لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ الّا بِاللهِ العَلِیِ العَظیِم، حَسبُنَا الله وَ نِعمَ الوَکیِل، نِعمَ المَولی وَ نِعمَ النَّصیِر.

اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطَان الرَّجِیم بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیم.

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين بَارِء الْخَلَائِقِ أَجْمَعِينَ، باعِثِ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْمُرْسَلِين ثُمَّ الصَلاةُ و السَّلامُ عَلَى سَيِّدِنَا وَ نَبِيِّنَا حَبیبِ إلِهِ العالَمین أبِی‌القاسِم مُحَمَّد (ص) وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ المَعصومین المُکَّرَمین الهُداةِ المَهدیّین و اللَّعنُ الدائِم عَلی أعدائِهِم أجمَعین مِنَ الآن إلی قِیامِ یَومِ الدِّین آمینَ یا رَبَّ العالَمین»

السلام علیک یا اباعبدالله، السلام علیک یابن رسول الله و علی الارواح التی حلت بفنائک.

در آغاز سخن، ایام و لیالی سوگواری اهل بیت عصمت و طهارت را خدمت شما پیروان و رهروان راه اهل بیت تسلیت عرض می­کنم. مدت ها بود که علاقه­مند بودم از نزدیک عرض ادب و ارادتی خدمت شما مردم خوب، روحانیت معظم، امام جمعه محترم و مسئولین ارجمند داشته باشم ولی به­تأخیر می­افتاد. ما امسال دهه محرم را جایی قول ندادیم و هر قدر هم که اصرار کردند، گفتیم که می­خواهیم در این مراسم عزاداری و سوگواری، در جمع مردم خوب استان باشیم و آن جا هم عرض تسلیت خدمت آن ها داشته باشیم.

در این جلسه می­خواهیم ببینم که وجود مقدس امام صادق علیه السلام با چه دیدی و با چه نگاهی به اهمیت برگزاری مراسم عزاداری و جلساتی که به نام حسین بن علی علیه السلام و اهل بیت تشکیل می­شود، عنایت و توجه می­کنند.

 حضرت امام صادق علیه السلام فضیل بن یسار ـ که از دوستان و یاران امام صادق است ـ می‏فرماید:«یا فُضَيْلِ تَجْلِسُونَ وَتَتَحَدَّثُون»[1]. ای فضیل آیا جلسه برگزار می­کنید و پیرامون ما گفتگو ­می­کنید؟ به تعبیر بنده آیا در عزای ما اهل بیت، هیئت های عزاداری تشکیل می­دهید؟ فضیل بن یسار می­گوید:«فَقَالَ نَعَم جُعِلتُ فِداک»[2]، جانم به فدای شما، واقعاً کار ما همین است.  یعنی ما در ایام عزاداری و سوگواری شما،مجالس به پا می­کنیم. امام صادق(ع)می‏فرماید: «إِنَّ تِلْكَ الْمَجَالِسَ أُحِبُّهَا فَأَحْيُوا أَمْرَنَا فَرَحِمَ اللَّهُ مَنْ أَحْيَا أَمْرَنَا »[3]، من این مجالس شما را دوست می­دارم مجالسی که به نام و یاد ما، شما شیعیان ما تشکیل می­دهید این مجالس مورد علاقه ما است. یعنی مکتب ما و مرام ما را و فرهنگ و بینش ما را آموزه های ما را در پرتوی همین مجالس زنده کنید وخدا مورد آمرزش قرار دهد، کسانی را که زمینه ساز احیای مکتب ما هستند.

زمانی که بحث سوگواری شما مطرح می­شود، ما مراکز دینی ما، تکیه ها، حسینیه ها و خانه ها را سیاه­پوش می­کنیم و به جامعه نشان می­دهیم که در سوگ اهل بیت، عزادار هستیم. خیلی جالب است که در این شب های محرم در خانه قرار و آرامش ندارید و در مجالس دینی شرکت می‏کنید. به نام مجالس حسینی و به نام عزاداری، سخنران دعوت کنید و معارف و فرهنگ اهل بیت را ترویج کنید. در ماه محرم و در مناسبت های مربوط به ائمه دیگر که دل شیعه از عشق اهل بیت پر است فرصت های خوبی است که این مجالس احیا کنیم و به رخ دیگران بکشیم که نگاه کنید ما عاشق حسین هستیم.

