی حائری که اینها گنجینه‎های حوزه‎اند و هم چنین سالگرد حضرت آیت الله العظمی ملا حبیب الله شریف کاشانی که مرقد او در کاشان است. عالمی بزرگ، صاحب کتاب منتقد المنافع فی شرح مختصر النافع . این عالم بیش از 160 کتاب دارد و در حقیقت کتاب او پا به پای جواهر است و دارای ارزش بالا.

دعای پایانی خطبه دوم

پروردگارا ما را بیامرز. فضای جامعه ما را فضای دینی، فضای مهربانی، فضای وحدت و فضای همدلی قرار بده. انقلاب ما را هر روز پرشتابتر از گذشته به اهداف و مقصدش نائل بگردان. به امام راحل‎مان روح و رضوان عطا فرما. به مراجع بزرگوارمان عزت مرحمت فرما. به خانواده‎های ایثارگر که حق بزرگی به گردن همه ما دارند عزت کرامت فرما. به مردم ستمدیده و مظلوم امت اسلامی پیروزی عنایت فرما. به کسانی که در مسیر انقلاب از حرکت انقلابی مردم گاهی فاصله می‎گیرند توفیق همراهی عنایت فرما.

اِنَ اَحسنَ الحَدیث و ابلغ الموعظه کتابُ الله العَزیز .

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

* بسم الله الرحمن الرحیم

 قُل هُوَ الله اَحَد *اللهُ الصَمَد *لَم یَلد وَ لَم یولَد *و َلم یکُن لَهُ کُفواً اَحَد *

صدق الله العلی العظیم

 



.[1]   طبرسى، احمد بن على، الاحتجاج، ج‌2، ص: 467. بحار الانوار جلد53.صفحه 179.

[2] . كلينى، ابو جعفر، محمد بن يعقوب، الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌5، ص: 569

[3] . الدرالمنثور، ج ۱، ص160. غررالحکم، ح 1786.

[4] .  «وَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ إِنَّ لِي زَوْجَةً إِذَا دَخَلْتُ تَلَقَّتْنِي وَ إِذَا خَرَجْتُ شَيَّعَتْنِي وَ إِذَا رَأَتْنِي مَهْمُوماً قَالَتْ مَا يُهِمُّكَ إِنْ كُنْتَ تَهْتَمُّ لِرِزْقِكَ فَقَدْ تَكَفَّلَ لَكَ بِهِ غَيْرُكَ وَ إِنْ كُنْتَ تَهْتَمُّ بِأَمْرِ آخِرَتِكَ فَزَادَكَ اللَّهُ هَمّاً فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ لِلَّهِ عُمَّالًا وَ هَذِهِ مِنْ عُمَّالِهِ لَهَا نِصْفُ أَجْرِ الشَّهِيدِ‌» قمّى، صدوق، محمّد بن على بن بابويه، من لا يحضره الفقيه، ج‌3، ص: 389.

[5] . نورى، محدث، ميرزا حسين، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‌14، ص: 252

[6] . عاملى، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشيعة؛ ج‌21، ص: 541. قمّى، صدوق، محمّد بن على بن بابويه، من لا يحضره الفقيه، ج‌4، ص: 402

[7] . مجموعة ورام جلد 1صفحه 53

[8]  . قمّى، صدوق، محمّد بن على بن بابويه، معاني الأخبار، ص: 81

بسمه تعالی

مشروح خطبه‏ های نماز جمعه

حضرت آیت الله حسینی بوشهری

مورخ 95/07/02                                                      خطبه شماره 124

 

خطبه اول

السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه

و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا

و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له

و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين

عباد الله اوصيکم و نفسي بتقوي الله

قال مولانا أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیه أفضل صلوات المصلین:

«إنَّ تقوی دارُ حَصینٍ لِمَن لَجَأَ إلیه و الفجور دار حِصنٍ ذلیلٍ لا یُحرِزُ أهله و لا یَمنَعُ من لَجَأَ إلیه»

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می­کنم. وجود مقدس مولایمان امیر مؤمنان علی علیه الصلاة و السلام در این سخن زیبا ما را به تقوا دعوت می­ کند، آن هم با این بیان رسا و ارزشمند. می­فرماید: تقوا پناهگاه محکم و استواری است برای آنکس که بدان پناه برد. اگر کسی دنبال پناهگاه مطمئنی است تقوا چنین پناهگاهی است. اما گناه پناهگاهی است سست و بی­اساس که اهل خود را نگاه داری نمی­ کند و انسان را از زشتی­ هایی که دارد محفوظ نمی­ دارد. نتیجه سخن این است که اگر می ­خواهید آرامش داشته باشید و احساس آسایش کنید در این دنیا و فردای قیامت از این نعمت آرامش و آسایش بهره­مند شویم، راهکار این است که به سراغ تقوا رویم.

بحث ما در خطبه­ های گذشته پیرامون فریضه فراموش­ شده امر به معروف و نهی از منکر بود. بنا شد در این خطبه به بحث­های مختلفی در این زمینه اشاره کنیم که تاکنون به بخشی از آن پرداخته­ایم. معروف کدام است، منکر چیست؟ آیا بحث امر به معروف و نهی از منکر ضرورت عقلانی دارد، ضرورت وحیانی دارد؟ وظیفه چه کسانی است، عالمان باید امر به معروف و نهی از منکر کنند یا حاکمان یا به عنوان وظیفه همه نسبت به یکدیگر با آن دسته­بندی چهارگانه­ای که در خطبه قبل به آن اشاره شد. شرائط آمران به معروف و ناهیان از منکر چیست؟ مراحل امر به معروف و نهی از منکر چگونه است و آثار و پیامدهای رواج امر به معروف و نهی از منکر در یک جامعه اسلامی چه خواهد بود و آثار زیانبار ترک آن چیست؟ از آنجایی که در خطبه گذشته هم به ضرورت عقلانی این مسئله پرداختیم هم بخشی از ضرورت وحیانی را آن هم در رابطه با آیاتی که با صراحت ضرورت و وجوب آن را مطرح کرده بود، اشاره کردیم. امروز به بخش دوم از آیات و روایات در این زمینه اشاره می­کنیم. آیاتی که بیانگر مجازات و توبیخ و سرزنش است نسبت به کسانی که در جامعه دینی و اسلامی بی­تفاوت از کنار امر به معروف و نهی از منکر می­گذرند و آن را به عنوان واجب خود در جامعه تلقی نمی­کنند. همچنین روایاتی که دو دسته­اند: هم ضرورت را اشاره می­کنند و هم در مقام توبیخ و سرزنش­اند نسبت به کسانی که امر به معروف و نهی از منکر را ترک می­کنند. چرا با این اهتمام به مسئله امر به معروف و نهی از منکر نگاه می­کنیم و از آیات کریمه الهی و روایات نورانی اهل بیت بهره می­گیریم؟ زیرا وجود امر به معروف و نهی از منکر در جامعه هم نشانه رشد جامعه است و هم نشانه حیات و بالندگی. اما اگر همین چیزی که منشأ رشد و مسئولیت­پذیری است نه مسئولیت­گریزی، در جامعه فراموش شود، جامعه، جامعه مرده و بی­تعهد خواهد بود. لذاست که ما معتقدیم باید هم به آثار ارزشمند امر به معروف توجه کرد و هم به زیان­هایی که ترک آن در جامعه دارد. آیه­ای که الان قرائت می­کنم گرچه مربوط به امت اسلام نیست و مربوط به امت­های گذشته است که مورد سرزنش قرار گرفتند به خاطر ترک امر به معروف و نهی از منکر اما به تعبیر امیر مؤمنان و امیر بیان می­فرماید: پیشینیان از این جهت به هلاکت رسیدند و مورد مجازات قرار گرفتند، زیرا عده­ای به گناه آلوده شدند و عده­ای نظاره­گر بودند و به جای آنکه اقدام کنند بر اینکه آنها را وادار به معروف کنند و از منکر بازدارند، موجب هلاکت آنها شده­اند. سرنوشت ما با سرنوشت امت­های گذشته تفاوت نمی­کند. امیر مؤمنان می­فرماید اگر در امت اسلامی نیز عده­ای گناه کنند و عده­ای هم بی­تفاوت از کنار آن بگذرند و آنان را از گناه بازندارند، این سرنوشت هلاکت و نابودی و نفرین و مجازات شامل حال آنها هم خواهد شد. آیه اینچنین می­فرماید: ﴿لُعِنَ الذینَ کفروا مِن۟ بنی إسرائیلَ علیٰ لسانِ داوودَ و عیسی بن مریم ذٰلک بما عَصَو۟ا و کانوا یَع۟تَدون کانوا لا یَتَناهَو۟نَ عن منکَرٍ فَعَلوهُ لبئس ما کانوا یَف۟عَلون﴾ پیام آیه این است که از میان اسرائیل آنان که کفر ورزیدند در زبان داوود و عیسی بن مریم مورد نفرین و لعنت قرار گرفتند... دو پیامبر از پیامبران الهی. چرا داوود و عیسی بن مریم آنها را مورد لعن و نفرین قرار دادند؟ به این خاطر بود که عصیان می ­ورزیدند و از فرمان خدا تجاوز می­کردند و از کار زشتی که مرتکب شده بودند، یکدیگر را بازنمی­داشتند. یعنی امر به معروف و نهی از منکر تعطیل شده بود در آن جامعه، لذا مورد نفرین قرار گرفتند. داستان اصحاب سبت در قرآن به صورت مستوفا بیان شده، می­فرماید یک دسته نجات یافتند و آن هم کسانی که نهی از زشتی و بدی و منکر می­کردند نه نظاره­گران و کسانی که در دامان گناه افتاده بودند. در روایات هم این تعبیرات را فراوان می­بینیم. وجود مقدس امام باقر علیه الصلاة و السلام چند اثر جدی و مهم را مترتب می­کند بر مسئله امر به معروف و نهی از منکر در یک جامعه دینی و اسلامی. تعبیر این است: فریضةٌ عظیمةٌ تُقامُ بها الفرائض گویا نقش محوری و کانونی برای سایر واجبات دارد. اگر می­خواهیم نماز و روزه و کارهای ارزشمند در جامعه رونق یابد، محوریت و کانون آن امر به معروف است. امنیت راه­ها و حلال بودن کسب­ها با امر به معروف است، مبارزه با دشمن و آبادانی سرزمین­ها در سایه امر به معروف و نهی از منکر است. در روایت دیگر می­بینیم چقدر جایگاه امر به معروف را امام معصوم بالا برده است. من أمر بالمعروف و نهی عن المنکر فهو خلیفة الله کسی که امر به معروف و نهی از منکر کند خلیفه الله است. خلیفة الله فی أرضه و خلیفة رسول الله و خلیفة کتابه چه نقش مهمی آمران به معروف و ناهیان از منکر دارند. روایاتی که در مقام توبیخ برمی­آید... کسانی که واگذار می­کنند به یکدیگر و می­گویند وظیفه من نیست، وظیفه آن است که متأسفانه در جامعه امروز چنین است... می­گویند فلان سازمان، فلان دستگاه، فلان مجموعه وظیفه­شان این است و دیگران شانه از بار مسئولیت خالی می­کنند. نبی گرامی اسلام خاتم انبیا محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم می­فرماید: إذا أمتی تَواکَلَتِ الأمر بالمعروف و نهی عن المنکر فَل۟یَأ۟ذَنوا ببقاءٍ من الله هرگاه امت من امر به معروف و نهی از منکر را به یکدیگر واگذار کنند و کسی احساس مسئولیت نکند... تعبیر تندی در ذیل این روایت وارد شده... حتماً با عذابی از سوی خداوند متعال روبرو خواهند شد. تعبیر دیگر این است که اگر دیدید در جامعه خیر و برکت برداشته شد، اینها پیامدهای ترک امر به معروف و نهی از منکر در جامعه اسلامی است. مسلمان باشی، اما بی­تفاوت. لا تزال أمتی بخیرٍ ما أمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و تَعاوَنوا علی البر فإذا لم یَف۟عَلوا ذٰلک نُزِعَت۟ منهم البرکات امت من رمز ماندگاریشان و اینکه به خیر و خوبی باشند، زمانی است که امر به معروف و نهی از منکر می­کنند و تعاون بر بر دارند و اگر کاری نداشتند و یا گاهی اوقات کمک هم کردند، به تعبیر من برای آنکه منکر در جامعه نهادینه شود و معروف از جامعه رخت بربندد، برکات از جامعه می­رود. إن شاء الله در خطبه­ های بعد پیگیری کنیم که امر به معروف و نهی از منکر آیا وظیفه افراد خاصی است؟ وظیفه همه است گرچه از آیات روشن شد. امر به معروف و نهی از منکر چه مراحلی دارد؟