چرا در روضه ها ما اشک می­ریزیم و گریه می­کنیم؟ امام صادق (ع) در این رابطه می‏فرماید:«مَن ذَكَرنا أو ذُكِرنا عِندَه فَخَرَجَ مِن عَینِه مِثلُ جُناحِ الذُّباب غَفَرَاللهُ لَه ذُنُوبَه وَ لَو كانَت أَكثَُر مِن زَبَدِ البَحر»[4]. یا فضیل! کسی که یادی از ما اهل بیت کند، یا نزد او یادی از ما اهل بیت شود و در این حال از چشمش به اندازه بال مگسی اشک جاری شود، خداوند از گناهان او می­گذرد، حتی اگر گناهان او بیش از کف آب روی دریا باشد. واقعاً انسان زمانی که این جملات را می شنود با خود می­گوید که تا نیمه های شب در مجالس عزاداری حسین ابن علی بمانم و اشک بریزم.گاهی ما فکر می­کنیم که کجا را پیدا کنیم تا در مقابل این نافرمانی­هایی که نسبت به خدا انجام داده­ایم، آنجا توبه و استغفار کنیم. امام صادق در جمله ی بالا می­فرمایند جای توبه­ها و استغفارها در مجالس اباعبدالله است.چون این آدم عاشق  اهل بیت است و در مسیر اهل بیت قدم می­گذارد و راه اهل بیت را انتخاب کرده است؛ زمانی که در مجالس اباعبدالله (ع) ورود پیدا کند، به برکت نام و یاد حسین خداوند گناهان او را می­بخشد و می­آمرزد.

بنده فقط خواستم به شما بگویم که کار بزرگی انجام می­دهید. قدر کار و عزاداری و حضور در جلسات سوگواری اهل بیت را بدانید که این ماه، ماه توجه ائمه عصمت و طهارت، نسبت به شما است.

آن لحظه­ای که جبرئیل می­خواهد کلماتی به حضرت آدم علی نبینا و آله السلام بیاموزد تا در پرتو این کلمات حضرت آدم مورد عنایت خداوند قرار بگیرد، می­گوید: یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی، یا فاطر بحق فاطمه، یا محسن بحق الحسن، یا قدیم الاحسان بحق الحسین. حضرت آدم به جبرئیل رو کرد و گفت این چه سرّی است که نام پنجمی را که می­بری و می­گویی یا قدیم الاحسان بحق الحسین، دلم می شکند

 شما نگاه کنید از نظر زمانی حضرت آدم کجا، حسین بن علی کجا؟ آن روز جبرئیل اولین روضه‏خوان حسین ابن علی (ع) است و مقابل حضرت آدم، نحوه­ شهادت و روضه حسین ابن علی (ع) را می­خواند.

پروردگارا ما را بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزّت عنایت بفرما. به مقام معظم رهبری طول عمر با برکت عنایت بفرما. توطئه های دشمنانمان را به خودشان برگردان

«والحمد لله رب العالمین»

لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ الّا بِاللهِ العَلِیِ العَظیِم، حَسبُنَا الله وَ نِعمَ الوَکیِل، نِعمَ المَولی وَ نِعمَ النَّصیِر.

اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطَان الرَّجِیم بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیم.

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين بَارِء الْخَلَائِقِ أَجْمَعِينَ، باعِثِ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْمُرْسَلِين ثُمَّ الصَلاةُ و السَّلامُ عَلَى سَيِّدِنَا وَ نَبِيِّنَا حَبیبِ إلِهِ العالَمین أبِی‌القاسِم مُحَمَّد (ص) وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ المَعصومین المُکَّرَمین الهُداةِ المَهدیّین و اللَّعنُ الدائِم عَلی أعدائِهِم أجمَعین مِنَ الآن إلی قِیامِ یَومِ الدِّین آمینَ یا رَبَّ العالَمین»

قال رسول الله (ص): «سَأَلْتُ‏ جَبْرَائِيلَ‏ عَنْ صَاحِبِ الْعِلْمِ فَقَالَ هُمْ سِرَاجُ أُمَّتِكَ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ طُوبَى لِمَنْ عَرَفَهُمْ وَ أَحَبَّهُم‏».^[1]

نکته اول:

در ایام دهه کرامت بسر می‏بریم و در آستانه میلاد با سعادت ثامن الحجج، آقا علی بن موسی الرضا (ع).

ضمن تبریک این ایام و تبریک شروع سال تحصیلی خدمت شما طلاب و فضلا و اساتید و مراجع و بزرگان، به چند نکته اشاره می‏کنم و امیدوارم که همیشه به آنها توجه داشته باشیم.

بنده معتقدم، با اینکه ما سالیانی است که در حوزه به سر می‏بریم، اما هنوز آن موقعیت و جایگاه حوزه را آنطوری که می‏بایست بشناسیم، نشناخته ایم. من به شما بزرگواران و مخصوصاً طلاب عزیزی که امسال سال ورودشان به حوزه است توصیه می‏کنم که این ظرفیت عظیم، این فرصت گرانقدر، این گنجینه علمی و این جایگاه معنوی و این جایگاه رفیع را آنگونه که هست در آن تأمل کنند. اینجا با سایر مراکز آموزشی دنیا تفاوتهای زیادی دارد. یک طلبه هنگام ورود به حوزه علمیه، افتخار شاگردی مکتب امام صادق (ع) و سربازی حضرت بقیة الله اعظم (عج) را پیدا می‏کند. این نامی که برای او انتخاب می‏شود، همراه با قداست و معنویت است و در طول سالیان متمادی بزرگان ما تلاش زیادی در رابطه با حوزه های علمیه انجام داده اند. اگر در جامعه ما دینداری یافت می‏شود، معتقد به دینی یافت می‏شود، سهم عظیمی از این  مسأله بر می‏گردد به روحانیت. این سنگربانان و دیدبانانی که در حوزه های علمیه به تحصیل پرداخته اند، زندانها، تبعیدها، و محرومیت ها را به جان خریده اند تا دین خدا زنده بماند. این جایگاه حوزه های ماست که پیوندی ناگسستنی با اهل بیت (ع) و نبی گرامی اسلام (ص) دارد.

علمای ما، از شیخ طوسی، شیخ مفید، سید مرتضی، صاحب جواهرها، شیخ انصاری ها تا مؤسس بزرگ حوزه علمیه قم، مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری، هرکدام در زمان خودشان نقشی آفریدند که ان شاالله امیدواریم ما هم به عنوان کسانی که ادامه دهنده راه آنها هستیم، هم از وزانت حوزه، و هم از جایگاه حوزه بخوبی پاسداری کنیم.

نکته دوم:

اداره حوزه، تنها به عهده افراد خاصی نیست. اینگونه نیست که دوستان، اساتید، فضلا، طلاب، تصور کنند، شورای عالی در رأس حوزه است و اینها مسئولیت حراست از این حوزه و اداره این حوزه را دارند. بنده با صراحت عرض می‏کنم اگر دنبال علم هستیم، اگر دنبال اخلاق هستیم، نقش سنگین و مهم را اساتید حوزه به عهده دارند و مدیریت حوزه برای رفع مشکلات کاری طلاب است. ولی در مسائل علمی و اخلاقی، درمحضر اساتید بزرگوار، زانو می‏زنند. بنابر این هر حرکت و هر جمله و هر کلمه و سکونی که از ناحیه اساتید انجام می‏گیرد، فضای حوزه و اخلاقیت و معنویت وعلمیت حوزه را تحت تأثیر قرارمی‏دهد. لذا بحمدالله رقم قابل توجهی از اساتید بزرگوار در حوزه علیه قم مشغول فعالیت اند. ما علاوه بر اساتیدی که در استانها و شهرستانها داریم، بیش از دو هزار استاد در حوزه مقدسه قم داریم. ما امروزه نیاز داریم که واقعاً آن خلق و خوی و ذی طلبگی را رعایت کنیم. بدون اغراق عرض می‏کنم، مردم گاهی دغدغه مشکلات زندگیشان را دارند ولی اگر رفتار و سلوک ما را بگونه ای بدانند که خودمان به دیگران توصیه می‏کنیم مایه آرامش است و سخنی که بر زبان جاری می‏کنیم، تصلی بخش مردم در مشکلاتشان است. این را اگر توجه و دقت کنیم خیلی مهم است. لذا چگونگی برخورد با مردم و برخورد با خودمان، ازمسائل کلیدی است که در حوزه باید به آن توجه کنیم. گاهی به ما گزارش می‏دهند که طلاب عزیز آنگونه که باید عمل کنند، عمل نمی‏کنند.

عمر خیلی سریع می‏گذرد بعضی از دوستان می گویند: انگار همین دیروز بود وارد حوزه شدیم و الان 10 سال یا 15 سال گذشته است.

من نمی‏خواهم بگویم به نیازهای نظام اسلامی پاسخ ندهید. قطعاً امروزه حوزه های ما وظیفه دارند در کنار نظام اسلامی به تقویت نظام اسلامی بپردازند، اما واقعاً و حقیقتاً عزیزی برای نظام اسلامی ما مفید و مؤثر است که دارای مایه علمی و اخلاقی باشد. هرجا عزیزی حضور پیدا می‏کند، طلبه ای حضور پیدا می‏کند که مایه علمی مناسبی ندارد، به درد آنجا هم نمی‏خورد، آنجا هم نقش آفرینی لازم را نمی‏تواند داشته باشد. بحمدالله الان حوزه های ما تنها مبتنی بر علوم خاصی نیست، رشته های مختلف تحصیلی در حوزه داریم، بیست و هشت رشته و گرایش تحصیلی در حوزه وجود دارد که روزی به عنوان یک آرزو بود. اینها واقعاً فرصتهای طلایی است که در اختیار عزیزان قرار گرفته است. ما رسالتهایمان را باید به این شکل انجام بدهیم که خوب درس بخوانیم و درصحنه های تبلیغی، اثرگذار باشیم. من صراحتاً عرض کنم که گاهی از دورترین نقاط کشور به ما زنگ می‏زنند نامه می‏نویسند که مسجد ما امام جماعت ندارد، روحانی ندارد، گاهی در شهرهای ما مساجدی است که روحانی و امام جماعت ندارد. انتظار می‏رود که عزیزان ما مربوط به هر استانی هستند، جلسات استانی، شهرستانی، برقرار کنند، ماهانه، سالانه، یک تعداد بروند و یک تعداد برگردند، تا ما شهر، استان و یا مرکز استانی نداشته باشیم که عزیزی آنجا حضور نداشته باشد و درب مسجد بسته باشد. من از اساتیدی که دعوت ما را لبیک گفتند تقدیر و تشکر می‏کنم. گرچه هنوز نیاز استانها زیاد است. ما دنبال تمرکز زدایی هستیم، یعنی دنبال این هستیم که واقعاً عزیزان تا پایه های تحصیلی بالاتر، بیشتر در استانها متمرکز بشوند و برای مراتب عالیه به قم بیایند. بله قم خوب است، موقعیت آن خوب است، اما استانهای دیگر هم باید تقویت بشوند. اساتید بزرگوار، دعوت ما را لبیک می‏گویند، مبلغین هم همراهی خوبی دارند، اما هنوز بین نیازها و بین آنچه شما و من انجام می‏دهیم حقیقتاً فاصله فراوانی است.