 

 

خطبه دوم

قال مولانا أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیه أفضل صلوات المصلین:

«إتَّقِ الله الذی لا بُدَّ لک من لقائه و لا منتها لک دونَهُ»

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می­کنم. سخن نورانی امیر المؤمنین در زمینه تقوا این است که بترسید از خدا و پروا کنید که از دیدار خدای متعال و لقای او گریزی نیست و پایان کار تو جز به خداوند متعال نخواهد بود. حالا که وضع چنین است و پایان کار لقاء الله است و کل تلاش ما به یکجا ختم و منتهی می­شود، مسیری را انتخاب کنیم که در پایان به آنجایی که امیر المؤمنین می­فرماید خاتمه یابد.

اولین نکته لازم می­دانم صمیمانه و متواضعانه اعیاد گذشته را به خصوص عید سعید غدیر، عید الله الأکبر را به محضر شما رهروان راه امیر المؤمنین و پیروان ولایت تبریک و تهنیت عرض کنم.

در هفته دفاع مقدس قرار داریم. یکی دو روز از این هفته سپری شده است. به چند نکته در این رابطه اشاره می­کنم، إن شاء الله که مورد استفاده باشد. دوران دفاع مقدس یکی از مقاطع فراموش نشده تاریخ کشور ما و انقلاب است. جنگ هشت ساله یک نماد قدرت معنوی برای ملت ما به وجود آورد. چون این دفاع ملت را در طول هشت سال حقیقتاً آبدیده کرد و نام این ملت را به خاطر ایستادگی و مقاومت در دنیا بلندآوازه کرد. خیلی از ملت­های مسلمان با افکار و عقاید ملت ما آشنا شدند و بدان گرایش پیدا کردند و هم در زبان، هم در دل و هم در عمل کار ملت ایران و عظمت آن را ستودند. نکته دوم در طول دوران دفاع مقدس آنچه رمز و راز موفقیت ما بود در کنار ایمان و توکل به خدا و همت و جوانمردی مردم، نیروهای مسلح و سپاه، ارتش و بسیج، هدایت و رهبری امام و امدادهای غیبی الهی، نکته برجسته­ای که هر روز به آن نیاز داریم همانگونه که به آنچه که گفتم نیازمندیم، عزم و وحدت ملی بود. در دوران دفاع مقدس دل­ها با هم گره خورده بود، تمام امکانات برای اداره جنگ و دفاع آبرومندانه آماده شده بود... لذا دیدیم که ملت سربلند بیرون آمد و دشمن اعتراف به عجز کرد، با شرمندگی و رسوایی خود و پشتیبان منطقه­ای و بین­المللی­اش عقب­نشینی کرد و وادار به ترک خاک کشور عزیزمان ایران شد. اینها شاخص­ها و ویژگی­هایی بود که در ملت ما به وجود آمد. دفاع هشت ساله ما در طول سالیان گذشته در 200 سال اخیر تنها جنگی بود که حتی یک وجب از خاک مقدس ایران اسلامی در اختیار بیگانه قرار نگرفت. هر جنگی که بر این کشور تحمیل شد، بخشی از خاک کشور در اختیار بیگانگان قرار گرفت، اما اینجا پیروزی مطلق از آن جمهوری اسلامی شد. نکته دیگری که باید عرض کنم در رابطه با دفاع مقدس این است که ما امروز در پرتوی این دفاع جانانه به دستاورهای بزرگی رسیده­ایم. هم توان رزمی نیروهای ما و هم توان دفاعی نیروهای مسلح در عرصه استقلال حوزه دفاعی و نظامی خواب و آرامش را از دشمن سلب کرده است. آمریکایی­ها بسته نظامی به اسرائیلی­ها تحویل می­دهند و یک مانور مصنوعی در مقابل عظمت رزمندگان ما و تسلیحات دفاعی... ولی احساس آرامش نمی­کنند. امروز نیروهای ما در دریا و هوا و خشکی هراسی در دل دشمن ایجاد کرده­اند که دشمن هر لحظه انتظار می­کشد که این سربازان امیر المؤمنین و روح­الله و حضرت آیت الله العظمی امام خامنه­ای چه خواهند کرد؟ امروز امنیت و پیشرفت دو روی یک سکه­اند. بدون امنیت پیشرفت حاصل نمی­شود و اگر می­خواهیم این کشور به پیشرفت برسد در سایه امنیت است. بنابراین باید مراقبت کنیم و اظهاراتی مطرح نکنیم که مورد سوء استفاده دشمن قرار گیرد و در میدان بازی دشمن حرکت کنیم. امروز هر جمله­ای که موجب تضعیف بنیه نظامی و دفاعی کشور شود، آثار و پیامدهای ناگواری برای امنیت کشور به دنبال خواهد داشت. من امروز از رسانه­ها و اصحاب هنر تقاضا می­کنم از این گنجینه گرانبهای فرهنگی دوران دفاع مقدس خوب بهره­برداری کنند. نسل جوان خیلی­ها آشنا با حماسه­های دوران دفاع مقدس نیستند. هنرمندان هنرمندی کنند و این گنجینه را به ملت و مردم و نسل جوان معرفی کنند.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم روزهای اولیه مهر است و آغاز سال تحصیلی مراکز علمی و دانشگاهی. لازم است به این نکته اشاره کنم که انتظاری که از تمام مراکز علمی و دانشگاهی و حوزوی داریم هم در عرصه فناوری و هم در عرصه فرهنگی و هم در اقتصاد مقاومتی باید تلاششان را به کار برند و غافل نمانند. دنیا در حال پیشرفت است. ما نباید از قافله علم و فناوری و پیشرفت عقب بمانیم. رهبر معظم انقلاب گاهی گلایه­ مندند که به جاست، گرچه رتبه کشور امروز رتبه 16 است در دنیا، اما آن شتاب علمی مورد نظر مقام معظم رهبری... انسان احساس می­کند آن شتاب علمی کمی کاهش پیدا کرده است. اساتید دانشگاه­ها، هیئت­های علمی، دانشجویان عزیز و متولیان مراکز علمی و فرهنگی در این عرصه گام­های بلندی بردارند. مراکز عظیم حوزوی و دانشگاهی تربیت نسل آینده مربوط به شماست. این را فراموش نکنید. امروز دشمن با تمام وجود به صحنه آمده است که دانشگاه­ها را از بعد فرهنگی و اخلاقی تهی کند. باید تلاش کرد که در این جهت به رسالت اصلی و اساسیمان بپردازیم و نسبت به این نکات غافل نمانیم.

مناسبت­های دیگری که باید به آن اشاره کنم 4 مهر سالگرد تهاجم آمریکا و استکبار به ملت مظلوم افغانستان است... آن هم به بهانه مبارزه با تروریسم. روز 24 ذی حجه یادآور روز مباهله پیامبر اکرم و نبی مکرم با نصارای نجران است. 5 مهر سالروز شکسته شدن حصر آبادان است و 25 ذی حجه سالروز نزول سوره هل أتی در شأن اهل بیت پیامبر بزرگوار اسلام است. همه این مناسبت­ها را تکریم می­کنیم و گرامی می­داریم.

روز سه­شنبه 6 مهر روز خانواده است. بیاناتی رهبر عزیز انقلاب داشته­اند که باید مورد دقت و تأمل قرار گیرد. بحث سند مربوط به خانواده از اهمیت خاص و ویژه­ای برخوردار است و ترسیم­ کننده حرکت کلان نظام اسلامی است. در سایه این سند تمام اصول و ضوابط باید تحت تأثیر آن قرار گیرد و بر اساس آن عمل کنند. جامعه باید خانواده­محور باشد. من گاهی تأسف می­خورم... برادران، خواهران، نمازگزاران که دشمن با تمام برنامه­ریزی­هایی که می­کند، در بعضی موارد گرچه ایمان و اعتقادات و باورهای مردم مانع موفقیت آنهاست، اما در بعضی جاها می­بینیم خانواده­ها دچار سستی شدند... طلاق اوج گرفته در جامعه. این را باید گفت و هشدار داد... چرا ازدواج کم و طلاق فراوان؟ آن هم انواع و اقسام طلاق­هایی که در جامعه هست. امروز تربیت فرزندان کم­کم به حاشیه می­رود و این با محوریت خانواده سازگاری ندارد.

آخرین جمله که اشاره کنم و به عرایضم در این خطبه پایان دهم بیانات مهم رهبر عزیز و فرزانه انقلاب اسلامی است در رابطه با دیداری که فرماندهان عزیز سپاه با ایشان داشته­اند. محورهای متعددی در این بیانات وجود داشت که من به چند نکته از آنها اشاره می­کنم. ایشان به برخی از باورهای نادرست و شبهاتی که درباره توان نظامی و دفاعی کشور مطرح می­شود، اشاره کردند و این تعبیر که علت پیشرفت بعضی از کشورها به خاطر این بوده که سازمان­های نظامی­شان را جمع کردند. رهبری پاسخ منطقی می­دهد که آنها مجبور شدند. در جنگ جهانی دوم همه چیزشان نابود شد و مجبور شدند ساز و کار نظامی­شان را تعطیل کنند. علاوه بر اینکه پیشرفتی که آنها انجام دادند الگو نیست برای دیگران که به آنها مثال زنیم. اینها در سایه تلاش آنها بوده است که به اینجا رسیده­اند و بعد می­فرماید برای من باورکردنی نیست که کسی چنین جمله­ای جاری کند. هیچ انسان عاقلی این جمله را بر زبان نمی­راند که ما توان نظامی و دفاعی نداشته باشیم. این نکته هشداردهنده مهمی است که باید توجه کرد به آنچه که مطرح می­کنیم. نکته دوم راجع به سخن کسانی است که مفهوم استقلال را زیر سؤال می­برند و می­گویند استقلال مساوی است با انزوا. رهبر عزیز انقلاب می­فرمایند کسانی که می­خواهند استقلال را از بین ببرند یعنی ما باید زیر سلطه دنیای غرب و استکبار قرار گیریم و همخوانی کنیم با سیاست­ها و برنامه ­های آنها. ولذا مرتب بر این طبل می­کوبند که استقلال در دنیای امروز معنا ندارد. نه ما استقلالمان را حفظ می­کنیم در همه ابعاد... در مباحثه اعتقادی، در اخلاق و باورها، در همه مسائل و نمونه­اش امروز در بعد دفاعی است که می­بینید چه می­کند.