امروزه شبیخون به تمام معنا علیه دین، اسلام و تشیع، زده اند. شبکه های مسیحیت و وهابیت و فرقه های ضالّه فعالانه کار می‏کنند. ممکن است کسی بگوید که در نظام مقدس اسلامی که روحانیت حضور دارد چرا اینها اینهمه فعالیت دارند؟ بنده می‏گویم دلیلش روشن است، موقعی که شما حضور دارید، آنها هم احساس می‏کنند یک حضور جدی تری داشته باشند، با پشتوانه های مالی و تبلیغاتی بیرون مرزها.

شما این پشتیبانی تسلیحاتی را در سوریه نگاه کنید، به چه شکلی اینها عمل می‏کنند. ابرقدرتها نیز، به همین تناسب.

من چند روز قبل مطلبی را از بعضی افرادی که در خارج کشور، علیه اسلام دارند تبلیغ می‏کنند، دیدم، تعبیرشان این بود که خطر اسلام به مراتب از خطر مارکسیست ها و کمونیستها برای ما بیشتر است و تا می‏توانیم باید در مقابل اسلام موضع بگیریم. این موضع دشمنان ما است و با این حالت به جنگ ما آمده اند. لذا تعداد مدارسمان، تعداد طلبه های ما، تبلیغ کردن برای اینکه جمعیت حوزه ها بیشتر بشود وظیفه شما می‏باشد. خواهش ما از اساتید بزرگواری که از امروز درس و بحث را شروع می‏کنند، این است که به درس و بحث ها بیشتر از این اهتمام دهند و طلبه ها را تشویق کنند، غیبت کمتر در جلسات درس اتفاق بیفتد.

اصول ما یک روزی محدود بود، دایره فقهی مباحث ما محدود بود، امروزه هر لحظه، یک مسأله یا چند مسأله در مباحث فقهی پیش می‏آید که باید حوزه ها پاسخگو باشند. این است که من معتقدم محققین اهل قلم، صاحبان قلم، موسسات و مراکزی که وجود دارند اینها به مسائل جدید و نیازهای امروز بپردازند، نمی‏گویم روی نسخه های قدیمی کار تحقیقی انجام ندهند، آنها در حقیقت میراث گذشتگان ما هستتند و باید حفظ بشوند، ولی امروزه، مرتب برای ما شبهات از مراکز مختلف می‏فرستند و تقاضا می‏کنند حوزه پاسخ بگوید. من هم تا آنجایی که می‏توانم، ارجاع می‏دهم به مراکز مختلف. ولی انتظار باز بیشتر ازین حرفها می باشد.

بنده یک گزارش کوتاهی هم عرض کنم و بعد دعایتان بکنم.

امسال برای ورودی‏های حوزه اقداماتی انجام دادیم که البته مختصر شروع شده بود و بنظرم این اقدام، اقدام موفقی است، ما قبل از اینکه طلبه ها رسماً شروع به سال تحصیلی بکنند دوره ای برای اینها گذاشتیم بنام دوره تثبیت، درحقیقت نزدیک به بیست روز، کارهای اخلاقی، تربیتی، کارهای آموزشی و گاهی اوقات، یک ماه این برنامه ها انجام شده است. یعنی عزیزان داوطلبی که پذیرفته شده بودند برای حوزه، قبل از اینکه قدم در میدان حوزه بگذارند، ما این برنامه ها را درطول دوره تابستان برای اینها گذاشتیم. البته امسال تمام استانها نشد، ولی تلاشمان این بود که بشود که افراد، با الفبای طلبگی آشنا بشوند و واقعاً افراد تصمیم بگیرند وافرادی که می‏توانند پا به پای حوزه حرکت کنند، تصمیم خودشان را برای ورود به حوزه بگیرند، من یکی در دوتا از جلسات شرکت کردم انصافاً احساس کردم این داوطلبان تحصیل در حوزه، امسال با یک نشاط بیشتری از قبل آماده شده اند، ورود به کلاسهای درسی و برنامه های حوزه که پیدا می‏کنند با آگاهی و اشراف بیشتری است. سقف پذیرش امسال در حوزه کم است ودلیل آن این است که امکانات ما وشرایط ما محدود است و من از همینجا از مجموعه خیّرین که اخیراً شروع کرده اند به ساخت و ساز مدارس و کمک می‏کنند، تشکر می‏کنم.

در قم تعداد زیادی از طلبه های ما در مدارس استیجاری هستند، ما مدرسه نداریم که در اختیار اینها قرار بدهیم، انشاالله شرایط حوزه از نظر امکانات، هم امکانات معیشتی طلبه ها که خدا شاهد است من با تمام وجود پیگیر هستم. سال قبل گفتم امسال هم دنبال می‏کنم. همینجا هم محضر شما بگویم که خدمت تک تک مراجع بزرگوار تقلید نامه نوشتم ،از محضر بزرگان ضمن تقدیر و تشکر از عنایتی که نسبت به طلبه ها دارند رسماً اعلام کردم که نیاز زندگی و معیشت طلبه ها بیشتر از این مقدار است، شرایط سخت زندگی را خدمت بزرگواران و رهبر عزیز انقلاب بارها مطرح کرده ایم، ان شاالله امیدواریم بزرگان ما هم آنچه در توانشان است و برای آنها مقدور است در اختیار شما عزیزان قرار بدهند تا با دلگرمی بتوانید کارها را دنبال کنید.

ما برای اساتیدمان که در استانها مشغول تدریس هستند یکی دو سالی است برنامه آموزشی گذاشته ایم. اردوهایی که اساتید ما بیایند و در این اردوها شرکت کنند، دوره های آموزشی را تکمیل کنند که در سال تحصیلی بتوانند با نشاط و شادابی بیشتری بتوانند آنجا حضور پیدا کنند.

دو دوره شوراهای استانی را تشکیل دادیم، یک دوره شوراهای استانی گذشته است و دوره جدید شوراهای استانی شروع شده است. ما صراحتاً به اعضای محترم شوراهای استانی که رئیس های شوراها عمدتاً نمایندگان مقام معظم رهبری و ائمه جمعه مراکز استانها هستند گفتیم شما باید همّت کنید به گونه ای که حوزه های علمیه ما روی پای خودشان اداره بشوند، ازطریق موقوفات، واز طریق کمکهای مردمی که حوزه های ما در حقیقت آن ویژگی و استقلال خودشان را در جهات مختلف داشته باشند.

یکی از مشکلات جدی ما بحث انتقال سفیران هدایت به پایه های بالاتر بود، که یک مشکل جدی بود، اما شورای گسترش تصویب کرده است که ان شاالله هرچه زودتر ابلاغ خواهد شد. البته هدف این نیست که دوره سفیران منتقل بشوند الزاماً به دوره بلند مدت. بلکه بحث این است که هر کس بخواهد، فقط منتقل شود. چون واقعاً سفیران هدایت در عین حال که یک دوره کوتاه مدت است امّا تاثیر گذار بودند در سطح کشور و توانسته اند جاهای مهمی را از نظر تبلیغی اداره کنند و پیگیری کنند.

راجع به مطالبات مقام معظم رهبری که گوشه و کنار به مامی‏گویند چه شد؟ به صراحت عرض می‏کنم که 19 تا از مطالبات مقام معظم رهبری را به عنوان اولویت اول، به شورای عالی فرستادیم.کار کارشناسیش و مقدمات آن را مدیریت انجام داد. خوشبختانه شورای عالی حوزه تصحیح کرده و ارجاع داده شده به معادهای مدیریت و اینها مشغول برنامه ریزی هستند و ان شاالله امیداریم امسال توفیق پیدا کنیم بخش قابل توجهی از این مطالبات را اجرایی کنیم.