نکته دیگر که باید به آن اشاره کنم در پایان عرائض از کاروان ورزشی به خصوص عزیزان معلول و جانباز همانگونه که رهبر عزیز انقلاب تشکر کردند. کاروانی بود به نام شهدای منا با لباس احرام. در حقیقت در مقابل کسانی که با شعائر اسلامی مخالفند، آنها ظاهر شدند و به رخ کشیدند و من هم به سهم خود تشکر می­کنم. إن شاء الله در همه عرصه­ های بین­ المللی با رعایت شئون دینی و اسلامی بتوانیم حضور جدی پیدا کنیم.

آخرین جمله که عرض می­کنم از روز 3 مهر تا 24 مهر و از 25 مهر تا 25 آبان برنامه­ریزی شده برای سرشماری نفوس و جمعیت. این لازمه هر کشوری است که بخواهد به رشد برسد. إن شاء الله همه خانواده­ ها همراهی و همکاری کنند با عزیزانی که به در خانه ­ها می­ آیند یا از طریق اینترنت اطلاعات لازم را و به سؤالاتی که در جهت برنامه­ریزی کشور است پاسخ دهند.

 

حضرت آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری در خطبه های نماز جمعه این هفته در حرم مطهر حضرت معصومه(س) با اشاره به حضور تیم مذاکره کننده در پیگیری حق ملت ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای، افزودند: آنچه در این مذاکره مد نظر است حق جمهوری اسلامی ایران در تولید و توسعه انرژی هسته‌ای است.

 

ایشان ادامه دادند: رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها عنوان کرده‌اند که ما به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیستیم بلکه ما به دنبال رفع تحریم‌ها، از میان بردن نگرانی‌ها و ایجاد ارتباط با کشورهای دنیا، شفاف سازی و حق غنی سازی هستیم. اگر دنیا واقعا نگران این مساله است ما به آنها حق می دهیم و شفاف سازی می‌کنیم به شرط اینکه به دنیال عناد و شیطنت نباشند.

 

 

آیت الله حسینی بوشهری خطاب به گروه مذاکره کننده، بیان کردند: در مذاکرات خود خوشبینانه و محتاطانه قضایا را دنبال کنید و همان گونه که رهبر فرزانه انقلاب دست مذاکره کنندگان را برای دیپلماسی باز گذاشته است آنان نیز روش‌های نوین و نرمش قهرمانانه را در پیش گیرند اما بدانند ملت ما نمی‌خواهند در برابر دشمن کرنش کند.

 

 

خطیب جمعه قم یادآور شدند: از فرهیختگان و سیاستمداران می‌خواهیم فضای دیپلماتیک مذاکرات را دلگرم کننده نمایند آن گونه که رهبر به این گروه دلگرمی می‌دهد اما حدودها را نیز ترسیم می‌کند تا قهرمانانه و با اقتدار از حق مان دفاع کنیم.

 

آیت الله حسینی بوشهری با اشاره به ضرورت رعایت تقوای الهی، فرمودند: تقوای الهی سرمایه بزرگی است که انسان را در دنیا و آخرت به سعادت می‌رساند و اگر در دنیا تقوا داشته باشیم رستگار می‌شویم.

 

 

ایشان با گرامیداشت دهه ولایت به ویژه میلاد امام هادی(ع)، افزودند: معصومین(ع) در طول زندگی با برکت خود تلاش‌های فراوانی در هدایت شیعیان کرده‌اند و با بیانات و راهنمایی‌هایشان مانع از انحراف در جامعه می‌شدند. اگر می‌خواهیم شخصیت امام علی(ع) و عظمت واقعه غدیر را بشناسیم باید آن را در زیارت جامع کبیر و زیارت نامه امام علی(ع) که توسط امام هادی(ع) مطرح شده است جستجو کنیم.

 

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور درباره فعالیت‌های علمی و تبلیغی امام هادی(ع) در دوران حیاتش، عنوان کردند: امام هادی(ع) علاوه بر ایمن سازی عقیدتی در جهت ایمان سازی علمی نیز تلاش کرد و در دوران امامت خود بیش از 185 شاگرد و راوی تربیت کرد که "عبدالعظیم حسنی" یکی از شخصیت‌های برجسته در این عرصه است.

 

 

ایشان، اهل بیت(ع) را سرمایه‌های گران قدر در دنیا خواندند و فرمودند: دنیا مانند بازاری است که در آن برای روز قیامت به سود یا زیان دست می‌یابیم و اگر به اهل بیت(ع) به عنوان سرمایه‌های گران قدر تکیه کنیم رستگار می‌شویم و سود می‌کنیم.

 

 

آیت الله حسینی بوشهری با ابراز خرسندی از برگزاری باشکوه دعای عرفه و نماز عید قربان، تصریح کردند: حضور جوانان در این مراسم‌های دینی، نشانگر این است که جامعه دینی داریم و اگر گاهی مومنان از ناهنجاری های اجتماعی ابراز نگرانی می‌کنند اما می‌بینیم باز هم مردم متدین و به ویژه جوانان پایبند به مقدسات، این صحنه‌ها را گرم نگاه می‌دارند.

 

 

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم  در خطبه های دوم نماز جمعه با اشاره به هفته تربیت بدنی، فرمودند: فرهنگ ورزش باید در جامعه توسعه یابد زیرا اسلام به ورزش به عنوان سلامت جسم نگاه می‌کند اما در حال حاضر ورزش در جهت کسب قهرمانی معنا گرفته است که در این راستا قهرمانان باید الگوی جوانان باشند.

 

 معاون جامعه مدرسین حوزه علمیه قم  افزودند: در هفته کاهش بلایای طبیعی باید به گونه‌ای برنامه ریزی شود که در ساخت و سازها با مقاوم سازی شاهد کاهش تلفات انسانی در حوادث و بلایا به خصوص در زلزله باشیم.

 

 

ایشان با گرامیداشت سالروز شهادت حاج آقا مصطفی خمینی در هفته جاری، خاطرنشان کردند: فرزند برومند امام خمینی(ره) به طرز مشکوکی به شهادت رسید و ایشان با توجه به شخصیت بزرگوار و عاشق اسلام توانست مردم را بیدار کند و انقلاب را به سمت پیروزی هدایت نماید.

 

 

خطیب جمعه قم همچنین با اشاره به عید سعید غدیر عنوان کردند: اگر چه اعیاد اسلامی فراوانی داریم اما عید سعید غدیر عید اکبر است و ویژگی‌های خاصی دارد که باید قدردان غدیر و ولایت امیر المومنان باشیم.

خطبه اول

الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریکه له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین. السلام علیک یا حجه الله. السلام علیک یا بقیه الله فی ارضه و رحمه الله و برکاته.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لَهَا طَالِباً- يَقُولُ أَحَدُكُمْ أُذْنِبُ وَ أَسْتَغْفِرُ- إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ ((وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ[1]»[2]

 بندگان خدا  خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می کنم؛ ابوبصیر می گوید: در محضر امام باقر (ع) بودم جمله‏‎ای مطرح کرد و آن جمله این بود که فرمود: از گناهان کوچک بپرهیزید؛ اینگونه درست نیست که بفرمایید گناه می کنیم و بعد استغفار می کنیم خدای متعال می فرماید: که ما تمام آنچه که از گناهان صغیره و کبیره انجام می دهید، ثبت می‏کنیم.

اگر حقیقتا چنین است که چنین است اعمال ما، رفتار ما، گناهان ما، در لوح محفوظ ثبت و ضبط می شود، در نزد پروردگار ثبت و ضبط می شود. برادارن و خواهران کمی مراقبت، کمی مواظبت، کمی توجه و عنایت که گناه از ما سر نزند. اگر دل ما آلوده شد، روح ما آلوده شد، این آلودگی به این راحتی پاک و شسته نمی شود.

در خطبه اول بحث ما پیرامون سیره نورانی پیامبر (ص) و اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام بود. روز اول ماه رجب، مصادف است با سالروز میلاد با سعادت پنجمین امام و پیشوا، وجود مقدس امام باقر علیه الصلاه و السلام. اجازه بفرمایید که من در خطبه اول پیرامون فضایل و مناقب و سیره نورانی آن حضرت با شما سخن بگویم. چون توجه دارید و توجه داریم که هر چه ما بیشتر با منش اهل بیت آشنا شویم، می توانیم به سمت سعادت و به سمت خوشبختی گام برداریم. وجود مقدس امام باقر (ع) در سال پنجاه و هفت هجری در مدینه، روز جمعه یا روز سه شنبه دیده به جهان گشود. مدت امامت آن حضرت، بعضی هجده سال و بعضی نوزده سال مطرح کردند. او اولین فرزند از خاندان علوی است که هم حسنی است و هم حسینی است؛ یعنی هم از ناحیه پدر انتساب به وجود مقدس حسین‏بن‏علی (ع) دارد و هم از ناحیه مادر انتساب به وجود مقدس امام مجتبی (ع) دارد. اولین امام حسنی و حسینی است.

شخصیت آن حضرت به گونه‏ای است که در زمان پیغمبر -چقدر فاصله زمانی داریم!-  پیامبر اکرم (ص) آن روز سلام امام باقر (ع) را توسط جابربن عبدالله انصاری می‏رساند. روزی از روزها جابر در آخر عمر نابینا بود یکی از یاران امام باقر (ع) می فرماید: امام سجاد، زین العابدین (ع) دست امام باقر (ع) را که کودکی بود گرفته بود و نزدیک ما آمد امام زین العابدین (ع) به امام باقر (ع) فرمود: برو و پیشانی عمویت جابر را ببوس. امام باقر (ع) در آن سنین کودکی آمد، سلام کرد به جابر، پیشانی جابر را بوسید. جابر نشناخت گفت این کیه؟ گفتند: این محمد فرزند امام سجاد زین العابدین (ع) است. جمله زیبای جابر خیلی جالب است که در روایات ما وارد شده خطاب کرد به امام باقر (ع) «يَا مُحَمَّدُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ‏ اللَّهِ‏ يَقْرَأُ عَلَيْكَ السَّلَامَ»[3] اقا امام باقر من پیام رسان جدت رسول الله به تو هستم او سلام شما را رسانده است. اطرافیان جابر با تعجب گفتند: پیامبر (ص) رحلت کرده! کی پیغمبر را دیده‏ای؟ جابر گفت من خدمت پیغمبر (ص) رسیدم، امام حسین (ع) کوچک بود در دامن پیغمبر (ص) بود. پیغمبر فرمود: حسین من فرزندی خواهد داشت، به نام علی و او فرزندی خواهد داشت به نام محمد، اگر او را دیدی  که خواهی دید، سلام من را به او برسان ولی بدان که بعد از ملاقات امام باقر (ع) مدت طولانی در حیات و زندگی نخواهی بود. اینچنین شخصیتی است.

تعبیردیگری پیغمبر(ص) درباره او دارد که جابرمی گوید: «إِنَّكَ سَتُدْرِكُ رَجُلًا مِنِّي اسْمُهُ اسْمِي وَ شَمَائِلُهُ شَمَائِلِي يَبْقُرُ الْعِلْمَ بَقْراً»[4] تو با مردی از دودمان من برخورد میکنی شکافنده  علوم است یعنی امام باقر علیه الصلاه والسلام.

در بُعد عبادی نمونه است، در بعد تربیت شاگرد نمونه است.  یکی از شاگردان آن حضرت بنام جابر جوفی، هفتاد هزار حدیث از امام باقر (ع) فراگرفته. شاگرد دیگر، محمدبن مسلم سی هزار حدیث از امام باقر (ع) فرا گرفته. یکی از  دانشمندان می گوید: من هیچکس را ندیدم که این اندازه علما در حضور او احساس کوچکی کنند و مانند کودکی که در حضور یک معلم بزرگ می نشیند، علما در محضر امام باقر (ع) حضور پیدا می کردند. اقدامات امام باقر مبارزه با انحرافات زمانه، مبارزه با بدعتهای زمانه، مبارزه با اندیشه خوارج که متاسفانه رگه‏هایی از اندیشه خوارجی در جامعه اسلامی وجود دارد.

یکی از ویژگی های حضرت که به درد امروز جامعه ما می‏خورد، مسئله سیره تربیتی آن حضرت است. چگونه ما با فرزندانمان برخورد کنیم؟ چگونه فرزندانمان را تربیت کنیم؟ من به دو نکته کلیدی در رابطه با تربیت فرزند اشاره می کنم. اولین نکته ای که وجود مقدس امام باقر (ع) روی آن تاکید می کنند این است که در محبت کردن به فرزندان افراط نکنید. بچه هاتون را دوست داشته باشید ولی اگر بنا شد در این دوست داشتن راه افراط را در پیش بگیرید، بزرگترین خطر را متوجه فرزندتان کرده اید. این فرزند در مسیر دینی رشد نخواهد کرد. کلام نورانی امام باقر (ع) این است « شرّ الآباء من‏ دعاه‏ البرّ الى الافراط»[5] بدترین پدران، پدرانی هستند که می خواهند خوبی کنند در حق فرزندانشان و راه افراط را پیش می گیرند. این بچه دیگر شخصیت خودش را گم می‏کند. این بچه جایگاه اجتماعی پیدا نمی کند. در حالیکه باید همیشه یا کنار پدر باشد یا مادر. روحیه حضور در عرصه جامعه را ندارد. این یک نکته و لذا در جای دیگری می فرماید: افراط نکنید در محبت. در جای دیگر می فرماید: خشونت نورزید. با تندی هم نمی شود بچه را تربیت کرد. پدرانی که در خانه، مرد سالار هستند، نه به همسر رحم می کنند، نه به فرزند رحم می کنند. با تندی و خشونت می خواهند حرف خودشان را به کرسی بنشانند. امام باقرعلیه الصلاه و السلام می فرماید: اینها نمی توانند  تربیت کننده بچه های خوبی باشند. می فرماید: « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ»[6] این دین یک دین متین و استواریست. با مدارا در این دین وارد بشوید و بندگان خدا را در عبادت الهی مجبور نکنید. این ادبیاتی است که فرهنگ دینی ما به ما یاد می دهد و نشان می دهد. نکته ای که امروز نیاز جامعه ماست و همه باید به آن توجه بکنند.

من یک جمله ای عرض بکنم و این خطبه را  به پایان می رسانم یکی از مشکلاتی که در جامعه ما وجود دارد این است که عده ای با هم رفیقند دوستند آشنا هستند به جای اینکه در روزهای مشکل به درد این دوست و رفیق بخورند، در سایه این رفاقت، عیوب و اسرار این دوست را نشانه میگیرند و یادداشت می کنند تا برای روز مبادا علیه او افشا گری کنند. امام باقر (ع) به این مسئله هشدار می دهد و کسانی که دنبال عیوب برادران دینیشان هستند و می خواهند این عیوب را روزی برجسته کنند و آبروی او را ببرند. حضرت می فرماید: اینها درسرحد کفرند. تعبیر امام را نگاه کنید: «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ إِلَى الْكُفْرِ» نزدیکترین چیزی که انسان را به مرز کفر نزدیک می کند این است: «أَنْ يُوَاخِيَ الرَّجُلَ عَلَى الدِّينِ فَيُحْصِيَ عَلَيْهِ عَثَرَاتِهِ وَ زَلَّاتِهِ لِيُعَنِّفَهُ بِهَا يَوْماً مَا»[7] نزدیکترین حالت انسان به کفر آن است که لغزشها و خطاهای برادر دینی را برایش پرونده سازی کند و به یاد بسپارد تا روزی او را بدین وسیله سرزنش و در جامعه رسوا کند. می فرماید: آدمهایی به این نگاه و با این نگرش، به کفر نزدیکترند و لذا توجه داشته باشیم، اگر می خواهیم عیوب ما پنهان بماند همانگونه که خدا ستارالعیوب است، عیب پوش دیگران باشیم.

ان الله یامر بالعدل و الاحسان و ایتاء ذی القربی ینهی عن الفحشا و المنکر و البغی، یعظکم لعلکم تذکرون. پروردگارا ما را با سیره اهل بیت آشنا بگردان. در فرج مولایمان تعجیل بفرما به امام راحلمان رَوح و رضوان عنایت بفرما. به رهبر فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید عزت کرامت بفرما. به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر مرحمت بفرما. به جانبازانمان سلامت و رزمندگانمان پیروزی و آزادگانمان عزت، به جوانانمان غیرت، به بانوان عفت، به عالمانمان توفیق عمل، به بازاریان انصاف و روزی حلال، عنایت بفرما پروردگارا توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان. به خدمتگزارن انقلابمان توفیق مرحمت بفرما باران رحمتت را شامل حال امت اسلامی بگردان.

ان الاحسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ‌

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴿1﴾ مَلِكِ النَّاسِ ﴿2﴾ إِلٰهِ النَّاسِ ﴿3﴾ مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ ﴿4﴾ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ ﴿5﴾ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ ﴿6﴾

صدق الله العلی العظیم.

 

 

 

خطبه دوم

الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و حبیب قلوبنا، ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی مولانا امیرالمومنین و علی فاطمه الزهراء سیده نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید الشباب اهل الجنه و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمدبن علی الباقرو علی جعفربن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علی ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی العسکری و علی الحجه القائم المهدی.

حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک، بهم نتولی و من اعدائهم نتبری الی یوم القیامه السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنه فان لک عند الله شانا من الشان.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله

قال امیرالمومنین علی ابن ابی طالب (ع): «أُوصِيكُمْ‏ بِتَقْوَى‏ اللَّهِ‏- فَإِنَ‏ تَقْوَى اللَّهِ خَيْرُ مَا تَوَاصَتْ بِهِ الْعِبَادُ»[8]. بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می کنم. وجود نازنین مولای ما امیر مومنان (ع) نکته جالبی مطرح می کند و آن نکته جالب این است که بهترین هدیه، بهترین ارمغانی که برادران دینی می توانند نسبت به یکدیگر به آن توصیه و سفارش کنند، تقوا است. یعنی به هم که می رسیم با هم که گفتگو می کنیم، در یک مجلس اجتماع پیدا می کنیم، قبل از هر سخنی و قبل از هر پیامی و هرمطلبی، یکدیگر را به تقوا و خداشناسی دعوت کنیم. این اگر بشود شعار امت اسلامیِ ما، طبعا فضای جامعه ما، دیگر فضای غیبت، فضای دروغ، فضای تهمت، فضای آبرو ریزی نخواهد بود. چون همگان مراقب یکدیگر خواهیم بود.

در خطبه دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره می کنم. مناسبت اول روز یکشنبه روز اول رجب است. کلاسهای بندگی در همه ایام سال هست، اما این سه ماه، ماه رجب و ماه شعبان و ماه رمضان، از امتیاز ویژه ای برخوردار است. بندگان خالص خدا کم کم خودشان را آماده می کنند ماه رجب آمد. فردای قیامت گفته می شود: این الرجبیون. ماه شعبان می آید. ماه رمضان می آید.

در یک حدیثی از وجود امام کاظم (ع) فرمود: «رَجَبٌ شَهْرٌ عَظِيمٌ يُضَاعِفُ اللَّهُ فِيهِ الْحَسَنَاتِ وَ يَمْحُو فِيهِ السَّيِّئَاتِ»[9] ماه رجب، ماه عظیم و بزرگی است. دو کار در این ماه اتفاق می‏افتد؛ نمازها عبادتها چند برابر پاداش می گیرد. انسان و گناهانش مورد آمرزش پروردگار عالم قرار می گیرد. ماه مهمی است؛ اعتکاف در همین ماه است. در ماه رمضان هم هست. خوشا به حال معتکفین و آفرین بر عزیزانی که دست اندرکار برگزاری اعتکاف در سراسر کشورند که چند سالی است که این زمینه خوب را دارند فراهم می کنند. جوانان ما، عزیزان ما، مومنین ما، در مساجد، در این ایام اعتکاف، ایام البیض حضور پیدا می کنند. « مَنِ اعتَكَفَ إيماناً وَ احتِساباً غُفِرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ»[10]. پیامبر (ص) فرمود: کسانیکه از روی ایمان و برای رسیدن به پاداش الهی، می روند معتکف می شوند، خدا گناهان گذشته را می آمرزد و از این به بعد راه و رسم جدیدی را در پیش می گیرد.

روز اول ماه رجب همانطور که اشاره کردم  میلاد با سعادت امام  باقر (ع) علیه الصلاه و السلام است. روز سوم ماه رجب سالروز وفات دهمین امام و پیشوا وجود مقدس امام هادی علیه الصلاه و السلام است که این امام مظلوم نیز توسط خلیفه عباسی معتز با سم به شهادت رسید. این روز مصادف است با فتوای آن مرجع بزرگ شیعه، مرحوم آیت الله العظمی میرزا محمد حسن شیرازی، که جایگاه مرجعیت را، جهان و عالم دانست که یک مرجع، یک بیان، یک کلام، یک جمله، چگونه می تواند با یک بیان تاثیر گذار باشد در فضای جامعه. نقل می کنند میرزای شیرازی بعد از آن فتوا و بعد از تاثیر آن فتوا دیدند نگران است، پژمرده است اندوهگین است. گفتند آقا بُعد فتوای شما جهانگیر شد چرا نگرانید ؟ گفتند تا الان دشمنان ما جایگاه روحانیت را نمی دانستند ولی بعد از تاثیر گذاری این فتوی، دشمنان جایگاه روحانیت را شناختند و ما باید از این به بعد مراقب توطئه دشمنان اسلام و روحانیت باشیم.