یکی از نکاتی که هم رهبر معظم انقلاب پیگیر بودند و هم مراجع، بحث چابک سازی ساختار مدیریت بود، ما این را آماده کردیم چون معمولاً مطرح می‏شد که به افراد و نیروی بیشتری نیاز است. گرچه حالا بعضی از دوستان نظر دیگری هم دارند، اما در عین حال این طرح ساختار حوزه به شورای عالی حوزه داده شد برای تصویب ان شاالله امیدواریم با چابکسازی درکارساختار حوزه، کارها را بتوانیم بهتر پیش ببریم و دنبال کنیم.

موقوفات حوزه را فعال کرده ایم در کل کشور دفاتری برای موقوفات تشکیل داده ایم، کمیته موقوفات با مشارکت دبیرخانه شورای عالی و مدیریت تقریباً ماه به ماه به استانها مسافرت می‏کنند با حضور ائمه محترم جمعه و نمایندگان مقام معظم رهبری و موقوفات هر استان را شناسایی می‏کنند و من همین جا تشکر می‏کنم از رئیس محترم سازمان اوقاف که در این جهت همکاری خوبی با حوزه دارند و تعهد کرده اند، آنچه به عنوان درآمدهای موقوفات است دراختیار حوزه های علمیه قرار بگیرد. اساتید اخلاق به حوزه ها اعزام شدند، معاونت محترم تهذیب، معاونت محترم آموزش، معاونت محترم پژوهش، همه معاونت ها و مدیریت محترم استان، همه اینها دست اندر کار این هستند که به بهترین وجه ان شاالله برنامه ها را عملیاتی و اجرایی کنند.

من در بخش پایانی عرایضم که نمی‏خواهم خیلی طولانی کنم و وقت شما را بگیرم یک تقاضا دارم. این تعیین محدوده های درسی سطوح عالی با همکاری اساتیدحوزه انجام شد، یعنی با پیشنهادی که داده شد، موافقتی که شد، حالا نمی‏دانم در این سال تحصیلی چقدر موفق بوده ایم ولی بررسی می‏کنیم، آسیب شناسی می‏کنیم که کتابهای درسی تا پایان خوانده بشود، کتابهای نیم بند و نیمه کاره، علمیت برای حوزه نمی‏آورد. این یک نمونه از همکاری است و ما امیدواریم بین مدیریت و بین اساتید این همکاری گسترده تر بشود، ما از فکر اساتید، از نگاه اساتید، از دیدگاه اساتید، از دیدگاه فضلا، واقعاً استفاده کنیم. من عرض کردم، ما تنها متصدی اداره حوزه نیستم، تک تک شما، به صراحت عرض می‏کنم، مبالغه و اغراق نیست، گاهی یک نظریه برای ما می‏فرستید و این می‏شود سوژه یک برنامه ریزی در حوزه، الان شورای عالی حوزه بانکی دارند به عنوان بانک ایده ها، که ایده هایی که طلبه ها دارند، آن ایده ها را به آنجا منتقل می‏کنند و در دفتر نظارت و برنامه ریزی مدیریت هم اینکار پیگیری می‏شود ،من خواهش می‏کنم احساس نکنید، حالا که یک کسی مدیر است و تعدادی هم اعضای شورا و باری هم بر دوش آنها،دیگر با شما کاری نیست. هرکدام نقش آفرینی کنید. هرنقطه بدیع، ارزشمند، تأثیر گذار نسبت به آینده حوزه در اختیار مدیران قرار بدهید، توقع هم نداشته باشید که امروز بدهید و فردا اجرایی و عملیاتی بشود.ان شاالله امیدواریم در دستور کار شورا و مدیریت قرار بگیرد وحوزه ای یکپارچه، همدل وهمراه و بر اساس اهداف رهبری و اهداف مراجع و در رأس همه اهداف، حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه عملیاتی واجرایی کنیم.

من صمیمانه ومتواضعانه از عزیزان دست اندرکار این جلسه از حضور اساتید، اعضای محترم جامعه مدرسین، شورای عالی حوزه و شما فضلا که امروز با حضورتان در این جمع بزرگ و با شکوه، اعلام کردید به دنیا که حوزه ما با نشاط و شاداب است، حوزه ما بالنده است سپاسگزارم.

«والحمد لله رب العالمین»