روز پنجم ماه رجب، یعنی شب جمعه ای که می آید، لیله الرغائب است. اعمالی دارد عباداتی دارد. مومنین فضیلت این شب را و این ایام را ان شاءالله درک کنند و نمازهایی که وارد شده عباداتی که وارد شده، با توجه آن را انجام بدهند. من به دو نکته کلیدی می‏خواهم اشاره کنم؛ نکته اول: ما در روزهای گذشته شاهد حادثه تلخ و غم انگیزی بودیم و باور نمی کردیم در عصر ما در فضای جامعه اسلامی ما به نام اسلام به نام طرفداری از پیغمبر (ص) کسی دست به چنین جنایتی بزند که به عنوان یک حرکت سنگین جامعه اسلامی شاهد آن بود مراجع بزرگوار ما محکوم کردند، حوزه علمیه با اقتدار محکوم کرد حوزه های علمیه محکوم کردند، دانشگاههای ما، دانشجویان ما، از سر غیرت دینی، محکوم کردند. علمای اهل سنت، در خود سوریه در مصر، در عراق، و در بعضی از نقاط  دیگر به میدان آمدند و احساس کردند که اگر سکوت کنند این لکه ننگینی است بر دامن جامعه اسلامی و سکوت را شکستند و این گروه از خدا بی خبر را و این عمل شنیع را محکوم کردند. رهبر فرزانه انقلابمان جمله بسیار زیبایی مطرح کرد. فرمود: اینها طلب رحمت در کنار مرقد این بزرگان را، شرک می دانند اما در مقابلِ طاغوتهای زنده خضوع میکنند تسلیم آنها می‏شوند و مزدور آنها می شوند و این را شرک نمی دانند. سازمانهای بین المللی برای تخریب یک اثر باستانی معمولی داد و بیداد در دنیا راه می اندازند ولی موقعی که چنین جنایتی نسبت به صحابی جلیل القدر پیامبر (ص) و یار با وفای  امیرالمومنین (ع) اتفاق می افتد، سکوت می کنند و آدم احساس می کند در همه اینها دست دشمن در کار است. بلافاصله اسرائیل بعد از این جنایت به سوریه حمله می کند و این چند پیام به دنبال دارد؛ برای اینکه تروریست ها نفس تازه ای بکشند اسرائیل پشتیبانی می کند و یک جا اعلام می کنند کشورهای عربی که با امکانات مالی و تسلیهاتی از این  خدا بیخبران حمایت می کنند. دستشان در دست اسرائیل است گرچه با این حمله اسرائیل به سوریه حقانیت جمهوری اسلامی ثابت شد و معلوم شد ما از نظامی و ملتی و مردمی حمایت می کنیم که در خط مقدم مقاومت است و دشمن اصلی اسرائیل است. ما توصیه می کنیم -خیرخواهانه توصیه می کنیم- به سران بعضی از کشورهای عربی خیرخواهانه واقعا ببینید کارکرد شما چه نتیجه ای داشت، شما در یک خط با اسرائیل قرار گرفتید همین را می خواستید؟ در کنار اسرائیل در کنار صهیونیستها با مرقد مطهر صحابی جلیل القدر پیامبر آنچنان رفتار کنند و هتاکی کنند شما سکوت کنید چه پاسخی دارید؟! چه توجیهی برای کارکردتان دارید؟!

مسئله مهم دیگر مسئله انتخابات است. خب هم ثبت نام شوراها شروع شده و هم ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری حقیقتا انتخابات، مظهر حضور مردم ماست. انتخابات مظهر مردم سالاری دینی است انتخابات ذخیره ای است برای امینت ملی کشور ما. انتخابات در شرایط فعلی که وزیر محترم نفت برادر بسیار عزیزمان جناب آقای مهندس قاسمی، به نکات خوبی اشاره کردند.  شرایطی که دشمنان  این شکلی ما را مورد تهدید قرار می دهند و به فضل پروردگار نظام مقدس جمهوری اسلامی از همه این گردنه های صعب العبور با سرفرازی عبور خواهد کرد در این شرایط، حضور مردم در صحنه انتخابات، پاسخ تمام کارشکنی های دشمنان است. ظهور ارادهاست آن روزی که فرا می رسدف روز بیست و چهارم خرداد دوربین ها بیایند، خبرنگارها بیایند، صفوف به هم فشرده ملت ما را نظاره گر باشند و هر رأیی که به صندوق انداخته می شود، تیری است در چشم دشنان. ان شاءالله هم شورای نگهبان، هم دست اندرکاران اجرایی، با رسالت سترگی که دارند، به مر قانون ان شاء الله عمل کنند. کاندیداها هم ازاین تبلیغات مسرفانه و تبذیر گونه، پرهیز کنند. ژست تبلیغات غربی به خودشان نگیرند. اینجا فضای جمهوری اسلامی است، اینجا فضای شهداست، اینجا فضای خانواده شهداست، فضای جانبازان است. نمی شود در این فضا ما محیط را محیطی اروپایی کنیم.

نمایشگاه کتاب برگزار شد یکی از پدیده های مهم فرهنگی است استقبال مردم خوب بود. منتهی من یکی دو تا نکته عرض بکنم امسال قیمت کاغذ بخاطر شرایط کشور گران شده بود و خریدن کتاب برای خیلی دشوار بود. دولت یکی از اقداماتی که باید بکند، همانطور که نگران غذای جسم مردم است باید نگران غذای روح مردم هم باشد. کتاب باید در سبد نیازهای روحی مردم قرار بگیرد و مردم به آسانی بتوانند کتاب خریداری کنند. توصیه دوم راجع به تولید کتاب است. ما نیازمندیم برای نسل جوانمان کتابهای خوب تولید بکنیم. در نماز جمعه امروزما عزیزان هلال احمر حضور دارند از روز هجدهم تا بیست وچهارم اردیبهشت ماه روز هلال احمر است حقیقتا ملت ما، از شما صمیمانه تشکر می کند. حضور گرم  شما حضور ایثارگرانه شما در صحنه های مختلف، نشان دهنده مسئولیت پذیری شماست. شما در کنار مردم هستید؛ زلزله می آید شما حضور دارید، سیل می آید شما حضور دارید، مشکلی برای جامعه پیش می آید شما حضور دارید. یکجا از طرف ملت رشید به شما عرض می کنم خدا قوت و خسته نباشید.

ربنا اتنا فی الدنیا الحسنه و فی الاخره الحسنه و قنا عذاب النار.

پروردگارا در فرج مولایمان تعجیل بفرما. به امام راحلمان روح و رضوان عنایت بفرما به رهبر فرزانه انقلابمان این سکان دار کشتی انقلاب و سایر مراجع تقلید عزت کرامت بفرما، به نسل جدید ما توفیق دینداری عنایت بفرما، به جامعه ما صفا صمیمیت همدلی و مهربانی عنایت فرما، به حوزه علمیه و مراکز دانشگاهی توفیق خدمت مرحمت فرما، باران رحمتت را شامل حال ما بفرما.

ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ‌

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿1﴾فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ ﴿2﴾ِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿3﴾

من در ضمن از حضور میهمانان عزیزی که از کشور مصر آمده اند؛ السلام علیکم ایها الاعزا اخواننا فی مصر، بلد الاسلام، مرحب بقدومکم نرجو من الله تبارک و تعالی التوفیق لکم و رحمة الله و برکاته.

 



[1] . یس/ 12.

[2] . کلینی، الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌2، ص: 270. حر عاملی، وسائل الشيعة؛ ج‌15، ص: 311.

[3] . علامه مجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏46، ص: 227. محدث اربلی، كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج‏2، ص: 119.

[4] . کلینی، الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌1، ص: 469.

[5] . فلسفی، محمد تقی، الحديت-روايات تربيتى، ج‏1، ص: 204.

[6] . کلینی، الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌2، ص: 86. حر عاملی، وسائل الشيعة؛ ج‌1، ص: 109.

[7] . کلینی، الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌2، ص: 354. حر عاملی، وسائل الشيعة؛ ج‌12، ص: 274.

[8] . علامه مجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏75، ص 1.

[9] . شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه؛ ج‌2، ص: 92 و ثواب الأعمال و عقاب الأعمال؛ ص: 53. حر عاملی، وسائل الشيعة؛ ج‌10، ص: 473.

[10] . كنز العمال، ج8، ص 530، حدیث 24007.

 

 

السلام علیکم و رحمه الله و برکات

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه ونعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریکه له و نصلی و نسلم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سره و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المکرمین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین.

السلام علیک یا حجه الله. السلام علیک یا بقیه الله فی ارضه و رحمه الله و برکاته.

عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله

 

قالمولاناومقتداناالامامالصادق (ع):«اتَّقُوا اللَّهَ وَ انْظُرُوا لِأَنْفُسِكُمْ- فَإِنَّ أَحَقَّ مَنْ نَظَرَ لَهَا أَنْتُمْ- لَوْ كَانَ لِأَحَدِكُمْ نَفْسَانِ فَقَدَّمَ إِحْدَاهُمَا وَ جَرَّبَ بِهَا- اسْتَقْبَلَ التَّوْبَةَ بِالْأُخْرَى كَانَ- وَ لَكِنَّهَا نَفْسٌ وَاحِدَةٌ- إِذَا ذَهَبَتْ فَقَدْ وَ اللَّهِ ذَهَبَتِ التَّوْبَةُ- إِنْ أَتَاكُمْ مِنَّا آتٍ لِيَدْعُوَكُمْ إِلَى الرِّضَا مِنَّا- فَنَحْنُ نُشْهِدُكُمْ أَنَّا لَا نَرْضَى إِنَّهُ لَا يُطِيعُنَا الْيَوْمَ- وَ هُوَ وَحْدَهُ وَ كَيْفَ يُطِيعُنَا إِذَا ارْتَفَعَتِ الرَّايَاتُ وَ الْأَعْلَامُ..» [1]بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می‎کنم وجود مقدس امام صادق(ع) در رابطه با تقوا سخنی زیبا و دلنشین دارند آن بزرگوار می فرماید:  تقواپیشه کنید و مواظب خودتان باشید که همانا شما بدان سزاوارترید اگر شما دو جان داشتید و یکی را مقدم می‎کردید و بوسیله آن تجربه می‎کردید جلو می‏فرستادید برای تجربه کردن و بوسیله جان دیگر به پیشواز توبه می‏رفتید کارخوبی بود اما حیف که شما دو جان ندارید که یکی را برای تجربه کردن بفرستید و یکی را بگذارید برای توبه کردن یک جان شما بیشتر ندارید.بعد حضرت سوگند یاد می‏کندو می‏فرماید: همین یک جان شما اگر از دست رفت دیگر فرصتی برای توبه باقی نمی‏ماند. کلام نورانی امام صادق(ع) پیام روشنش این است که فرصتها کم واندک و راه بسیار پرخطر است، همت کنیم از همین فرصت اندک دنیا بیشترین بهره را برای آخرت برداریم.

 

در این خطبه معمولا ما پیرامون سیره نورانی رسول خاتم(ص) واهل بیت عصمت و طهارت(ع) با شما نمازگزاران عزیز و بزرگوار سخن می‏گفتیم و از آنجا که در آستانه میلاد با سعادت منجی عالم بشریت حضرت بقیه الله الاعظم روحی وارواح العالمین له الفدا هستیم اجازه می‏خواهم خطبه اول را اختصاص بدهم به دو نکته یکی؛ پیرامون شخصیت آن بزرگوار و نکته دوم؛ وظایف ما در عصر غیبت کبری . اما در رابطه با مطلب  اول؛ وجود مقدس حضرت در شب جمعه سحرگاه نیمه شعبان سال 255 هجری در شهر سامرا دیده به جهان گشود و با نور ولایت زمین و آسمان روشن شد. آن بزرگوار دارای دوغیبت است یکی غیبت صغری و دیگری غیبت کبری، که در زمان غیبت صغری رابطه بین حضرت و مردم از طریق نواب اربعه بوده است نواب خاص آن حضرت اینها ایجاد ارتباط می کردند و در زمان غیبت کبری این غیبت ادامه پیدا خواهد کرد تا عصر ظهور آن حضرت که دنیا  انشاالله پر از عدل وداد خواهد شد.

 

مسئله باور نسبت به مهدویت و اعتقاد به مهدویت منحصر به شیعه نیست پیروان تمام ادیان همه معتقدند، به وجود یک منجی که در برهه ای از زمان ظهور خواهد کرد و فضای جامعه را متحول خواهد کرد. غیر از شیعه برادران اهل سنت در کتابهای متعددشان بجز عده ای کم، تولد حضرت را بیان کردند و باور به مهدویت را مطرح کردند. چهار مرحله می‏توان برای زندگی حضرت بیان کرد. یک مرحله؛ عصر امام عسکری (ع) است.یعنی از لحظه ایی که متولد می‏شود تا آن لحظه ای که پدر را از دست می‏دهد این برهه برهه بسیارکمی است، یک دوره پنج ساله است یعنی از لحظه ایست که حضرت متولد شده تا لحظه ای که امام عسکری(ع) به شهادت می‏رسند. دوره دوم زندگی آن حضرت از زمان شهادت پدر بزرگوارشان تا پایان غیبت صغری هست که حدودا هفتاد سال طول می‏کشد. دوران غیبت صغری حدودا آنچه مورخین نوشتند حدود هفتاد سال طول کشیده است .دوره سوم؛ شروع غیبت کبری است بعد از پایان غیبت صغری که آن هم اکنون یعنی در دوران غیبت کبری قرار داریم که این دوران متصل خواهد شد به دوره چهارم که دوره ظهورآن حضرت هست دورانی که دولت آن حضرت جهانگیر خواهد شد در روایات وارد شده  «الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً »[2]. در همین مدت کوتاه پنج ساله عصر امام عسکری(ع) ایشان عنایت دارند که فرزندشان را به عنوان امام بعد از خودشان مطرح کنند و معرفی نمایند. روزی آن بزرگوارکه در سن خردسالی بودند، پدر بزرگوارش در جمع یاران و دوستداران حضرت اینگونه خطاب می‏کند به آنها، تعبیر حضرت این است: « هَذَا إِمَامُكُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِي»‏ این امام شما بعد از من است، خردسال است، کودک است، ولی امام عسکری(ع) او را معرفی می‎کند؛ « هَذَا إِمَامُكُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِي‏ وَ خَلِيفَتِي عَلَيْكُمْ». این جانشین من است بر شما « أَطِيعُوهُ » از او فرمان ببرید. «وَ لَا تَتَفَرَّقُوا مِنْ بَعْدِي فَتَهْلِكُوا فِی أَدْيَانِكُمْ»  بعد از من دچار تفرقه نشوید که دچار گمراهی بشوید و هلاک بشوید «الا إِنَّكُمْ لَا تَرَوْنَهُ مِنْ بَعْدِ يَوْمِكُمْ ». حواستان جمع باشد که بعد از امروز شما دیگر مهدی من را دیگر نمی بینید،« حَتَّى يَتِمَّ لَهُ عُمُرٌ»[3]. تا آن زمان و فرصت لازم سپری شود و بگذرد. می‏بینیم وجود مقدس امام حسن عسکری(ع) زمینه سازی کرده و یک کودک خردسال را معرفی نموده است و جالب این است موقعی که امام حسن عسکری  به شهادت می‏رسد راوی می‎گوید: من در منزل امام حسن عسکری بودم بدن مطهر امام را وارد صحن خانه کردند همه منتظر بودیم. چون در بین شیعه این مسئله مطرح هست که نماز را بر امام، امام بعد می خواند منتظر بودیم، چه کسی می‎آید و نماز می گذارد، دیدیم جعفر، عموی امام زمان آمد، ایستاد که نماز بخواند دیدیم کودک خردسالی، با پایی برهنه عبایی بر دوش که بخشی از این عبا را بر روی صورت خود گرفته بود ،آمد و دست زد به سینه عمو که کنار برو و من می‎خواهم نماز بخوانم. آن کودک ایستاد و ما دچار بهت و ناباوری شدیم و هیبتی داشت، که ناخواسته از جا برخاستیم به احترام او صف کشیدیم و به دنبال او نماز خواندیم و او نماز بر جنازه پدر خواند. خود حضور حضرت بقیه الله با این ویزگی ،اعلام امامت است که من امام و پیشوایم و علائم این است که دیگران سوء استفاده نکنند از این خلاء واز این موقعیت. حتی عمو هم باید کنار برود تا امام جایگاه واقعی خودش را پیدا کند. این نقش حضرت بقیه الله (الاعظم روحی و ارواح العالمین له  فدا) است.

 

پرسشی که در این جا مطرح می‎شود این است که الان در عصر غیبت کبری، امام چه عنایت ویزه ای به ما به شیعیان دارد، چه عنایتی و چه توجهی به ما دارد. من چند نکته راجع به عنایتهای حضرت عرض می‏کنم بعد هم به وظیفه مان در عصر غیبت کبری اشاره می‏کنم . اولین نکته؛ در نامه ای که به شیخ مفید می‏نویسد، حضرت اعلام می‏کند: «فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْ‌ءٌ مِنْ أَخْبَارِكُمْ ...إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ»[4] خیلی کلام زیباست . جوانها می‏دانید امام زمان(عج) توجه به شما دارد. جای دیگری دل نبندید در این آستانه و در این آستانه بمانید. حضرت می‏فرماید: ما اخبار و مسائل شما را می‏دانیم یعنی توجه داریم چه می‏گذرد در جامعه شما و چیزی از اخبار و مسائل شما از ما پنهان نیست. همه را خبر داریم و بعد ما هیچ گاه از مراعات حال شما غافل نیستیم. این فرمایش امام زمان (عج) را باید بشنویم و اشک بریزیم. امام می‏فرماید: شیعیان ما هیچ موقع شما را از یاد نمی بریم «وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ » این نامه ای است که حضرت به شیخ مفید(ره) می‏نویسد. پس بنابراین ما مورد توجه و عنایت هستیم شرایط سختی که بر ما می‏گذرد حضرت به ما عنایت و توجه دارد و لو حضرت را نمی‏بینیم  ولی او ما را می‏بیند. نکته دوم؛ در عصر غیبت حضرت بنایش بر تقویت فقهاست، بنایش برتقویت علماست، بنایش بر تقویت پایگاه دین است. می‏گوید متحیر نباشید نگویید امام زمان نداریم چه کنیم در حال حیرتیم. «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا ».[5] اگر مشکلی برایتان پیش بیاید، نمایندگان ما هستند، مراجع تقلید هستند، ولی فقیه هست، ولی فقیه در عصر غیبت کارساز است برای شما. می‏بینید یک فرمان می‏دهد یک خاص مطرح می‏کند شما چه شکلی حضور پیدا می‏کنید، این لبیک گفتن شما در عصر غیبتی که امام را نمی‏بینید و پیام نماینده امام را می‏شنوید، نشان گر این است که اگر روزی خود حضرت بیاید چه می‏کنید. اینها آزمون هاست که اگر روزی خود حضرت بیاید چه می‏کنید. یک پیام و لبیک حماسه حضور ملت رشید ایران.

 

اما در میان دهها و صدها وظیفه ای که در عصر غیبت نسبت داریم، من به سه وظیفه اشاره می‏کنم همین سه وظیفه را به ذهن بسپارید کارستانی است. یک: معرفت و شناخت‏مان  را نسبت به امام بالا ببریم من یک جریانی برای شما بگویم که خیلی شیرین است. مرحوم کلینی(ره) در کتاب شریف کافی از زراره مطلبی نقل می‏کند و آن مطلب این است که امام صادق (ع) فرمود: برای مهدی غبیتی خواهد بود، وی همان کسی است که همگان در انتظارش خواهند بود، همان کسی است که عده ای نسبت به تولدش و بدنیا آمدنش تردید دارند. بعد زراره به محضر امام(ع) عرض کرد که اگر ما در شرایطی قرار بگیریم که دچار مشکل و تحیر بشویم چه کنیم. حضرت این دعا را به زراره یاد داد که ما هم باید ورد زبانمان هر روز این دعا باشد امام فرمود: اینگونه در پیشگاه خدا دعا کن. همین دعا که شما خوشبختانه بلد هستید دعا این است: «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ»  خدایا خودت را به من بشناسان « فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ» اگر خودت را نشناسم من پیغمبرت را نمی‏شناسم. «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ» خدایا پیامبرت را به من بشناسان. «فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ» خدایا اگر پیامبرت را نشناسم حجت و امام را نمی‏شناسم        «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ» خدایا معرفت حجتت را برای من به کمال برسان «فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي »[6] دچار گمراهی می‏شوم اگر امام زمانم را نشناسم. یعنی باید معرفت را آنگونه بالا ببریم که در کشاقوس قضایا دچار تردید نشویم. دوم: عمل بر اساس خواست امام. امام از ما چه می‎خواهد در عصر غیبت فقط دعای ندبه بخوانیم که بسیار ارزشمند است، فقط به یاد حضرت باشیم. خود حضرت خواستش این است : «ليعمل كل امرئ منكم بما يقربه من محبّتنا، و ليجتنب ما يدنيه من كراهتنا و سخطنا، فإن أمرنا يبعثه فجأة حين لا تنفعه توبة، و لا ينجيه من عقابها ندم على حوبة، و اللّه يلهمكم الرشد و يلطف لكم في التوفيق برحمة»[7] این کلام حضرت هست هر یک از شما باید کاری کند که با آن به محبت ما اهل بیت نزدیک شود. چه کار بکنیم که اهل بیت از ما راضی بشوند رفتار آنها در زندگیمان، اخلاق آنها در زندگیمان، دینداری آنها در زندگیمان، عفاف و حجاب آنها در زندگیمان، جوانمردی آنها در زنگیمان.

 

نکته سوم : دعا کنیم برای سلامتی حضرت،  برای فرج آن حضرت. در بعضی از روایات ما وارد شده صدقه بدهید برای سلامتی آن حضرت، خب از بعضی از عزیزان شنیده ام به مناسبت میلاد با سعادت حضرت، عزیزانمان درکمیته امداد اعلام کرده اند، عزیزانی که می‏خواهند صدقه بدهند ما حاضریم این صدقات را جمع آوری کنیم. اینها منحصر به دیروز و امروز نیست اگر هر روز ما صدقه ای کنار بگذاریم برای سلامتی حضرت بسیار ارزشمند است ان الله یامر بالعدل و الاحسان و ایتاء ذی القربا و ینهی عن الفحشا و المنکر و البغی. یعظکم لعلکم تذکرون.

 

پروردگارا در فرج مولایمان تعجبل فرما. مارا با محبت اهل بیت زنده بدار و با محبت اهل بیت بمیران. پروردگارا به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما. و رهبر معظم انقلابمان و سایر مراجع تقلیدمان را عزت و سلامت مرحمت فرما. به خدمتگزاران این کشور علوی و فاطمی توفیق بیشتر مرحمت فرما. توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان. به خانواده های مکرم شهیدانمان صبر و اجرکرامت فرما. شهدایمان را با شهدای کربلا محشور بگردان. آزادگانمان و رزمنده‎‏گانمان عزت و پیروزی و سلامت عنایت فرما. پروردگارا باران رحمتت را شامل حال ما بگردان.

 

ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.

 

بسم الله الرحمن الرحیم قل هو الله احد الله الصمد لم یلد ولم یولد ولم یکن له کفوا احد. صدق الله العلی العظیم.

 

 

خطبه دوم:

 

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

 

بسم الله الرحمن الرحیم

 

الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا و حبیب قلوبنا، ابی القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صل و سلم علی مولانا امیرالمومنین و علی فاطمه الزهراء سیده نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سید الشباب اهل الجنه و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمدبن علی الباقرو علی جعفربن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علی ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی العسکری و علی الحجه القائم المهدی.حججک علی عبادک وامنائک فی بلادک، بهم نتولی و من اعدائهم نتبری الی یوم القیامه السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنه و انّا لک عند الله شانا من الشان.

 

عباد الله اوصیکم بتقوی الله.

 

قَالَ‏ امیرالمومنین علی (ع): «أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي أُوصِيكُمْ‏ بِتَقْوَى‏ اللَّهِ‏ فِيمَا أَنْتُمْ عَنْهُ مَسْئُولُونَ وَ إِلَيْهِ تَصِيرُونَ ».[8]

 

بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش می‎کنم وجود مقدس مولایمان علی (ع) فرمود: شما را توصیه می‎کنم به تقوای الهی و عمل به چیزی که فردا از آن سوال خواهند کرد از شما، بدانیم که فردا مورد پرسش هستیم پاسخ آماده کنیم تنها پاسخ با زبان نیست عمل ما بهترین پاسخ ماست در رفتارمان کمی تجدید نظر کنیم به خط پیامبر، خط اهل بیت متصل بشویم که این خط برادران وخواهران حقیقتا پشیمانی ندارد.

 

در خطبه دوم به بیان مناسبت‎ها و نکاتی اشاره میکنم؛

 

امروز مصادف است با سالگرد شهادت سردار رشید اسلام شهید دکتر مصطفی چمران، شخصیتی بی ادعا که مایه دلگرمی رزمندگان ما بود در کوران حوادث آن روزهای پرالتهاب، انسان عارفی که توانست روحیه رزمندگی را با روحیه راز و نیاز و دعا و مناجات پیوند بزند یاد او گرامی باد. امیدواریم رزمندگان ما این چنین در صحنه رزم بدرخشند.

 

مناسبت دوم؛ بحث روز تبلیغ و اطلاع رسانی است در این هفته پیش رو و روز تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی. من متواضعانه عرض می‏کنم به تمام دستگاههای تبلیغاتی کشور، کارهایی که ما داریم انجام می‏دهیم در مقایسه با کارهایی که دشمن درجهت دین زدایی و گرفتن باورهای اعتقادی از نسل جوان ما انجام می‏دهند قابل قیاس نیست. همت مان را بالاتر ببریم تلاشمان را بیشتر کنیم. این شکل نمی‏شود از دین خدا دفاع کرد. البته تک تک مردم ما زن و مرد ما پیر و جوان ما باید درعرصه حراست از دین همیشه آماده باشند اما دستگاه‎هایی که مسئولیت ویژه دارند به فراخور شرایط زمان پیشقدم باشند. انشالله امیدواریم عزیزان بهتر از گذشته بتوانند بدرخشند.

 

اول تیر هفته قوه قضاییه است. هفتم تیر سالگرد شهادت شهید بهشتی و هفتاد و دوتن از یاران اوست. خدا رحمت کند این شخصیت بزرگ انقلاب ما را که  خیلی تاثیر گذار بود خیلی دشمن از او می‏هراسید من به مناسبت هفته قوه قضاییه به عزیزانمان در دستگاه قوه قضایی چند جمله عرض می کنم که فکر می‏کنم حرف دل شما مردم است. شاید در اسلام کمتر موضوعی به اندازه دستگاه قضایی اهمیت داشته باشد اساسا عدالت بر پایه قضاوت درست هست. جامعه ای رنگ عدالت را خواهد دید که دستگاه قضایی او به دنبال اجرای عدالت باشد من به دستگاه قضایی و قضات محترم و بزرگوارعرض می‎کنم؛ خیلی تلاش کنید در حکمی که صادر می‏کنید دچار اشتباه نشوید، دقت کنید حقوق مردم را رعایت کنید و اگر احیانا دچار اشتباه شدید دچار مشکل نشوید که از نظراولیه تان برگردید. خدا آبروی شما را بالا می‏برد، در مقابل ذات حق تعالی شما پاسخ گو هستید تردید نکنید. من می‏خواهم متواضعانه عرض کنم گاهی شکوه می‏کنند مردم ما برای اطاله دادرسی گاهی یک سال، گاهی دوسال، گاهی کمتر، گاهی بیشتر و انتظار مردم این است که دستگاه قضایی و با چابکی و سرعت بیشتر نسبت به پرونده هایی که مطرح می‏شود رسیدگی کنند. البته تلاش فوق العاده هست.  من از رئیس دستگاه قضایی تقاضا می‏کنم، از همین فردا یک بررسی را دستور بدهد، چه تعداد پرونده در شعب دستگاه قضایی باقی مانده، چه مقدار متراکم است. قضاتی را تعیین کنند که این پروند ها را در فرصت زمانی کم به صفر برسانند این مایه خوشحالی مردم خواهد شد.

 

پنجم تیرماه، روزمبارزه با مواد مخدر هست. امروز به عنوان چهارمین تهدید در عرصه جهانی بحث مواد مخدر هست بعد از فقر، بعد از نابودی محیط زیست، بعد از تهدیدات هسته ای، چهارمین مورد تهدید مواد مخدر است و امروز مواد مخدر به عنوان تجارت پرسود در کنار فروش اسلحه، در کنار فروش نفت و در کنار توریسم قرار گرفته است. یعنی امروز کسانی که دست اندرکار خرید و فروش مواد مخدر هستند، در حقیقت به عنوان کالایی پرسود نسل جوان ما را به هلاکت می‏کشانند. من همین جا تشکر می‏کنم از ستاد مبارزه با مواد مخدر و از همه مردم و دستگاهها تقاضای همکاری دارم.

 

اما مسئله مهمی را اشاره کنم که شما منتظرشنیدن آن هستید، مسئله خلق حماسه حضور است. ابتدا باید آفرین بگویم به ملت عزیز، آفرین بگویم به رهبر فرزانه انقلاب، بخاطر این مدیریت و تدبیر بسیار عالی و از همین جا به منتخب شما ملت هم  تبریک می‏گویم و آرزو می‏کنم، وعده هایی که داده اند،  بحث هایی که مطرح کردند، بتوانند در یک فرصت زمانی و معقول تحقق به آنها ببخشند و مردم از این عملکرد اظهار خوشحالی کنند. چند نکته در رابطه با انتخابات وجود دارد که من باید به آنها اشاره کنم ؛ علی رغم تبلیغاتی که در این چهار سال وجود داشت که میخواستند بی اعتمادی در بین مردم ایجاد کنند نسبت به سیستم اداری کشور این انتخابات نشان داد که سیستم اداری کشور و برگزار کنندگان انتخابات، معتمد ترین مردم و نهادها برای حراست و پاسداری از آراء مردم و بنا به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب حق الناس هستند. در عین حال که فاصله بین آراء بسیار کم بود ولی همین فاصله کم را ما دیدیدم دسته های مختلف برگزار کننده انتخابات را  حفظ کردند و پیروز صحنه انتخابات را اعلام کردند .مسئله دیگری که به نظر من زیبا به نمایش داده شد، تبریکی بود که کاندید ها به فرد منتخب اعلام شد این نشانه اخلاق اسلامی است، این نشانه دیانت است، این ایجاد آرامش می‏کند. شما مقایسه کنید بین این انتخابات را و انتخابات 88 را. ما چه شرایطی داشتیم. امروز آرامش و لبخند برچهره های مردم و امید به آینده، که انشاالله بر مشکلات بتوانیم همه ما فائق بشویم. این حضور گسترده، پشتوانه ای عظیم شد برای کشور، برای دولت جدید و برای همه دست اندرکاران. من انتظاری که دارم همانطور که رئیس جمهور منتخب در مصاحبه شان بیان کردند که من رئیس جمهور همه هستم اشاره کردند که از حقوق مسلم ایران دفاع خواهم کرد، اشاره کردند که من نسبت مردم دغدغه دارم، این جزو مطالبات رهبر عزیز انقلاب است، مطالبات تمام مردم است و مطالبات تمام کاندیدها بود. ما انتظارمان این است صریح عرض کنم؛ در مباحث فرهنگی، در مباحث اقتصادی، و در مباحث سیاسی ما باید شاهد یک حرکت زیبا و ارزشمند باشیم اینها خواست ملت ماست و ما هم تقاضا می‏کنیم از کاندیدها و از ملت ایران که همکاری کنند، تا شاهد رسیدن به این اهداف عالیه و مقدس باشیم. ما نمی خواهیم سطح توقعات را بالا ببریم ولی باید با همت بلند انشالله این کارها دنبال بشود من از صدا و سیما حقیقتا تشکر می‏کنم بخاطر آن کار ابتکاری و هنری که در این زمینه انجام دادند در دنیا اگر نگوییم بی سابقه، کم سابقه است. در ایالات متحده آمریکا که دم از آزادی می‎زنند فقط دو حزب می‏توانند خودشان را نشان دهند بقیه در حاشیه اند ولی هشت کاندیدای ما  به صورت مساوی دیدگاهایشان را مطرح کردند و خودشان را به ملت عرضه کردند و ملت آمد انتخاب کرد، آنچه را که می‏خواستند انتخاب کنند. انشاالله امیدوارم خدای متعال به همه ما عنایت کند که بتوانیم که کشوری عزتمدار، آبرومند و درحقیقت در خط امام و در خط رهبر فرزانه انقلاب و در خط شهیدانمان داشته باشیم.

 

ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الآخره حسنه و قنا عذاب النار.

 

پروردگارا مشکلات امت اسلامی را خودت برطرف بگردان، در فرج مولایمان تعجیل بفرما، مراجع بزرگوار تقلیدمان و رهبر فرزانه انقلابمان را عزت و سلامت کرامت بفرما، به مسلمان عزت بیشتر مرحمت بفرما، باران رحمتت را شامل ما برگردان، پروردگارا به همه ما حسن عاقبت مرحمت بفرما.

 

ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتاب الله العزیز.

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

 

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿1﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ ﴿2﴾إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿3﴾

 

صدق الله العلی العظیم.

 

 

 

 


[1] عاملى، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، ج‌15، ص: 53 

2  متن حدیث این چنین است: «عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ أَتَيْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع فَوَجَدْتُهُ مُتَفَكِّراً يَنْكُتُ فِي الْأَرْضِ فَقُلْتُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا لِي أَرَاكَ مُتَفَكِّراً تَنْكُتُ فِي الْأَرْضِ أَ رَغْبَةً مِنْكَ فِيهَا فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ مَا رَغِبْتُ فِيهَا وَ لَا فِي الدُّنْيَا يَوْماً قَطُّ وَ لَكِنِّي فَكَّرْتُ فِي مَوْلُودٍ يَكُونُ مِنْ ظَهْرِي الْحَادِيَ عَشَرَ مِنْ وُلْدِي هُوَ الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً تَكُونُ لَهُ غَيْبَةٌ وَ حَيْرَةٌ يَضِلُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَهْتَدِي فِيهَا آخَرُونَ فَقُلْتُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ كَمْ تَكُونُ الْحَيْرَةُ وَ الْغَيْبَةُ قَالَ سِتَّةَ أَيَّامٍ أَوْ سِتَّةَ أَشْهُرٍ أَوْ سِتَّ سِنِينَ فَقُلْتُ وَ إِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ فَقَالَ نَعَمْ كَمَا أَنَّهُ مَخْلُوقٌ- وَ أَنَّى لَكَ بِهَذَا الْأَمْرِ يَا أَصْبَغُ أُولَئِكَ خِيَارُ هَذِهِ الْأُمَّةِ مَعَ خِيَارِ أَبْرَارِ هَذِهِ الْعِتْرَةِ».  کلینی ابوجعفر،محمدبن یعقوبالكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌1، ص: 338. 

3  متن کامل حدیث: «قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ الْفَزَارِيُّ الْبَزَّازُ عَنْ جَمَاعَةٍ مِنَ الشِّيعَةِ مِنْهُمْ عَلِيُّ بْنُ بِلَالٍ وَ أَحْمَدُ بْنُ هِلَالٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُعَاوِيَةَ بْنِ حُكَيْمٍ وَ الْحَسَنُ بْنُ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ فِي خَبَرٍ طَوِيلٍ مَشْهُورٍ قَالُوا جَمِيعاً اجْتَمَعْنَا إِلَى أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع نَسْأَلُهُ عَنِ الْحُجَّةِ مِنْ بَعْدِهِ وَ فِي مَجْلِسِهِ أَرْبَعُونَ رَجُلًا فَقَامَ إِلَيْهِ عُثْمَانُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ عَمْرٍو الْعَمْرِيُّ فَقَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أُرِيدُ أَنْ أَسْأَلَكَ عَنْ أَمْرٍ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي فَقَالَ لَهُ اجْلِسْ يَا عُثْمَانُ فَقَامَ مُغْضَباً لِيَخْرُجَ فَقَالَ لَا يَخْرُجَنَّ أَحَدٌ فَلَمْ يَخْرُجْ مِنَّا أَحَدٌ إِلَى [أَنْ‏] كَانَ بَعْدَ سَاعَةٍ فَصَاحَ ع بِعُثْمَانَ فَقَامَ عَلَى قَدَمَيْهِ فَقَالَ أُخْبِرُكُمْ بِمَا جِئْتُمْ قَالُوا نَعَمْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ جِئْتُمْ تَسْأَلُونِّي عَنِ الْحُجَّةِ مِنْ بَعْدِي قَالُوا نَعَمْ فَإِذَا غُلَامٌ كَأَنَّهُ قِطَعُ قَمَرٍ أَشْبَهُ النَّاسِ بِأَبِي مُحَمَّدٍ ع فَقَالَ هَذَا إِمَامُكُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِي‏ وَ خَلِيفَتِي عَلَيْكُمْ أَطِيعُوهُ وَ لَا تَتَفَرَّقُوا مِنْ بَعْدِي فَتَهْلِكُوا فِی أَدْيَانِكُمْ أَلَا وَ إِنَّكُمْ لَا تَرَوْنَهُ مِنْ بَعْدِ يَوْمِكُمْ هَذَا حَتَّى يَتِمَّ لَهُ عُمُرٌ فَاقْبَلُوا مِنْ عُثْمَانَ مَا يَقُولُهُ وَ انْتَهُوا إِلَى أَمْرِهِ وَ اقْبَلُوا قَوْلَهُ فَهُوَ خَلِيفَةُ إِمَامِكُمْ وَ الْأَمْرُ إِلَيْه».  بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏51، 346 .    

 4  قسمتی از متن نامه چنین است: «لِلْأَخِ السَّدِيدِ وَ الْوَلِيِّ الرَّشِيدِ الشَّيْخِ الْمُفِيدِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ أَدَامَ اللَّهُ إِعْزَازَهُ مِنْ مُسْتَوْدَعِ الْعَهْدِ الْمَأْخُوذِ عَلَى الْعِبَادِ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* أَمَّا بَعْدُ ... فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْ‌ءٌ مِنْ أَخْبَارِكُمْ- وَ مَعْرِفَتُنَا بِالذُّلِّ الَّذِي أَصَابَكُمْ مُذْ جَنَحَ كَثِيرٌ مِنْكُمْ إِلَى مَا كَانَ السَّلَفُ الصَّالِحُ عَنْهُ شَاسِعاً وَ نَبَذُوا الْعَهْدَ الْمَأْخُوذَ وَراءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لا يَعْلَمُونَ إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَكُمُ الْأَعْدَاءُ فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ وَ ظَاهِرُونَا عَلَى انْتِيَاشِكُمْ مِنْ فِتْنَةٍ قَدْ أَنَافَتْ عَلَيْكُمْ يَهْلِكُ فِيهَا مَنْحُمَّ أَجَلُهُ وَ يُحْمَى عَنْهَا مَنْ أَدْرَكَ أَمَلَهُ وَ هِيَ أَمَارَةٌ لِأُزُوفِ حَرَكَتِنَا وَ مُبَاثَّتِكُمْ بِأَمْرِنَا وَ نَهْيِنَا وَ اللّهُ مُتِمُّ نُورِهِ ... وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ».    الاحتجاج، ج‌2، ص498و497‌  

5 مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ الْكُلَيْنِيُّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ‏: سَأَلْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عُثْمَانَ الْعَمْرِيَّ رَحِمَهُ اللَّهُ أَنْ يُوصِلَ لِي كِتَاباً قَدْ سَأَلْتُ فِيهِ عَنْ مَسَائِلَ أَشْكَلَتْ عَلَيَّ فَوَرَدَ التَّوْقِيعُ بِخَطِّ مَوْلَانَا صَاحِبِ‏ الزَّمَانِ ع- أَمَّا مَا سَأَلْتَ عَنْهُ أَرْشَدَكَ اللَّهُ وَ ثَبَّتَكَ وَ وَقَاكَ مِنْ أَمْرِ الْمُنْكِرِينَ لِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِنَا وَ بَنِي عَمِّنَا فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ وَ مَنْ أَنْكَرَنِي فَلَيْسَ مِنِّي وَ سَبِيلُهُ سَبِيلُ ابْنِ نُوحٍ وَ أَمَّا سَبِيلُ ابْنِ عَمِّي جَعْفَرٍ وَ وُلْدِهِ فَسَبِيلُ إِخْوَةِ يُوسُفَ ع وَ أَمَّا الْفُقَّاعُ فَشُرْبُهُ حَرَامٌ وَ لَا بَأْسَ بِالشَّلْمَابِ وَ أَمَّا أَمْوَالُكُمْ فَلَا نَقْبَلُهَا إِلَّا لِتُطَهَّرُوا فَمَنْ شَاءَ فَلْيَصِلْ وَ مَنْ شَاءَ فَلْيَقْطَعْ وَ مَا آتَانَا اللَّهُ خَيْرٌ مِمَّا آتاكُمْ‏ وَ أَمَّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَإِنَّهُ إِلَى اللَّهِ وَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ- وَ أَمَّا قَوْلُ مَنْ زَعَمَ أَنَّ الْحُسَيْنَ لَمْ يُقْتَلْ فَكُفْرٌ وَ تَكْذِيبٌ وَ ضَلَالٌ وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ ... . الإحتجاج على أهل اللجاج، ج‏2، ص 470ص470.و كمال الدين و تمام النعمة، ج‏2، ص 484.    

متن کامل حدیث: « عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ لِلْغُلَامِ غَيْبَةً قَبْلَ أَنْ يَقُومَ قَالَ قُلْتُ وَ لِمَ قَالَ يَخَافُ وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى بَطْنِهِ ثُمَّ قَالَ يَا زُرَارَةُ وَ هُوَ الْمُنْتَظَرُ وَ هُوَ الَّذِي يُشَكُّ فِي وِلَادَتِهِ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ مَاتَ أَبُوهُ بِلَا خَلَفٍ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ حَمْلٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ إِنَّهُ وُلِدَ قَبْلَ مَوْتِ أَبِيهِ بِسَنَتَيْنِ وَ هُوَ الْمُنْتَظَرُ غَيْرَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُحِبُّ أَنْ يَمْتَحِنَ الشِّيعَةَ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَرْتَابُ الْمُبْطِلُونَ يَا زُرَارَةُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ الزَّمَانَ أَيَّ شَيْ‌ءٍ أَعْمَلُ قَالَ يَا زُرَارَةُ إِذَا أَدْرَكْتَ هَذَا الزَّمَانَ فَادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ      --فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي ثُمَّ قَالَ يَا زُرَارَةُ لَا بُدَّ مِنْ قَتْلِ غُلَامٍ بِالْمَدِينَةِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ لَيْسَ يَقْتُلُهُ جَيْشُ السُّفْيَانِيِّ قَالَ لَا وَ لَكِنْ يَقْتُلُهُ جَيْشُ آلِ بَنِي فُلَانٍ يَجِي‌ءُ حَتَّى يَدْخُلَ الْمَدِينَةَ فَيَأْخُذُ الْغُلَامَ فَيَقْتُلُهُ فَإِذَا قَتَلَهُ بَغْياً وَ عُدْوَاناً وَ ظُلْماً لَا يُمْهَلُونَ فَعِنْدَ ذَلِكَ تَوَقُّعُ الْفَرَجِ إِنْ شَاءَ اللّهَ».  كلينى، ابو جعفر، محمد بن يعقوب، الكافي (ط   الإسلامية)، ج 1، ص337، 

 7   نورى، محدث، ميرزا حسين، خاتمة المستدرك، ج3،ص226.

[8]  «قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ حُبَيْشٍ الْكَاتِبُ ...قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي سَعِيدٍ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ الْجَعْدِ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِيِّ قَالَ‏ لَمَّا وَلَّى أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع مُحَمَّدَ بْنَ أَبِي بَكْرٍ مِصْرَ وَ أَعْمَالَهَا كَتَبَ لَهُ كِتَاباً وَ أَمَرَهُ أَنْ يَقْرَأَهُ عَلَى أَهْلِ مِصْرَ وَ لِيَعْمَلَ بِمَا وَصَّاهُ بِهِ فِيهِ فَكَانَ الْكِتَابُ- بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏- مِنْ عَبْدِ اللَّهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ إِلَى أَهْلِ مِصْرَ وَ مُحَمَّدِ بْن اَبِي بَكْرٍ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ فَإِنِّي أَحْمَدُ إِلَيْكُمُ اللَّهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي أُوصِيكُمْ‏ بِتَقْوَى‏ اللَّهِ‏ فِيمَا أَنْتُمْ عَنْهُ مَسْئُولُونَ وَ إِلَيْهِ تَصِيرُونَ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَقُولُ- كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهِينَةٌ وَ يَقُولُ‏ وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ وَ يَقُولُ‏ فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ. عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ‏- فَاعْلَمُوا يَا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ سَائِلُكُمْ عَنِ الصَّغِيرِ مِنْ عَمَلِكُمْ وَ الْكَبِيرِ فَإِنْ يُعَذِّبْ فَنَحْنُ أَظْلَمُ وَ إِنْ يَعْفُ فَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ- يَا عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ أَقْرَبَ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ إِلَى الْمَغْفِرَةِ وَ الرَّحْمَةِ حِينَ يَعْمَلُ لِلَّهِ بِطَاعَتِهِ وَ يَنْصَحُهُ فِي التَّوْبَةِ عَلَيْكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ فَإِنَّهَا تَجْمَعُ مِنَ الْخَيْرِ مَا لَا يَجْمَعُ غَيْرُهَا وَ يُدْرَكُ بِهَا مِنَ الْخَيْرِ مَا لَا يُدْرَكُ بِغَيْرِهَا مِنْ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ خَيْرِ الْآخِرَةِ- قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا خَيْراً لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِينَ‏»  أمالي المفيد، المجلس الحادي و الثلاثونص260و261.

 

 

 

 

 

 



Please publish modules in offcanvas position.